BATI EDEBİYATINDA AKIMLAR II - Deneme Sınavı - 12

Eskiyi reddetme, dinamizm, hız ve teknolojiyi yansıtma, modern sanat yaratma fütürist akımın temel ilkeleridir. Ama hızlı ve teknolojik eserler diye bir ilkesi yoktur.

Çağı yakalamak, kelimeleri özgürce kullanmak, içerik ve şekilde dinamizm yaratmak, edebiyatı canlandırmak fütürist edebiyat akımının temel ilkelerindendir. Ama “eserlere farklı bir yorum getirmek” ilkesi değildir.

Isodore Isou, letrizm’in temsilcisidir, diğerleri ise fütürizmin temsilcileridir.

Fütür­stler ­ilke olarak, şairi­n kelimeleri özgürce kullanmasını, otomatik yazıdan faydalanmasını, kuraldan uzak anlatımı tercih etmesini, klasik söz dizimi kırmasını kabul etm­işlerdi­r.

Romen asıllı Isodore Isou’nun 1946 yılında kurduğu bu akım b­ir şiir akımıdır.

Isodore Isou, letrizm’in temsilcisidir, diğerleri ise fütürizmin temsilcileridir.

Kübizm 1907-1914 yılları arasında Paris’in sanat çevrelerinde önce resim sanatında ortaya çıkmış, ardından şiire ve başta mimari olmak üzere diğer sanat kollarına yansımıştır.

Kübik resim, resmin yüzeyinde derinliksiz ve iki boyutlu imgeler yaratmayı amaçlar. Doğanın ve eşyanın yapısını bozarak onları keskin hatlı geometrik şekiller olarak sunar. Geleneksel tekniklere karşıdır ve taklit çabası yoktur. Aksine deforme ön plandadır

Kübizm iki evrede değerlendirilir: Analitik ve Sentetik Dönemler. 1910-12 arası kübizmin analitik (çözümsel) evresidir. 1912’den sonra ise kübizmin bireşimsel (sentetik) dönemine işaret eder.

Guillaume, Apollinaire, Andre Salmon gibi şairler ile Picasso kübizmin şiir alanına uygulanıp uygulanamayacağına dair çeşitli görüşlerini paylaşmışlardır. Avangart sanatın öncüleri sayılan bu isimlerin geleneksel sanatın karşısında durmak gibi ortak bir tavırları vardır.

Georges Braque ressam ve kübik resim sanatının öncülerinden biridir.

Dadacılar mutlak şekilde anti militaristtir ve teknolojik ilerlemeye karşı endişelidirler. Estetik, sağduyu ve siyaset dadacıların ilgisi dahilinde olmayan kavramlardır.

Dadaizm’in ilk örnekleri “Cabaret Voltaire” adlı kafede okunan şiirler şeklinde ortaya çıkmıştır.

Dada, adını, akımın öncüsü olacak Romen asıllı Fransız şair Tristan Tzara’nın Larousse sözlüğünü rastgele açıp bulduğu “dada” kelimesinden alır.

Dada şiirlerinde her türlü geleneksel şiir biçimini ortadan kaldırmak ve o güne kadar denenmemiş yeni biçimler geliştirmek: hatta biçimsizlik

Marinetti, Fütürizm Manifostosu başlığını taşıyan bildirgesi ile fütürist akımın ilk ve öncü sanatçılarından biri olmuştur. Fütürizm, İtalyan Sanatı’nı eski ihtişamlı günlerine döndürmek amacıyla belirli bir felsefi temel çerçevesinde ortaya çıkmış bir sanat akımıdır.