BELEDİYE, İMAR VE GAYRİMENKUL MEVZUATI

1882 tarihli Nizamname ile yollar ve binalara yönelik düzenlemeler yapılmış, 1930 yılında belediyelere imar planı yapma zorunluluğu getiren 1580 sayılı Belediyeler Yasası yürürlüğe konulmuştur. 1933 yılında 2290 sayılı Belediye, Yapı ve Yollar Yasası yürürlüğe konularak kentlerin planlama çalışmaları düzenlenmiştir. Günümüzdeki İmar Yasası niteliğindeki ilk yasal süreç teknik ve sosyal anlamda 1956 tarihli 6785 sayılı Yasa ile başlamıştır.

Devlet Planlama Teşkilatının kurulduğu tarihten bugüne kadar 10 adet Beş Yıllık Kalkınma Planı uygulamaya konulmuştur. Önceleri Beş Yıllık Kalkınma Planı olarak adlandırılan bu planlar 9. dönemle birlikte yalnızca Kalkınma Planı olarak ifade edilmektedir. Planların iktisadi felsefeleri ve yaklaşımları kapsamında; 1960 öncesi planları: devletçi, kısmi, 1960-1980 planları: karma ekonomi, bütüncül, 1980-2000 planları: liberal, stratejik olarak nitelendirilebilir. 1980 öncesinde sanayileşmede ithalat ikamesi politikaları, 1980 sonrası ise açık ekonomiye geçiş yönlendirici olmuştur. Bu kapsamda 2014-18 yıllarını kapsayan 10. Kalkınma Planı, kalkınmanın sürdürülebilirliğine odaklanan bir yaklaşımla hazırlanmıştır.

Üst Düzey Fiziki Planlar, Çevre Düzeni Planı ve Metropoliten Nazım İmar Planı olarak ikiye ayrılmaktadır. Çevre Düzeni Planı, varsa mekânsal strateji planlarının hedef ve strateji kararlarına uygun olarak orman, akarsu, göl ve tarım arazileri gibi temel coğrafi verilerin gösterildiği, kentsel ve kırsal yerleşim, gelişme alanları, sanayi, tarım, turizm, ulaşım, enerji gibi sektörlere ilişkin genel arazi kullanım kararlarını belirleyen, yerleşme ve sektörler arasında ilişkiler ile koruma-kullanma dengesini sağlayan 1/50.000 veya 1/100.000 ölçekteki haritalar üzerinde ölçeğine uygun gösterim kullanılarak bölge, havza veya il düzeyinde hazırlanabilen, plan notları ve raporuyla bir bütün olarak yapılan plandır.

Islah (İyileştirme) İmar Planı, düzensiz ve sağlıksız biçimde oluşmuş yapı topluluklarının veya yerleşme alanlarının, sınırları belli edilmek suretiyle, mevcut durumu da dikkate alınarak dengeli, düzenli ve sağlıklı hale getirilmesi amacıyla, hâlihazır haritalar üzerine yapılan ve yapılanma şartlarını da belirleyen plandır. Hızla gecekondulaşan alanlarda ve kaçak yapılaşma görülen boş alanlarda yapılmaları öngörüldüğünden, bu planların konut ağırlıklı olması, bu arada konutlara yönelik zorunlu ve yeterli kentsel işlevler ile toplumsal ve teknik donatı alanlarını da içermesi gerekmektedir.

Mevzii (Ayrık Alan) İmar Planı, mevcut planların yerleşmiş nüfusa yetersiz kalması veya yeni yerleşim alanlarının kullanımına açılması gereğinin ve sınırlarının ilgili idarece belirlenmesi halinde, ilgili yönetmeliğin plan yapım kurallarına uyulmak üzere yapımı mümkün olan, yürürlükteki her tür ve ölçekteki plan sınırları dışında planla bütünleşmeyen konumdaki, sosyal ve teknik alt yapı ihtiyaçlarını kendi bünyesinde sağlayan, raporuyla bir bütün olan imar planıdır. Üst ölçekte alınan kararlara uymak zorundadır.

Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği, her tür ve ölçekteki mekânsal planlar ile bu planlara ilişkin revizyon, ilave, değişikliklerin yapılmasına ve incelenmesine, mekânsal planlar ile özel amaçlı plan ve projelere yönelik usul ve esasları kapsamaktadır. Dolayısıyla, bu Yönetmeliğe göre hazırlanacak her tür ve ölçekteki mekânsal planlar aşağıda yer alan genel planlama ilke ve esaslarına, planların hazırlanması ile ilgili standartlara, gösterim tekniklerine ve tanımlara uygun olarak yapılır:

Planların teklif niteliğine haiz olması beklenir. Dolayısıyla, plan paftası, plan notları, plan raporu bulunmayan, müellif tarafından yapılmayan ve imzalanmayan planlar idarelerin karar mercilerine sunulamaz. Kesinleşen planların her bir paftasının önyüzüne Plan İşlem Numarası ile onay tarih ve sayısının yazılarak mühürlenmesi zorunludur. Kesinleşmeyen planlarda plan işlem numarası aranmaz.

Çevre düzeni planı ve imar planları onaylandığı tarihten itibaren en geç on beş iş günü içinde otuz gün süreyle herkesin görebileceği şekilde idarelerce tespit edilen ilan yerlerinde asılmak suretiyle ve idarelerin internet sayfalarında eş zamanlı olarak ilan edilir.

Fiziki Planlar içinde yer alan Özel Amaçlı Fiziki Planlar, farklılaştıkları alanlar ve amaçlar açısından Nazım İmar Planları ya da Uygulama İmar Planları olabilen, Koruma Amaçlı İmar Planı, Turizm Amaçlı İmar Planı, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Islah İmar Planı ve Köy Yerleşim Planı gibi ölçeklerine ve planlama yetkilerine göre çeşitlilik gösteren planlardır.3194 sayılı İmar Kanununun Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelik bölümünde yapılan tanımlarda Tamamlayıcı Planlar olarak Revizyon İmar Planı, İlave İmar Planı ve Mevzi İmar Planından da bahsedilmektedir.

3194 sayılı İmar Kanununun Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelik bölümünde yapılan tanımlarda Tamamlayıcı Planlar olarak Revizyon İmar Planı, İlave İmar Planı ve Mevzi İmar Planından da bahsedilmektedir.

Ülkemizde 1848 yılından itibaren Ebniye Nizamnamesi ile imar uygulamalarına yönelik planlama çalışmaları başlamıştır. Doğru cevap A'dır.

Sosyo-ekonomik sorunlara ve imara yönelik planlama yaklaşımları her ne kadar geçmiş dönemlere tarihlendirilse de yaygın olarak plansız ve planlı olarak iki ayrı dönemde değerlendirilmektedir. 1963 yılından günümüze kadar uzanan planlı dönem, ülke düzeyinde beş yıllık bir gelecek için öngörülen sosyoekonomik kararları kapsamaktadır. Ülkemizde sosyoekonomik sorunlara planlama anlayışı içinde Devlet Planlama Teşkilatının kurulduğu 1960 yılından bu yana ülke Kalkınma Planları aracılığı ile çözüm aranmaktadır.

Belediyeler Yasası 1930 yılında yürürlüğe konulmuştur. Doğru cevap B'dir.

Bölge Koruma Kurulu tarafından SİT alanı olarak tespit ve tescil edilen alanlardaki yapılaşma koşullarının belirlenmesi için hazırlanan planlar, SİT ilanından sonraki 2 yıl içerisinde ilgili Belediye tarafından hazırlanır ve onaylanmak üzere Bölge Koruma  Kurulu’na gönderilir

Halihazır harita, herhangi bir bölgede yapılacak imar planlarına altlık olacak şekilde üretilen ve arazi üzerinde mevcut olan eş yükselti eğrileri, binalar, yollar, doğal su kaynakları, akarsular, denizler, ormanlar, alt ve üst yapı projeleri, müştemilatlar, kadastral parseller gibi çevresel elemanların ölçekli olarak düzlemsele aktarıldığı haritalardır.

Türkiye'de ilk Özel Çevre Koruma Bölgesi ilanı Bakanlar Kurulu tarafından 1989 yılında ilan edilmiştir. Doğru cevap C'dir.

Kamu yararı, planların hazırlanması sürecinde her ne kadar planların yapım nedeni olarak görülse de planların ilgili idare tarafından aleniyetinin sağlanması ve plana yönelik itirazların değerlendirilmesi ve sonuçlandırılması da plan yapım sürecinin doğal bir parçasıdır. Doğru cevap A'dır.

Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği 14.06.2014 tarih ve 29030 sayılı Resmî Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Doğru cevap E'dir.

İmar planlarına karşı idari mahkemelerde 60 gün içinde dava açılabilir. Doğru cevap D'dir.