BATI EDEBİYATINDA AKIMLAR II - Deneme Sınavı - 5

Franz Kafka (1883-1924): Bütün eserlerini Almanca kaleme alan Kafka, modernist yazarlardandır. Eserlerinde yabancılaşma başta olmak üzere, insanın kendine karşı işlediği suç ve özgürlük gibi temalar ele alınmıştır. Tanınmış eserleri Dava, Şato ve Dönüşüm’dür.

Oneirizm: Uyanıkken düş görme; oneirik ise rüyalarla ilgili olan anlamındadır.

Sayıklamalardaki çeşitli çağrışımların ve yorumların eleştirel ve dizgesel biçimde nesnelleştirilmesine dayalı, kendiliğinden oluşan akıldışılık olarak değerlendirilen kavram, eleştirel paranoya yöntemidir.

İlk üç öncül sürrealizmin ilkeleri arasında yer alır.

Nefis kadavra oyununda birden fazla kişi ortak bir hikaye yazımına katılırlar.

Ahşap, taş, dokuma vb. dokulu bir yüzey üstüne yerleştirilen kâğıda, kalem ya da sert bir cisim sürtülerek dokunun kâğıda geçmesinin sağlandığı tekniğe frotaj adı verilir.

Nadja (1928) eseri Breton'a aittir.

Can Yücel sürrealist şairler arasında yer almaz.

Kübizm, 1907-1914 yılları arasında Paris’in sanat çevrelerinde önce resim sanatında or- taya çıkmış, ardından şiire ve başta mimari olmak üzere sanatın diğer kollarına yansımış- tır. 20. Yüzyılın resim sahasındaki en önemli akımlarından biridir. Öncülüğünü İspanyol ressam Pablo Picasso (1881-1973) ve Fransız ressam Georges Braque (1882-1963) yapar. Doğru cevap D'dir.

Braque’ın “L’Estaque’ta Evler” eserinde evlerin küp şeklinde kutular gibi birbirinin üstüne yığıldığını, ağaçların silindirik şekilde ve tamamının taba renk tonunda olduğunu görürüz. Kısacası karşımızda bilindik bir manzara resmi yoktur. Zaten Braque’ın bu ve benzer diğer resimleri, sanat çevrelerinde bile yadırganacak ve ağır eleştiriler alacaktır.Doğru cevap C'dir.

Kübist Ressamlar (1913) adlı çalışması ile kübistlerin tanınırlığını daha da artıran Guillaumme Apollinaire , orfizm akımının da isim babasıdır. Doğru cevap B'dir.

1789 Fransız ihtilalinin sonuçlarından sadece Fransa değil hemen hemen bütün Avrupa etkilenir. Aristokrasinin yerini burjuva, monarşinin yerini de cumhuriyet alımıştır. Doğru cevap D'dir.

Empresyonizm on dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında Fransa’da başlayıp, yirminci yüzyılın ilk çeyreğine kadar etkisini sürdüren ve dünyanın başka ülkelerine de yayılan resim akımına verilen addır. Türkçede intiba/izlenim anlamına gelen empresyon ilk defa Paris’te 1874 yılında fotoğrafçı Nadar’ın (1820-1910) stüdyosunda “Adsız Sanatçılar Birliği” adı altında bir araya gelen otuz sanatçının resmî Salon’a alternatif olarak düzenledikleri sergide geçer. Doğru cevap B'dir.

Pozitivizm, rasyonalizm ve determinizm realizmin düşünsel temelini oluşturan akımlardır. Doğru cevap C'dir.

Determinizm: Aynı koşullarda aynı nedenlerin aynı sonuçları doğuracağı esasına dayalı felsefî öğretidir. Doğru cevap A'dır.

Vesika: Belge. Edebiyatta kullanılan vesikalardan bazıları şunlardır: nüfus cüzdanı, evlilik cüzdanı, fotoğraf, günlükler, mektuplar vb. genel adıdır. Doğru cevap E'dir.

İnsanlık tarihinin teknolojik üretim bakımından en hızlı yüzyılı olan on dokuzuncu yüzyıldaki bu değişim, öte yandan sanatta da zevk değişikliğini zorunlu kılar. Her şeyin değiştiği bir atmosferde sanat şekillerinin değişmemesi düşünülemez. Üstelik teknolojik gelişmeler, üretim artışı, konforun yayılma hızı, toplumsal sınıflar arasında doğal olarak zevk değişmesine sebep olmuştur. Doğru cevap D'dir.

Nihilizm: Latince nihil yani hiç anlamındaki kelimeden türetilen nihilizm 19. Yüzyılda ortaya çıkmış, var olan bütün varlıkları, değerleri ve gerçekleri reddeden felsefenin adıdır. Doğru cevap E'dir.

Epikürcü: Hazzın, mutluluğun, neşenin olduğu hayatı amaçlayan kişidir. Doğru cevap C'dir.

Sanat ve edebiyat hareketleri/akımları genellikle birbirine tepki olarak doğmuştur. Nitekim on dokuzuncu yüzyıl sonuna doğru, sembolizm ve empresyonizmin arkasından, bu akımlara tepki olarak ekspresyonizm akımı doğar. Ekspresyonizm kelimesinin anlamı dışavurumculuk demektir. Doğru cevap B'dir.