BELEDİYE, İMAR VE GAYRİMENKUL MEVZUATI - Deneme Sınavı - 6

1930 yılında belediyelere imar planı yapma zorunluluğu getiren 1580 sayılı Belediyeler Yasası yürürlüğe konulmuştur. 1933 yılında 2290 sayılı Belediye, Yapı ve Yollar Yasası yürürlüğe konularak kentlerin planlama çalışmaları düzenlenmiştir. Günümüzdeki İmar Yasası niteliğindeki ilk yasal süreç teknik ve sosyal anlamda 1956 tarihli 6785 sayılı Yasa ile başlamıştır. Bu yasada Arazi ve Arsa Düzenlemesi ile ilgili konulara yer verilmiş, kentlerin ihtiyacı olan imarlı arsa temini ile sosyal donatı alanlarının kamuya kazandırılması hedeflenmiştir.

Devlet Planlama Teşkilatı tarafından hazırlanan bu planların ilki 1963 yılında onaylanarak uygulanmaya başlanmıştır. Kalkınma Planları ile toplam yatırımlar ve harcamalar, ülkedeki talep durumu, tasarruf eğilimleri göz önüne alınarak hedeflenen büyümeye ulaşılmaya çalışılır. 5 yıllık bir süreci kapsayan Kalkınma Planları’nın onay yetkisi Türkiye Büyük Millet Meclisi’ndedir.

Ülke Kalkınma Planı, uzun dönemli kalkınma politikasının belli kurallara göre düzenlendiği planlardır.

Nazım (Düzenleyici) İmar Planı, onaylı halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olan, mevcut ise bölge ve çevre düzeni planının genel ilke, hedef ve kararlarına uygun olarak hazırlanan arazi parçalarının;

gösteren ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere, varsa kadastral durumu işlenmiş olarak 1/5000 ölçekte, büyükşehir belediyelerinde 1/5000 ile 1/25.000 arasındaki her ölçekte, onaylı halihazır haritalar üzerine, plan notları ve ayrıntılı raporuyla bir bütün olarak hazırlanan plandır.

Kadastral durum, her çeşit arazi ve mülk yerinin, alanının, sınırlarının ve değerlererinin devlet eliyle belirlenip plana bağlanması durumudur

Koruma amaçlı imar planlarında ilgili mevzuat gereği oluşturulan Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu veya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurullarının uygunluk kararları alınmadan plan onaylanamaz.

Sit, tarih öncesinden günümüze kadar ulaşan, çeşitli medeniyetlerin ürünü olup insanlık için tarihsel ve çevresel değer olarak görülen, döneminin sosyal, ekonomik, mimari ve benzeri özelliklerini yansıtan doğal ya da insan eliyle yapılmış, korunmasında kamu yararı bulunan doğal, arkeolojik, tarihi, kentsel ve kırsal çevrelerdir.

Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği, her tür ve ölçekteki mekânsal planlar ile bu planlara ilişkin revizyon, ilave, değişikliklerin yapılmasına ve incelenmesine, mekânsal planlar ile özel amaçlı plan ve projelere yönelik usul ve esasları kapsamaktadır. Dolayısıyla, bu Yönetmeliğe göre hazırlanacak her tür ve ölçekteki mekânsal planlar aşağıda yer alan genel planlama ilke ve esaslarına, planların hazırlanması ile ilgili standartlara,  gösterim tekniklerine ve tanımlara uygun olarak yapılır:

• Ülke ve bölge düzeyinde karar gerektiren büyük projelerin mekânsal strateji planı veya çevre düzeni planında değerlendirilmesi esastır.

Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği 14.06.2014 tarih ve 29030 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmeliğin amacı; fiziki, doğal, tarihi ve kültürel değerleri korumak ve geliştirmek, koruma ve kullanma dengesini sağlamak, ülke, bölge ve şehir düzeyinde sürdürülebilir kalkınmayı desteklemek, yaşam kalitesi yüksek, sağlıklı ve güvenli çevreler oluşturmak üzere hazırlanan, arazi kullanım ve yapılaşma kararları getiren mekânsal planların yapımına ve uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemektir.

İmar Planlarının İlanı, İtirazlar ve Kesinleşmesinde; Hazırlanan planların ilan edilmesi, askıda kalması ve askı süresi içinde yapılabilecek itirazların beklenmesi gerekmektedir. Planlar, itiraz(lar) yapılıyorsa bu itiraz(lar)ın değerlendirilmesi sonucu kesinleşmektedir. Bu bağlamda;

• Onaylanmış planlarda yapılacak revizyon, ilave ve değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

3194 Sayılı İmar Kanunu ile temelde amaçlananlar;

• İşlemleri kolaylaştırmak olarak özetlenebilir.

3194 sayılı İmar Kanunu’nun yürürlüğe girmesinin ardından bir dizi yönetmelik çıkarılmıştır. Bu

Kanun’un 44. maddesi gereği çıkarılan yönetmelikler şunlardır.

Çıkarılmıştır.

Mekânsal Strateji Planları, Çevre Düzeni Planları ve İmar Planları olarak bölümlemiş ve aşağıdaki gibi kademelendirilmiştir.

Eylem Planı, planların hayata geçirilmesine yönelik olarak dönüşüm, uygulama, altyapı gibi birbiriyle bağlantılı iş ve eylemlerin kurum, kuruluş ve diğer paydaşların, bütçe, zaman, insan kaynağı ve kurumsal kapasitelerinin belirlendiği ve ilgili kurum ve kuruluşlar ile iş birliği içinde gerektiğinde idarelerce hazırlanan plandır.

Kentsel Tasarım Projesi, doğal, tarihi, kültürel, sosyal ve ekonomik özellikler ile arazi yapısı dikkate alınarak, tasarım amacına göre kütle ve yapılanma düzeni veya açık alan düzenlemelerini içeren; taşıt ulaşımı, otopark ve servis ilişkileri ve yaya dolaşım ilişkilerini kuran; yapı, sokak, doku, açık ve yeşil alanların ilişkisini ve kentsel mobilya detaylarını gösteren; altyapı unsurlarını bütüncül bir yaklaşımla disiplinler arası olarak ele alan; imge, anlam ve kimlik özelliklerini ifade eden; tasarım ilke ve araçlarını içeren uygun ölçekteki projedir.

Bütünleşik Kıyı Alanları Planı, kıyıları, etkileşim alanı ile birlikte tüm sektörel faaliyet ve planları, sosyal ve ekonomik konuları da içerecek şekilde bütünleşik bir yaklaşımla ele alan plandır.

Uzun Devreli Gelişme Planı, millî parklar, tabiatparkları, tabiatı koruma alanları, sulak alanlar gibi korunan alanın sahip olduğu özellik ve nitelikleri göz önünde tutarak kaynak değerlerinin korunması, geliştirilmesi ve uzun dönemde sürdürülebilirliğinin sağlanması için teknik, sosyal, ekonomik, eylem ve yönetim modellerinin belirlendiği, ilişkilerin kurulduğu, bölgelemeye dayalı ekosistem yaklaşımlı plandır.

Planların hazırlanması sürecinde göz önünde bulunması gereken bazı ilke ve esaslar da yer almaktadır.

Bu ilke ve esaslar;

olarak açıklanmaktadır.

Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği ile Getirilen Yeniliklerde planlar kademelenmesinde yer almayıp planların hazırlanmasına veri sağlayacak olan bazı plan türleri mevzuatta ilk kez yer almışlardır.

Bunlar;

3194 Sayılı İmar Kanunu ile ülkenin planlı ve plansız tüm alanları imar denetimine alınmıştır. S 42

Verilen süre içinde yapılmayan İl Çevre Düzeni Planlarını yapmak yaptırmak ve resen onaylamak yetkisi Çevre ve Şehircilik Bakanlığına verilmiştir.

Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği, belediye sınırları ve mücavir alan sınırları içinde veya dışında, imar planı bulunan alanlarda uygulanır.

6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunu’nun amacı; afet riski altındaki alanlar ile bu alanlar dışındaki riskli yapıların bulunduğu arsa ve arazilerde, fen ve sanat norm ve standartlarına uygun, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek üzere iyileştirme, tasfiye ve yenilemelere dair usul ve esasları belirlemektir.

5393 Sayılı Belediye Kanunu’un amacı, belediyenin kuruluşunu, organlarını, yönetimini, görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esaslarını düzenlemek olup Belediyenin organları, Belediye meclisi, belediye encümeni ve belediye başkanı olarak tanımlanmıştır.

Belediye meclisinin görev ve yetkileri içinde;

Belediyeleri tarafından yapılır veya yaptırılır ve doğrudan Belediye Meclisi tarafından onaylanır,

• İmar planlarına uygun şekilde hazırlanmış belediye imar programlarını görüşerek kabul etmek, gibi planlama mevzuatına ilişkin olan maddeler yer almaktadır.