BATI EDEBİYATINDA AKIMLAR I - Deneme Sınavı - 30

Stendhal ve Balzac’ın gözleme ve betimlemeye dayanan romantik realizm anlayışı ile Flaubert sonrası realizm anlayışının temel farkı, öncekilerin iyimser yaklaşımına karşılık ardıllarının çirkin ve
kötü olan üzerinde yoğunlaşmasıdır.

Stendhal, romanları için “Büyük bir yol üzerinde gezinen bir aynadır” ifadesini kullanırken gözleme verdiği öneme işaret eder. Ancak unutulmamalıdır ki, roman kahramanlarını tıpkı bir akademik çalışmada olduğu gibi dış çevreden gözlemleyip onların özelliklerini fişleyerek oluştursa da Stendhal, dış dünyanın gerçeklerini birebir yansıtmakla yetinmez. Romantik bir etkiyle kahramanlarının tutkularını, hayallerini, coşkunluklarını da devreye sokar ve kendisi de bu coşkunluğun içinde sanatçı olarak yer alır.

Stendhal kendi hayatı ile roman kahramanları arasına duvar çeker ve tahlillerinin santimantalizme kurban gitmesine ve gerçekliğin zedelenmesine izin vermez.

Doğru yanıt E şıkkıdır.

Realizm romantizmin kendisi ile toplum arasında mesafe koymaksızın okuyucunun duygularını harekete geçirmeye çalışan anlayışı karşısında kendisi ile ele alacağı olay arasına özellikle mesafe koyar. Dışarıdan gözlemler ve kendi dahli olmadan gözlemlediklerini olduğu gibi yansıtmayı amaçlar. Pozitivizmin olay ve olguları nedensellik dairesi içinde, determinist bir yaklaşımla, bilimsel veriler doğrultusunda ele aldığı gibi realistler de malzeme olarak kullandığı toplumsal gerçekliklere bilim adamının nesnelliği ile yaklaşır. Anlattığı vakaların cereyanı sırasında ya da kahramanlarının davranışlarını betimlerken mümkün olduğunca kendi duygularını işe karıştırmaz. Realist romancı kahramanının iyi ya da kötü davranışlarını yargılayan, metin içerisinde aralara girip ahlâk dersi vermeye çalışan birisi de değildir. Olayların akışının doğal seyrine -eşyanın tabiatına aykırı bir biçimde- müdahale etmez. Kahramanlarına da anlattığı olaylara da mesafesini korur. Olayların aktarımında bir aracı niteliğindedir. Olayları yorumlayıp buradan hangi dersleri çıkarmamız gerektiğini salık vermez. Buna göre doğru yanıt B şıkkıdır.

Realizm

Buharlı Motor

James Watt

Kömür yatakları fazla olması.

Elektrik

Engizisyon

Elealı Zenon

Düalizm

Üç

Auguste Comte

"Deliliğe Övgü" adlı eserin yazarı Desiderius Erasmus'tur. Doğru cevap A'dır.

Türkçe karşılığı “akılcılık” olan “rasyonalizm” (Latince ratio: akıl, us) aklı bilginin kaynağı olarak alan felsefi akımdır. Yalnız akla uygun ve akılla kavranıp izah edilebilecek olanları hareket noktası olarak alır. Doğru cevap B'dir.

Akılcılık savunusunda akılcı sezgiyi ilk dile getiren sayıların babası olarak bilinen Pytogoras (Pisagor, MÖ 570-MÖ 495)’tır. Doğru cevap C'dir.

Elealı Zenon felsefe tarihine Aşil ve Ok paradoksları gibi ileri sürdüğü önermelerle geçmiştir. Doğru cevap E'dir.

Dilimizde ikicilik terimiyle de karşılanan düalizm, herhangi bir olguyu var eden birbirine indirgenemez iki değeri de aynı anda kabul etme durumudur. Doğru cevap D'dir.

Olguculuk olarak da bilinen pozitivizm en sağlam bilginin bilimsel bilgi olduğunu savunan felsefi sistemdir. Doğru cevap B'dir.

Comte, Emile Littré (1801-1881), John Stuart Mill (1806-1873) ve Herbert Spencer (1820-1903)’ın yer aldığı ilk evre, Comte ve sosyoloji ağırlıklıdır. Doğru cevap E'dir.

Realizm 1850’lerden itibaren önce resim alanında gelişmeye başlar. Gustave Courbet (1819-1877)’nin “Ornans’ta Cenaze” eseri realizmin çıkışı olarak kabul edilir. Doğru cevap D'dir.