BİLGİ EKONOMİSİ - Deneme Sınavı - 13

Örtük bilginin açık bilgiye dönüştürülme süreci, kişisel deneyime dayalı örtük bilginin, sistemsel bütünlüğe kavuşturularak formülasyonu ve deşifre edilmesi, yoğunlaşmış ve odaklaşmış bir çalışma gerektirir. Kurum içi yararlı olan bilginin açığa çıkarılması için enformasyon dışında iki unsur daha gereklidir. Bunlar, örtük bilgi ve deneyime sahip olan insanlar ile enformasyon ve deneyimi birlikte bir araya getiren uygun kurumsal ortam ve bağlamdır. Böylesi bir ortam ve bağlam, bilgi üretimi için uygun, (Japonların “Ba” olarak tanımladığı) pozitif sinerjik kültürel ortamdır.

Açık Bilgiden Açık Bilgiye Geçiş (Birleştirme): Bir kimse açık bilgisinin ayrı ayrı parçalarını yeni bir bütünde birleştirerek daha genel açık bilgiye ulaşır.  Kurumun farklı alanlarında araştırma yapan bir insanın hazırladığı rapor bu türdendir.

Bilgi Ekonomisi “Dijital”dir. Bilişim teknolojilerine dayalı olarak gerçekleşen bilgi üretimi, simgesel ürünler yaratarak, bir ve sıfırdan oluşan, dijital veri seti şeklinde işleyen bir mekanizmaya dayanır. Bilgi, ses, yazı, görüntü, insan iletişimi ve türlü işlemler dijitalleştirilerek, elektronik ağlar yoluyla taşınır.

BRICS ülkeleri Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika ülkelerinden oluşmaktadır. Güney Kore bu ülkeler arasında yer almamaktadır.

Bilgi üretiminin sürekli duruma dönüşmesi, daha çok Sanayi Toplumunun hiyerarşik yapıları içinde değil; bilgi toplumunun eşitler arası yatay örgütlenme biçimi olan orkestra tipi yapılanma ve ortamlarında gerçekleşebilir.

Bir topluluğu oluşturan insanların çoğunun kendine özgü örtük bilgileri vardır. Grup üyeleri kendi ve inançlarını diğerleri karşısında savunurken gerekçelendirmek durumundadır. Oysa bu süreçte gruba ters düşebileceği gibi kendi bilgi ve inançlarından kuşkuya düşebilir. Bu nedenle insanların inanç ve bilgilerini gerekçelendirmelerinin önünde dört engel vardır. Kabul edilebilir bir dil kullanma zorunluluğu, kuruluşta daha önce yaşanmış durumlar, yürürlükteki prosedürler, şirket paradigması. Ekonomik koşullar bu organizasyonel kısıtlar arasında yer almaz.

Bilgi üretim süreci kendi içinde şu aşamaları içerir:

Bilgi toplumunun işletme organizasyonuna çoğu yazar farklı  perspektiften bakarak farklı yönlerini öne çıkarmıştır. Örneğin Drucker’a göre işletme ağ organizasyonu veya orkestra tipi örgütlenme; P. Senge için “öğrenen organizasyon”; T. Peters için “çılgın organizasyon”, Ackoff için “demokratik şirket” ve Quiann için “akıllı işletme”; G. Hemmel için “buluşçu” ve yeni strateji geliştiren organizasyondur.

Bilgi, ekonomiyi değiştirirken bilginin kaynağı olan eğitim ve öğrenim de bir dönüşüm içindedir. Tapscott’a göre, iş ve işletmenin bilgi ekonomisinde dönüşüme uğraması gibi, yeni bilgi altyapısı sayesinde eğitimde de bir dönüşüm ve değişim yaşanır. Bilgi teknolojisi sayesinde öğrenme odaklı bir süreç başlar. Öğrenme etkinliği artar. Artan öğrenme etkinliği, etkin bireysel öğrenmeyi devreye sokar. Etkin bireysel öğrenme ve bilgisayar ekipleriyle yüksek performanslı öğrenme ekipleri oluşturmak, öğrenimin yeniden tasarlanmasına yol açar. Kurumsal bilgi altyapısı ile entegre okulları yaratırken öğrenme programlarının, bilgi toplumunun düşünce sistemi ve toplum algısı içinde yeniden tasarlanmasını gündeme gelmelidir. Entegre okulların, kurumlar arası bilgisayar ağlarına bağlanması, ağda etkileşime yönelmiş açık okul yaratırken, dış çevre ile ilişkileri yeniden tasarlamayı gerektirir. Açık okul ve eğitim ağ üzerinden bilgi çağını, öğrenme süreçlerini ve öğrenen ekonomiyi yaratır.

Bazı şeylerin yapılabilirliğine imkan veren ve varolan bilgi birikimi, nasıl bilgisi olarak tanımlanır. Burada bir işadamının, bir uzman çalışanın veya bir uzaman pazarlamacının sahip olduğu bilgiler bu tür bilgilerdir.

Örtük bilgi kodlanamadığı için başkalarına aktarılamayan ancak yakın ilişkide görerek, yaşayarak; usta-çırak ilişkisinde kazanılma şansı olan bilgidir.

Örtük bilgiye sahip usta veya uzmanların bu gizlerinin temellerini diğer ekip üyelerine açıklayarak veya buna dayalı açıklanabilir yöntemler geliştirerek örtük bilgiyi açık bilgiye dönüştürür. Bu durum örtük bilginin dışsallaşması olarak adlandırılır.

Bilgi çağında şirketlerin hiyerarşik örgütlenme yapısı yerine orkestrasyona fırsat veren, uzman çalışanların işbirliğine dayalı olması işletme organizasyonunun yatay örgütlenme yapısını vurgulamaktadır.

Ekonomik faaliyetin temelini oluşturan birimlerin her biri ayrı ve yalın düşünerek bunlar arasındaki ilişki ve ağ yeniden oluşturulur. Başka bir deyimle hantal ve kitlesel yapılar, daha küçük ve dinamik işleyiş yapısına dönüşmesi bilgi ekonomisinin moleküler bir ekonomi olduğunu ifade eder.

Bilgi üretiminin belirleyicileri beş koşula dayalı olarak gerçekleşir. Bukoşullar arasında üretilen yerel bilginin küreselleşmesi sayılmaktadır. Dolayısıyla B seçeneği doğru değildir.

Bilgi üretimine yönelik süreçler çerçevesinde verimliliği arttırmak amacındaki bir kurumun bilgiyi çalışanların tümünün erişimine ve yeni kullanım alanlarına açmaya odaklanır.

Beş aşamalı bir süreç olan bilgi üretiminin ilk aşaması örtük bilginin paylaşılması ve son aşaması ise bilginin yayılmasıdır.

Tapscott’a göre iş ve işletmenin bilgi ekonomisinde dönüşüme uğraması gibi, yeni bilgi altyapısı sayesinde eğitim alanında değişim ve dönüşüm yaşanır.

Japonlar bilgi üretimini destekleyici özene sahip ve karşılıklı güven veren ortamı “ba” olarak adlandırmaktadır

Porat bilgi sektörünü birinci (üretim) bilgi sektörü ve ikinci (tüketim) bilgi sektörü olmak üzere iki alt sektöre ayırmaktadır.  Porat’a göre ikinci bilgi sektörü; kamu sektörünün ve bilgi sektöründe faaliyet göstermeyen firmaların iç tüketimlerinde kullanmak üzere ürettikleri bilgiyi ifade etmektedir. Ticari amaçlarla üretilmeyen, dolayısıyla firmaların ve kurumların kendi kullanımları için ürettikleri bilgilerdir.