BİLET SATIŞ - Deneme Sınavı - 18

IATA’nın belirlediği başlıca küresel belirleyiciler, EH (Eastern Hemisphere-Doğu Yarımküre), AP (Asia Pacific-Asya Pasifik), TS (Trans Siberia- Sibirya Üstü) ve WH (Western Hemisphere-Batı Yarımküre) şeklindedir. Başlangıç (origin) noktası Stockholm, ve varış (destination) noktası ise doğrudan Pekin olan bir uçuşta küresel belirleyici TS olabilir. II. madde doğrudur. Ancak Stockholm-Pekin arasında Hindistan'dan aktarma yapılıyorsa, bu durumda Sibirya üzerinden uçulamayacağından bu uçuşun EH belirleyicisine göre ücretlendirilmesi gerekecektir. III. madde yanlıştır. TS ücreti EH’ye göre daha düşüktür. I. madde yanlıştır. Doğru cevap E şıkkıdır.

NUC kelimesi İngilizce “Neutral Unit of Construction” ifadelerinin baş harfleri olup, Bağımsız Ücret Kurma Birimi anlamına gelmektedir. Milano şehrinden kalkış ve çeşitli şehirlere varış olmak üzere NUC fiyat bilgilerine, Worldwide Fares kitabından bakılabilmektedir. NUC bilgisi soruda verilmektedir. Bir uçuşun yerel fiyatı (yani LCF değeri), NUC değeri ile o ülkenin yerel birimi ile ilgili IROE (Para Değiştirme Kuru) değeri ile çarpılarak bulunur. Buna göre çarpım değeri, 1537x0,7 = 1075,9 olarak bulunur. Fakat, bu değer küsuratlı olduğunda bu rakamın yuvarlanması ve küsuratın giderilmesi gerekir. Soruda yuvarlama ünitesi (Rounding Units) RU'nun 1 olduğu söylenmiştir. Buna doğru cevap 1076 şeklindedir. Doğru cevap B şıkkıdır.

TPM / MPM oranı 1,18 olduğu için, bu durum ücrette %20 fiyat artışı olarak yansır. Bulunan en yüksek ücret ise, ABCMNL arası 1200 NUC'tur. Buna göre cevap, 1200 x 1,2 = 1440'tır. Doğru cevap C şıkkıdır.

MPM, Parkur izin verilen mil tutarıdır. HIP, yüksek ara ücrettir. ORIDES, kalkış noktası-varış noktası anlamına gelmektedir. BHC, Back Haul Check denilen bir işlemdir. Bilet satış sürecinde kısaca TPM olarak adlandıran işlem Parkur Gerçekleşen Mil Tutarının kısaltmasıdır ve parkurdaki yer alan tüm noktalar arasındaki mil tutarlarının toplam değeridir. Doğru cevap A şıkkıdır.

İzin Verilen Mil İndiriminin kısaltması EMA (Excess Mileage Allowance)'dır. IATA General Rules kitabının 2.4.3. no’lu başlığında ya da aynı kitabın 56–65 sayfaları arasında belirtildiği gibi bazı parkurlar mil indirimi uygulamasına olanak sağlar. Yolcumuzun talebi doğrultusunda oluşan parkur noktaları, 56–65. sayfalardaki indirim koşullarından birine uyuyorsa, bu durumda ilgili koşulun izin verdiği miktarda mil indirimi parkurun TPM rakamı toplamından düşülür. Buna göre I. madde doğru değildir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Türkiye’den başlayan yolculuklarda (başka bir deyişle origin noktası Türkiye’deki bir şehir olan yolculuklarda) lokal ücret hesaplaması için Euro para birimi kullanılır. Ancak yolculardan bilet ücreti olarak Türk Lirası talep edileceği için, Lokal Ücret hesaplamasından sonra ayrıca Equivalent Fare Paid (EFP- Karşılığında Ödenen Ücret) yapılarak TL cinsinden tutar hesaplanır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği, dünya çıkarları doğrultusunda uygun, güvenli, düzenli ve ekonomik olarak hava taşımacılığını gerçekleştirmek, teşvik etmek ve havayolu şirketleri arasındaki eşgüdümü sağlamak amacıyla kurulmuştur. Birliğin bugünkü merkezi Kanada’nın Montreal şehrindedir. Günümüzde tüm dünya tarifeli sefer ağının %93’ünü oluşturan 230 havayolu şirketi bu birliğin üyesidir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Günümüzde havayolu taşımacılığı gerek ülkesel gerekse küresel düzeyde oldukça karmaşık bir yapıdadır. Uluslararası havayolu taşımacılığının günümüzdeki yapıya dönüşmesi süreci 2. Dünya Savaşı’nın hemen ardından başlamıştır. 2. Dünya Savaşı sırasında ülkeler birbirlerine üstünlük sağlamak için uçak teknolojilerini geliştirmişler ve savaşın bitmesinin ardından geliştirdikleri teknolojileri sivil hava taşımacılığına uyarlamışlardır. Doğru cevap B şıkkıdır.

IATA temelli bilet satış programı kapsamında kullanılan bir yolculuğun tümünü ele alıp bilet hazırlanması işlemine de journey concept denir. Doğru cevap B'dir.

Yolcu bileti üzerinde görülen ilk hareket noktası origin point olarak, yine bilet üzerinde görülen varış noktası destination point olarak, 24 saatten fazla durulan ara nokta stopover point olarak ve 24 saatten az kalınıp çoğunlukla havaalanı dışına çıkılmayan ara nokta da transfer point olarak adlandırılır. Tek Yönlü (Oneway)Yolculuklar ise başlangıç ve bitiş noktaları farklı şehirler (havalimanları) olan içhat ya da uluslararası yolculuklardır. Doğru cevap B'dir.

Yolcu bileti üzerinde görülen ilk hareket noktası origin point olarak, yine bilet üzerinde görülen varış noktası destination point olarak, 24 saatten fazla durulan ara nokta stopover point olarak ve 24 saatten az kalınıp çoğunlukla havaalanı dışına çıkılmayan ara nokta da transfer point olarak adlandırılır. Doğru cevap C'dir.

Bilet satış sürecinde kısaca TPM olarak adlandıracağımız işlem, parkurdaki yeralan tüm noktalar arasındaki mil tutarlarının toplam değeridir. Doğru cevap A'dir.

Bir parkurda yüksek ara ücret olup olmadığını kontrol etmek için adından da anlaşılacağı gibi en az bir ara noktanın olması gerekir. Mil kontrolünden farklı olarak ücret kontrolünde ara noktanın transfer noktası olması yeterli değildir ve duraklama (stopover) noktası olması gerekmektedir. Başka bir deyişle, ara nokta transfer noktası ise sadece mil kontrolünde kullanılır. Doğru cevap D'dir.

Ücretlerin altında “FC..” ile başlayan ve “Ücret Detayı” (Fare Calculation-FC) adı verilen bölüm yer alır. Bu bölümde parkur bilgisi yanında, varsa mil ve ücret artırımları ve bunların hangi noktalardan kaynaklandığı, yine varsa “check” (kontrol, BHC gibi) artırımları ve bunların hangi noktalardan kaynaklandığı bulunur. TC3 (Güney Batı Pasifik hariç Güney Asya), BOM (Mumbai), DEL (Delhi) VE HİP Yüksek Ara Ücret (Higher Intermediate Point) anlamlarına gelmektedir. Doğru cevap A'dir.

Tax ya da Türkçe karşılığıyla vergi güncel uluslararası havayolu uçuşlarında en az bir ya da birden fazla karşımıza çıkan ve bilet tutarına eklenen değerlerdir. Doğru cevap D'dir.

Tek yön ara noktasız yolculuklarda bilet tutarını hesaplamak ve işlemini yapmak oldukça kolaydır. Yapılması gereken Worldwide Fares kitabından parkur başlangıç (origin) noktasının sayfasını bulmak, sonra da varış (destination) noktasına tek yön ücret tutarını NUC cinsinden alıp, IROE ile çarparak LCFyi hesaplamaktır. Doğru cevap E'dir.

Bilet basma işleminde özellikle seyahat acentaları tarafından dünya genelinde dört farklı Global Dağıtım Sistemleri (GDS) (Sabre, Amadeus, Galileo, Worldspan) kullanılmaktadır. Türkiye’deki seyahat acentalarında halen bu GDS’lerden ikisi mevcuttur. Bunlar Amadeus ve Galileo GDS’leridir. Dolayısıyla, karşılaşılacak bilet örnekleri Amadeus ya da Galileo sistemlerinden birinde basılmış olacaktır.  “TKT-..” ile başlayan bölüm, bilet numarasını göstermektedir. Biletin ilk üç numarası biletin hangi havayoluna işlendiğini açıklar. “1A” ise biletin Amadeus GDS’si tarafından basıldığını anlamamızı sağlar. Yolcu soyadı/adının hemen altındaki bölüm bilet bilgisinin (itinerary) yer aldığı bölümdür. 1 ve 2. Satırların sonundaki “20 K” izin verilen bagaj hakkını (20 kilogram) gösterir. Bilet bilgisinin hemen altında, sırayla lokal ücret tutarı, yolcudan Türk Lirası karşılığı talep edileceği için karşılığı (equivalent) olan  tutarı, bu tutara eklenecek olan tax (vergi) tutarları ve en altta da ücret artı tax’ları gösteren toplam (total) değer yer alır. Ücretlerin altında da “FC..” ile başlayan ve “Ücret Detayı” (Fare Calculation-FC) adı verilen bölüm yer alır. Bu bölümde parkur bilgisi yanında, varsa mil ve ücret artırımları ve bunların hangi noktalardan kaynaklandığı, yine varsa “check” (kontrol, BHC gibi) artırımları ve bunların hangi noktalardan kaynaklandığı bulunur . Doğru cevap E'dir.

Yolcu bileti üzerinde görülen ilk hareket noktası origin point olarak, yine bilet üzerinde görülen varış noktası destination point olarak, 24 saatten fazla durulan ara nokta stopover point olarak ve 24 saatten az kalınıp çoğunlukla havaalanı dışına çıkılmayan ara nokta da transfer point olarak adlandırılır.

IATA Kitap Seti, IATA tarafından birliğe üye acentalar ve havayolları için yayınlanan ve ücret, mil vb. hesaplamalarında kullanılan kitaplardır. Bunlar arasında en önemli 3’ü şunlardır:

Küresel belirleyiciler kavramı, IATA’nın gezegenimiz üzerinde havadan sanal trafik hatları oluşturması ve uçuşların bu hatlar dikkate alınarak gerçekleştirilmesiyle ortaya çıkmıştır. Başlıca küresel belirleyiciler; EH (Eastern Hemisphere-Doğu Yarımküre), AP (Asia Pacific-Asya Pasifik), TS (Trans Siberia- Sibirya Üstü) ve WH (Western Hemisphere-Batı Yarımküre) gibidir.