BATI EDEBİYATINDA AKIMLAR II

20. asrın başında gelişen fütürizm, kübizm, dadaizm, sürrealizm gibi akımlar birbirinin ardınca, birbirine eklemlenerek gelişir ve topyekûn kendilerinden önceki geleneksel sanat anlayışına karşı dururlar. Hatta bazı sanatçılar bu akımların birkaçının içinde yer almış ve bu akımların farklı zevkleri doğrultusunda eserler vermişlerdir. Doğru cevap E'dir.

Kübik resim, resmin yüzeyinde derinliksiz ve iki boyutlu imgeler yaratmayı amaçlar. Doğanın ve eşyanın yapısını bozarak onları keskin hatlı geometrik şekiller olarak sunar. Bu bakımdan perspektif, hacimlendirme ışık-gölge uyumu gibi geleneksel tekniklere karşıdır. Doğru cevap B'dir.

Braque’ın “L’Estaque’ta Evler” eserinde evlerin küp şeklinde kutular gibi birbirinin üstüne yığıldığını, ağaçların silindirik şekilde ve tamamının taba renk tonunda olduğunu görürüz. Doğru cevap C'dir.

Kübizmin fütürizmle ve realizmle sentezlenmesinden de yeni anlayışlar ortaya çıkmıştır. Kübik gelecekçilik (Kübo-fütürizm) 1910’larda Rusya’da gelişir. Resim sahasında Maleviç’in öncülüğünü yaptığı akım edebiyatta daha fazla etkili olmuştur. Doğru cevap B'dir.

İnsan, hayvan ve tabiat ögeleri gibi nesnel gerçekleri işlemeyen sanat için nonfiguratif terimi kullanılır. Doğru cevap A'dır.

Orfizm, saf soyutlama ve parlak renklere odaklanan bir kübizm alt dalıdır. Doğru cevap C'dir.

Dada” kelimesinin Tzara’nın alaycılığından da anlaşıldığı gibi aslında akımın estetik kıstaslarını ya da felsefesini ortaya koyan bir yanı yoktur. Tamamen uydurmadır. Doğru cevap A'dır.

Dada dünyayı mevcut duruma getiren toplumsal, siyasi, kültürel, sanatsal ne varsa yıkmaya çalışır. Anarşist bir ruh taşır. Geleneksel olan, geçmişten gelenlerin yanında çağdaş olandan bile kopuşu ifade eder. Doğru cevap E'dir.

Dada, adını, akımın öncüsü olacak Romen asıllı Fransız şair Tristan Tzara (1896-1963)’nın Larousse sözlüğünü rastgele açıp bulduğu “dada” kelimesinden alır. Fransızca “tahta at” anlamına gelmektedir. Doğru cevap D'dir.

Max Jacob Kubist şiirin temsilcilerinden birisidir. Doğru cevap C'dir.

Avignonlu Kızlar, kübizme giden yolu açmakla birlikte, tam anlamıyla Kübist değildir. Sonraki yıllarda gelişen Kübist estetiğinin çok uza- ğında bir renkselliğe ve dışavurumculuğa sahiptir... Avignonlu Kızlar’ın Kübizm açısın- dan önemi, o güne kadar hiçbir sanatçının yeterince üstüne gitmediği resimsel sorunların çözümünü göze almasındandır”. Doğru cevap B'dir.

Picasso’nun eserleri palyaçolar, kadınlar, mitoloji ve efsanelerden alınmış tipler, yeme içme ve boğa güreşi sahneleriyle doludur. Bunlar her defasında insanı şaşırtan görsellikler sunar. Doğru cevap B'dir.

Kübist Şiirin Özellikleri; Dış Dünyanın Gözlemlenmesi, Şiir Diliyle Resim Yapma, Aklın ve mantığın Reddi, Söz Dizimin Bozulması ve Sözcüklerin Parçalanması ve kolajdır. Doğru cevap B'dir.

Dadaizmin kurucularından biri olan Hugo Ball’a göre Dada sadece “dada” diyerek bile insanlara sonsuz saadeti verebilecek bir özgürlüktür. Şiirde ise asıl yazılması gerekeni yazamayıp onun etrafında dolanıp duran şairlere karşıdır. Doğru cevap C'dir.

Klasisizmden romantizme, oradan realizme geçilen dönemlerdeki geçiş süreçlerinde her yeni akım bir öncekinin estetik ve ideolojik değerlerini yıkmak üzere yapılanırken 20. asrın başında gelişen fütürizm, kübizm, dadaizm, sürrealizm gibi akımlar birbirinin ardınca, birbirine eklemlenerek gelişir ve topyekûn kendilerinden önceki geleneksel sanat anlayışına karşı dururlar.

Kübizm, 1907-1914 yılları arasında Paris’in sanat çevrelerinde önce resim sanatında ortaya çıkmış, ardından şiire ve başta mimari olmak üzere sanatın diğer kollarına yansımıştır. 20. Yüzyılın resim sahasındaki en önemli akımlarından biridir. Öncülüğünü İspanyol ressam Pablo Picasso (1881-1973) ve Fransız ressam Georges Braque (1882-1963) yapar.

Picasso resimlerinde kadın ve insan yüzlerinin asimetrik bir şekilde betimlenmesi ileriki yıllarda da devam edecektir. Picasso’nun bu asimetrik yapıyı Afrika masklarından ve ilkel (primitif) sanattan aldığı bilinmektedir.

Kolaj hem bu karşıtlık duygusunu pekiştirmeye hem de doğada ve resimde dikkati gerçekle yanılsama ayrımına çekmeye yarar. Braque’ın ve ardından Picasso’nun boyaya kum, talaş vb. maddeler katması, resimlerinde şablon harfler kullanması sentetik Kübizmin tekniklerindendir.