BASIN FOTOĞRAFÇILIĞI

e

Bu açıdan fotoğraf teknolojisindeki bazı gelişmeler basın için dönüm noktası olarak kabul edilebilir. Örneğin bu gelişmelerden birisi fotoğrafın “telefoto” adı verilen bir teknoloji ile aktarılabilmesi olmuştur. Yazı için telgraf ne ise fotoğraf için de telefoto odur. 1935’ten 1990’lara kadar dünya medyası telefoto teknolojisinden yararlanmıştır.

Fotoğraf 19. yüzyılın ikinci çeyreğinde Avrupa’da bulunmuştur. Kısa sürede dünyaya yayılmıştır.

1880’li yıllara kadar fotoğraf çekebilmek için bu işe çok para ayırabilmek, yeterince fizik ve özellikle kimya bilmek ve fotoğraf donanımı ile başa çıkabilecek fiziksel güce sahip olmak gerekiyordu.

1839’da Louis-Jacques-Mandé Daguerre tarafından bir buluş olarak ilan edildiğinde metal plakaların üzerine pozlanan ve çoğaltılamayan yani biricik bir görsel kayıt teknolojisi olan fotoğraf, aynı yıllarda İngiltere’de Sir William Henry Fox Talbot’un pozitif-negatif prosesi bulması ile birden bire bir çoğaltılabilir olmuştur. Talbot’un bu prosesi sayısal fotoğrafa kadar kullanılan fotoğraf filmlerinin en yaygın olarak kullandığı prosestir.

Savaşın sonuçlarının her şeyi ne oranda etkilediği kesin olarak bilinemez elbette ancak savaştan sonra 1947’de fotojurnalizm tarihinin en önemli aktörlerinden biri olan Magnum fotoğraf ajansı kurulmuştur.

M. Kemal, ulusal bağımsızlık savaşı veren Türk Milletinin sesini dünyaya duyurabilmek amacıyla 6 Nisan 1920’de Anadolu Ajansı’nın kurulmasını sağladı. Anadolu Ajansı bağımsız bir kuruluş işleyişi kazansın düşüncesiyle 1 Mart 1925’te devletin de ortak olduğu anonim şirket durumuna getirildi.

Fotoğrafın hümanizmle ters düşen, olumsuz amaçlı kullanımına Adolf Hitler örnek gösterilebilir. Hitler sadece fotoğrafı değil, medyanın tamamını büyük bir ustalıkla kullanarak tarihin en başarılı propaganda çalışmasını gerçekleştirmiştir.

Osmanlı’da geniş anlamda izinsiz ve sansürsüz fotoğraflı kitap ve gazete yayını II. Meşrutiyet’in ilanından sonra gerçekleşebilmiştir.

Türk basınında ilk telefoto tesisini kuran Hürriyet, aynı yıl önemli bir ziyaret gerçekleştiren Başbakan Menderes ile Dışişleri Bakanı Prof. M. Fuad Köprülü’nün İngiltere’deki fotoğraflarını telefotoyla günü gününe okurlarına ulaştırdı.

Çizim ve resim gibi görsel malzemelere insanların alıştığı ve bunları gazetelerde görmekten hoşlandıkları bir dönemde, 1839 yılında, fotoğraf bir buluş olarak dünya kamuoyuna duyurulmuştur. "O dönemde fotoğrafın bulunuşu haber olarak gazetelerde yer aldığında ne bu haber le ilgili ne de başka bir haberle ilgili fotoğraf elbette yoktu."

Fotoğraf 19. yüzyılın ikinci çeyreğinde Avrupa’da bulunmuştur. Kısa sürede dünyaya yayılmıştır. Haber unsuru olarak fotoğrafın kullanımı da yine Avrupa’da ve neredeyse eş zamanlı olarak Amerika’da başlayıp fotoğraf teknolojisinin yayılmasına paralel olarak tüm dünyaya yayılmıştır.

Fotoğrafın bulunuşundan günümüze kadar gerçekleştirilen bazı teknolojik ilerlemeler haber fotoğrafçılığının önünü açan çok önemli fırsatlara ortam hazırlamıştır. Bu açıdan çok özel bir yere sahiptirler. Bunların başlıcaları;

• Fotoğrafın çoğaltım teknolojisi

• Fotoğrafın matbaada tıpkıbasımının mümkün olmasıyla fotoğrafın gazete sayfalarına taşınması

• Pozlama süresini kısaltan, birim zamanda daha yüksek ışık geçirgenliğine sahip objektifler

• Fotoğraf makinesinin ve fotoğraf üretim sürecinin sürekli daha pratik ve ucuz olmasını amaçlayan teknolojik gelişmeler

• Duyarkat (ışığa duyarlı yüzey) hızının artmasına bağlı olarak pozlama süresinin daha da kısalması

• Telefoto teknolojisi ile telgrafın yazı aktardığı gibi fotoğrafın da telefoto ile aktarılabilmesi

• İnternet

• Sayısal fotoğraf teknolojisi olarak sıralanabilir.

Amerika’da “Halftone” adı verilen ve tamamen fotoğrafın aslını kaynak alan ve görüntüyü bir mozaik gibi çok küçük parçalara ayırarak matbaada basılmaya uygun şekle dönüştürebilen bir baskı tekniği ilk kez 1880’de, New York’ta The Daily Graphic gazetesinde kullanılmıştır. Halftone baskı yöntemi basın fotoğrafını etkileyen en önemli gelişmelerden birisi olmuştur.

19. yüzyılın ortalarında Joseph Petzval o dönemde ışık koşullarına bağlı olarak 10 dakika ile 30 dakika arasında değişen pozlama süresini 15 ile 30 saniye arasında değişen bir süreye indirebilen bir objektif tasarlamıştır. Optik bozunum konusunda da görece çok başarılı olan Petzval’ın optik tasarımının en açık diyafram değeri f/3.6 idi. Kendisinden önce çekilmesi mümkün olmayan birçok fotoğraf bu optik gelişmeyle mümkün olmuştur. 30 dakika ya da 15 saniye pozlama süresinin özellikle basın fotoğrafçılığında oluşturabileceği fark çok fazladır.

1839’da Louis-Jacques-Mandé Daguerre tarafından bir buluş olarak ilan edildiğinde metal plakaların üzerine pozlanan ve çoğaltılamayan yani biricik bir görsel kayıt teknolojisi olan fotoğraf, aynı yıllarda İngiltere’de Sir William Henry Fox Talbot’un pozitif-negatif prosesi bulması ile birden bire bir çoğaltılalabilir olmuştur.

Kasım 1903’te Londra’da kurulan Daily Mirror, dünyada görsel malzeme olarak neredeyse tamamen fotoğraf kullanan ilk günlük gazete oldu. (Jeffrey, 1981).

Telgraf ve telefondan sonra görüntünün elektrik telleriyle aktarımı ile ilgili çalışmaların başarısıyla Edouard Bélin tarafından belinografın gelifltirilmesi sonucunda

“telefoto” teknolojisi hayata geçmiş ve 1935’te uluslararası haber ajansı Associated Press ilk kez telefoto servisini başlatmıştır.

1920’lerin ortasına kadar fotoğraf makineleri boyutları yüzünden hala pratik değildi. Bu açıdan, Almanya’da Oskar Barnack’ın, sinemada kullanılan 3,5 cm. genişliğin 35 mm. film olarak bilinen filmi kullanan ilk fotoğraf makinesini yapması haber fotoğrafçılığı açısından bir başka devrim niteliğindedir. Barnack’ın Leica’sı fotoğraf pratiğini yeniden tanımlamış ve kullandığı filmin dünyanın en yaygın film formatı olmasının yolunu açmıştır.

Bir başka yaklaşıma göre ise fotojurnalizm, ilk foto röportaj örneklerinin verildiği Almanya’da başlamıştır. Almanya, “modern fotojurnalizm”in doğduğu yerdir. Bu varsayım haber amaçlı üretilmiş fotoğrafların niteliği ve bunları üreten fotoğrafçıların niteliği açısından bakıldığında oldukça haklı ve genel kabul gören bir varsayımdır.