BİLGİ EKONOMİSİ - Deneme Sınavı - 6

"Posta hizmetleri" birinci bilgi sektörünü oluşturan aşağıdaki alt endüstrilerden "çeşitli kamu faaliyetleri" kapsamında ele alınır. Bu kapsamda ele alınan diğer faaliyetler "eğitim hizmetleri" ve  "federal hükümete bağlı kamu kuruluşlarının yürüttüğü birinci bilgi hizmetleri"dir.

Ticari amaçla üretilmeyen, dolayısıyla firmaların ve kurumların kendi kullanımları için ürettikleri bilgiler ikinci bilgi sektörünü oluşturur. Porat'ın analizlerine göre ikinci bilgi sektörünün ABD'nin GSMH'si içindeki payı 1967 yılında % 21,1'dir.

Porat'ın analizinde yer alan bilgi işçileri ana grupları şunlardır: Bilgi üreticileri, bilgi dağıtıcıları, piyasa araştırması ve koordinasyon uzmanları, bilgi işlemciler ve bilgi makinesi işçileridir.

OECD'nin yapmış olduğu sınıflandırmaya göre, "eğitimciler" ve "iletişim işçileri",  bilgiye dayalı meslek gruplarından "bilgi dağıtıcıları "kapsamında yer alır.

Bilgi miktarı, haberleşme araçlarının dağılımı, bilgi faaliyetlerinin kalitesi ve  bilgi oranı, Japonya'daki  Haberleşme ve Ekonomi Araştırma Kurumu (RITE) tarafından geliştirilen bilgi endeksinde yer alan parametrelerdir.

Telefon sayısı, bilgisayar sayısı ve internet kullanıcı sayısı göstergeleri "enformasyon ve iletişim teknolojisi endeksi"ni oluşturan temel göstergelerdir. Bu endeks;  bilgiden etkin yararlanmak, bilgiyi toplamak, işlemek ve aktarmak için gerekli altyapı sistemini ifade eder.

Bilgi ekonomisi endeksine göre en yüksek değere sahip bölge Kuzey Amerika'dır. İkinci olarak Avrupa ve Merkez Asya gelmektedir. En düşük değere sahip bölge Afrika'dır.

Soruda sayılan unsurların tümü BİT endeksini oluşturan alt endekslerdir. BİT endeksi Uluslararası Telekomünikasyon Birliği tarafından geliştirilmiş olup uluslararası alanda sayısal bölünmenin ölçülmesinde dikkate alınan bir endekstir.

ABD'nin 90'lı yılların ikinci yarısından itibaren sergilediği makroekonomik performansı açıklayan kavram yeni ekonomidir. Yeni ekonomi kavramı, pratikte enformasyon ve iletişim teknolojilerinin gelişimini ifade etmek için kullanılmaktadır ve "dijital ekonomi", elektronik ekonomi" veya ağırlıksız ekonomi gibi isimlerle anılmaktadır.

Bilginin verimlilik artışına yol açmasının sonuçları şunlardır: Fiyatların düşmesi,    Toplam üretimin artması  ve Refah düzeyinin artması. Bu etkiler arz mekanizmasının devreye girmesiyle ortaya çıkar. Verimlilik artışı sonunda arz eğrisi sağa doğru kayar.

Teknolojik gücü elinde bulunduranın aynı zamanda küresel bir eşitsizliğe yol açtığı düşüncesine dayanan kavram "dijital bölünme"dir. Dijital bölünme kavramı bu teknolojilere sahip olan ülkeler ile sahip olmayanlar arasındaki uçurumun ortaya çıkmasını anlatmak için kullanılmaktadır.

Ekonomik faaliyet temelde dört çeşit bilgiyi kapsar: Bilinen şeyi, bilme nedenini, bilgi birikimini ve bilginin kimde olduğunu.

Aynı teknoloji, ürün ya da hizmetin kullanıcı sayısı arttıkça, bir teknoloji, ürün ya da hizmet kullanıcısının toplam faydasında, sosyal faydanın özel faydayı aşarak oluşturduğu artışa işaret eden kavram "ağ dışsallıkları"dır. "Ağ ekonomileri" veya "talep yönlü ölçek ekonomileri" olarak da bilinen bu mülkiyet, piyasada kullanıcıların ödemeye hazır olduğu fiyatın kısmen, teknoloji, ürün ya da hizmetin bulunduğu ağın büyüklüğü tarafından belirlendiğini varsayar.

Ağ ekonomisi grupları şunlardır: "Doğrudan ağ dışsallıkları", "Dolaylı ağ dışsallıkları"  ve "Öğrenme ağı dışsallıkları".

Bilgi temelli ekonomide ağ dışsallıklarının önemini açıklamakta kullanılan kavram Metcalfe yasasıdır.  Bu yasa, bir ağ içerisindeki aktör ve düğümlerin sayısında görülecek artışların o ağı daha verimli hale getireceğini ileri sürer.

Bilgi ekonomisinde eksik rekabet Ar-Ge faaliyetleri ve yenilikçiliğin sonucudur. Patent sistemleri yoluyla yenilikçi firmalara, belirli dönemler için tekel olma hakkı verilmektedir.

Bilgi ekonomisi,  tüketicilerin maksimum fayda sağlayacak geleneksel teorilerden farklı davranış modelleri geliştirmelerine neden olur. Zira bilgi ekonomisi, tüketicilerin çeşitli iletişim olanaklarını kullanarak veya internet üzerinden mal ve hizmetleri satın alma fırsatı yaratmaktadır.

Bilgi ekonomisinin merkezinde yer alan endüstrilerde (yazılım, nanoteknoloji, biyoteknoloji vb.) bilgi ekonomisi yeniliğe dayalı rekabet ortamının ana unsurlarından birisi kabul edilmektedir. Birçok yazılım firması geliştirdikleri bir ürünü yeni sürümüyle değiştirme çabası içindedir.

Machlup (1962), yaptığı analizlerde bilgi endüstrisindeki üretim faaliyetlerini aşağıdaki gruplar altında toplamıştır:

Machlup eğitim faaliyetlerini “okul-içi eğitim ve “okul-dışı” eğitim olmak üzere iki gruba ayırmıştır. Machlup’un toplam eğitim harcamaları; okul öncesi eğitim, ilk ve orta öğretim, yüksekokul ve üniversite eğitimi kilise eğitimi askeri eğitim, firmaların eğitim faaliyetleri federal hükümetin eğitim faaliyetleri ve kamu kütüphaneleri için yapılan harcamalardan oluşmaktadır.