BATI EDEBİYATINDA AKIMLAR II

Letrizm, şiiri kelimeyi değil harfleri esas alarak yazmak isteyen, şiirdeki ses organizasyonunun, anlamın/anlamsızlığın ve tüm bunların birleşimden doğacak şiire ait duygunun harflerle yakalanabileceğini savunan bir şiir akımıdır.

20. yüzyıl başında İtalya’da ortaya çıkan ve sonrasında Fransa ve Rusya’da yayılan Fütürizm önce plastik sanatlarda ardından edebiyatta etkili olmuş bir sanat akımıdır.

Letrizm ortaya çıkışı II. Dünya Savaşı sonrasındadır. Romen asıllı Isodore Isou’nun 1946 yılında kurduğu bu akım bir şiir akımıdır.

Fütürizmin öncüsü Filippo Tommaso Marinetti fütürizmin ilk bildirgesinde (1909) geçmişe karşı tavrını şu cümlelerle ortaya koymuştur: “Yüzyılların son kalesinde duruyoruz!.. Amacımız İmkânsız’ın gizemli kapılarını yerle bir etmekse, o halde neden geçmişe bakalım? Zaman ve mekân dün ölmüştür.” (Antmen, 2014) Marinetti bu cümlesiyle, durağanlaşan, yavaşlayan, mutsuzlaşan dünyayı yıkıp yerine dinamik, yenilenen ve mutlu bir dünya kurmanın sanıldığı gibi imkânsız olmadığına, bunun için geçmişin ölü kabul edilmesinin yeterliliğine vurgu yapmaktadır

Fütürist akımın etkisinde kalan tüm sanatçılar insanı mutlu edecek geleceğin makine sayesinde mümkün olacağı ilkesinde hemfikirdirler.

Yaşamın değişken hareketliliğini resme yansıtabilmek için renk ve biçimden daha farklı malzemeye ihtiyaç duyan fütürist ressamlar obje ne olursa olsun onu ait olduğu atmosferin tümünü görünür kılacak şekilde resmetmeye çalışmışlardır.

Fütürist akımın etkisinde kalan heykeltıraşlar gelecekçi heykelin modernizasyonu kullanılan malzemeyi değiştirerek ve çeşitlendirerek yapmışlardır. Umberto Boccioni 1912 yılında kaleme aldığı Gelecekçi Heykel Bildirge’si ile heykel sanatının fütürist ilkelerini ortaya koymuştur. Boccioni’ye göre heykel yapmak için mermer ve bronzun dışında da malzemeler kullanılmalıdır. Kumaş, deri, çimento, çam, ahşap, cam,ayna, demir, elektrik lambaları vb. heykeltıraşların kullanabileceği alternatif malzemelerdir.

Letrizm dadaizm ve sürrealizmin etkisinde kalmış bir akımdır.

Letrist şairler edebi metinlerdeki anlamı kelime ile değil seslerle kurmaya çalışmışlardır. Çünkü onlara göre kelimeler ve anlamları mevcut dili bozmuştur. Bu nedenle şiirde anlam ve âhenk seslerle, ses taklitleriyle sağlanmalıdır, Abidin Emre’ye göre(2013), letristlerin dili bu şekildeki çözümleyici tavrı “insanlığın tamamen mitos çağına dönüşünü bir özlem haline getirmesi”ndendir. Letrist sanatçılar, “İmin, el kol hareketinin, sessel bir değer kazandığı o yitik bütünlüğün peşindedir.”

Doğru cevap C'dir.

Doğru cevap A'dır.

Doğru cevap D'dir.

Doğru cevap A'dır.

Doğru cevap C'dir.

Doğru cevap E'dir.

Doğru cevap B'dir.

Doğru cevap D'dir.

Doğru cevap A'dır.

Doğru cevap D'dir.