BATI EDEBİYATINDA AKIMLAR I - Deneme Sınavı - 36

Aşağıdaki cümleyi hangi yazar adı tamamlamaktadır?

……….’in/nin/nun “Sanat” şiiri, kendisinin ve Parnasizmin estetiğini ortaya koyan poetik bir metindir.

Parnas Okulu’nun kurucuları kimlerdir?

Aşağıdaki yazarlardan hangisi Parnasizmin temsilcilerinden değildir?

Aşağıdaki cümleyi ilgili olan yazar adıyla tamamlayınız.

Diğer taraftan natüralizmin kurucusu olan ………., Claude Bernard’ın deneysel hekimliğe dair düşünceleri ile Hippolyte Taine’nin sosyolojik eleştiri yöntemini birleştirerek “Deneysel Roman” düşüncesine ulaşır. Deneysel roman ise natüralizmin temel kriterlerinin ortaya konduğu bir metin olacaktır.

Parnasizm içerisinde anılmayan yazar hangisidir?

Edebiyatta romantizm akımının kısa sürede güç yitirmesinin nedenleri aşağıdakilerden hangileri olabilir?

Aşağıda 19. yüzyıl modern Türk edebiyatının romantizmden etkilenen yazarlarıyla ilgili bilgiler vardır. Bu bilgileri ve ilgili yazar isimlerini eşleştiriniz.

Konu, tema ve teknik açısından romantik edebiyat akımının Namık Kemal’in eserlerinde görülen etkileri aşağıdakilerden hangileridir?

Aşağıdaki paragrafta klasisizm ve romantizmin bazı ilkeleri karşılaştırılmaktadır. Paragrafta boş bırakılan yere verilen cümlelerden hangisini getirmek anlam ve bilgi açısından doğru olacaktır?

Klasisizm akımına bağlı olarak verilen eserlerde kahramanlar ve konular aristokrat sınıfın hayatına ve beğenilerine seslenmekteydi. Bu yüzden klasisizm monarşinin ve aristokrasinin edebiyatı sayılabilir. Buna karşılık romantizm, sadece aristokrasinin değil, burjuvazinin ve alt sınıfların da edebiyatı olmuştur. Klasik yazarlar arı ve anlaşılır, kurallı bir dile ulaşmayı amaçlar, zarif bir stil arayışı içinde olurlardı. (……….) Bu akıma dahil olanlar geniş halk yığınlarının dili ile yazmak gerektiğine inanıyorlardı.

Romantikler trajedi ve komedi arasında yeni bir tür olarak dram adı verilen bir tür ürettiler. Bu edebi türün ortaya çıkışının nedeni aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?

Aşağıdakilerden hangileri romantik edebiyatın gözde temalarındandır?

Natüralizm sözcüğünü 1839 yılında Fransız edebiyat kuramcısı Sainte Beuve (1804-1869), bugünkü anlamında kullanır. Natüralist anlayış, 1870’lerden sonra güzel sanatlarda, özellikle tiyatro ile roman türlerinde etkisini göstermiştir.

Aşağıdakilerden hangisi, natüralizme ilişkin geçerli bir bilgidir?

Determinizm, tüm olayların önceden gerçekleşen nedenlerle belirlendiğini ileri sürerek istenci (iradeyi) yadsıyan, felsefe kuramıdır.

Aşağıdakilerden hangisi, determinizme ilişkin geçerli bir bilgi değildir?

Deterministlere göre evrendeki olaylar, maddeler, nesneler özetle bütün görünümler, önceden belirlenmiştir. İnsanın seçimleri de çevresinin koşullarıyla ya da içgüdüleriyle belirlenir. Claude Bernard (1813-1878) da “Kaba cisimlerdeki gibi canlı varlıklarda da her olgunun varoluş şartları mutlak bir biçimde belirlenmiştir. Bir başka deyişle bir olgunun şartları bir defa bilindi ve yerine getirildi mi bu olgu, deneycinin isteğine göre her zaman ve zorunlulukla gerçekleşecektir.” görüşündedir.

Aşağıdakilerden hangisi Claude Bernard’ın görüşünü, roman türüne uygulayan yazardır?

Natüralizm, Fransa’da etkisini göstermeye başlamıştır. Kuramsal yanı, Fransız pozitivizminin önde gelen isimlerinden sosyolojik eleştirinin kurucusu diye anılan, 1828 ile 1893 yılları arasında yaşamış Hippolyte Adolphe Taine’in eleştirel yöntemine dayanır.

Aşağıdakilerden hangisi, natüralizmin edebiyattaki yansımalarına ilişkin geçerli bir bilgidir?

Natüralizmin edebiyatta kuramsallaşması, akımın öncüsü Emile Zola’nın (1840-1902), Claude Bernard’ın (1813-1878) görüşlerini romana uygulama çabalarıyla başlar. Zola’nın Deneysel Roman çalışması, natüralizmin bildirgesi niteliğindedir.

Aşağıdakilerden hangisi, Emile Zola’ya ilişkin geçerli bir bilgidir?

Emile Zola (1840-1902), Deneysel Roman çalışmasının başında, yazdıklarını Claude Bernard’ın 1865 yılında yayımladığı Deneysel Tıp Çalışmasına Giriş (Introduction a l'etude de la médecine experimentale, Tecrübi Hekimliğe Giriş) adlı kitabından uyarladığını belirtir. Amacı, Bernard’ın deney sonuçlarına dayanan bilimlere (pozitif bilimlere) uyguladığı yöntemi, roman yazımında kullanmaktır.

Aşağıdakilerden hangisi, deneysel yaklaşımın i̇lkelerinden biridir?

Emile Zola’dan (1840-1902) etkilenen gençler, Medan Topluluğunu kurarlar. Natüralizmin bildirilerinden sayılan Medan Akşam Toplantıları adlı çalışmalarını 1880 yılında yayımlarlar. Zola, bu gençleri, nasıl roman yazmaları gerektiği konusunda yönlendirmiştir. Medan Topluluğunun üyelerinin dışında Emile Zola’nın Deneysel Roman çalışmasıyla ilk romanları, natüralizmin etkisini genişletmiştir.

Aşağıdakilerden hangisi, natüralizmin etkisi dışındaki sanatçılar arasındadır?

Emile Zola’nın Meyhane (L’Assommoir) adlı romanı, 1877 yılında yayımlanmıştır. Meyhane, natüralist romanı nasıl ivmelendirdiyse bu romanın, tiyatro oyununa uyarlanması da tiyatro alanında natüralizmin, çıkışı demektir. Romanın tiyatroda oynanması, Fransa’da önemli tartışmalara yol açar. Natüralizmi uygulama konusunda tiyatronun öneminin ayrımına varan Zola, kendisi de romanlarını dönüştürüp tiyatro oyunları yazmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi, Emile Zola’nın tiyatro oyunlarına ilişkin geçersiz bir bilgidir?

Parnasizm, realizmle natüralizmin şiirdeki yansımasıdır. 1850’lerden başlayarak Fransız romantizminin kesinlikten, nesnellikten uzak ve aşırı duygusal diline karşı çıkıştır. Parnasizm sözcüğü, Yunanistan’daki Parnassos dağından gelir. Türkçeye, Fransızca “Parnassisme-Parnassien” sözcüğünden geçmiştir. Yunan mitolojisinde, perilerin yaşadığına inanılan bu kutsal dağ, şairlerin esin perilerinin yaşadığı yer diye değerlendirilmiştir. Parnasyen şairlerin,1866 yılında, Çağdaş Parnasizm (Le Parnasse Contemporain) adlı bir dergi çıkarmaları, parnasizmin başlangıcı diye benimsenmiştir. Parnasizmin geliştiği yıllarda romantizm, realizm, natüralizm ile sembolizm akımları az ya da çok etkilidir.

Aşağıda, parnasizm etkisinde yazılmış bir şiir bulunmaktadır:

FATİHLER

Yuvalarından uçmuş bir sürü şahinler;

Usanmışlardı mağrur fukaralıklarından.

Pallos de Moguer’den avare, asker, kaptan,

Çılgınca bir hayale doğru sürüklendiler.

Masaldaki madeni bulmak içindi sefer;

Sipangoo’nun varılmaz topraklarında yatan.

Geçerken garbın esrar dolu kıyılarından

Alize rüzgârında eğilirdi serenler.

Ve her akşam bir destan sabahı umarlardı.

Medar denizlerinin fosforlu mavisinden,

Rüyaları altından seraplarla dolardı.

Beyaz kadırgaların sarkıp ilerisinden,

Seyre koyulurlardı denizlerin içini;

Yıldızların bir meçhul göğe yükselişini.

                          Jose Maria de Heredia                                        (Çevirenler: Sabahattin Eyüboğlu, Orhan Veli)

Yukarıdaki şiirde, parnasizm akımının öne çıkan niteliği, aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?