BANKALARIN YÖNETİMİ VE DENETİMİ - Deneme Sınavı - 5

Bankacılık sektöründe yaşanan krizler ülkeden ülkeye farklılaşmaktadır ve bunları çoğu zaman tek bir nedene dayandırmak mümkün değildir. Bununla birlikte, bankacılık krizlerinin en çok gözlenen nedenleri arasında; banka sermayelerinin yok olması, geri dönmeyen kredi oranlarının yükselmesi, denetim yetersizliği, döviz krizi ve faizlerdeki artış yer alır. Her bir bankacılık krizinin kendisine özgü olmakla birlikte, sektörel ve genel ekonomik nedenleri vardır. Bunlar makroekonomik ve mikroekonomik nedenler başlığı altında toplanabilir. Denetim ve Düzenlemede Yetersizlik ise finansal sektörde denetim yetersizliği, erken uyarı mekanizmalarının eksikliği ve sistemin şeffaf olmaması, finansal krizin oluşmasına ve yayılmasına yol açan önemli sebeplerden, yani mikroekonomik nedenlerden biridir.

Anonim şirketlerin ve dolayısıyla bankaların en yüksek karar organı olan Genel kurul, pay sahiplerinden oluşur ve normal koşullarda yılda bir kez toplanır. Genel kurul; bankanın organlarının atanması, mali tabloların onaylanması, olağanüstü yedeklerin ayrılması, ana sözleşmede değişikliklerin yapılması ve kâr dağıtımı gibi kararları alır. Genel kurulda ortaklar, sahip oldukları pay sayısı kadar oy kullanabilirler. BDDK, banka genel kurulunda bir denetçi bulundurma yetkisine sahiptir. Bankanın genel kurulunda, sermayenin % 10 veya daha fazlasına sahip olan ortaklar, yönetim kurulu başkan ve üyeleri vekil olarak oy kullanamazlar. Denetçiler ve birinci derecede imza yetkisine sahip olanlar da vekil olarak oy kullanamazlar. Doğru cevap E'dir.

Bireysel bankacılıkta, küçük tasarruf sahiplerinin tasarruflarının değerlendirilmesi, kişisel veya ailevî ihityaçlarını karşılamaları için bu kişilere tüketici kredileri ve kredi kartları aracılığıyla kaynak tedarik edilmesi amaçlanır. Doğru cevap A'dır.

Bankaların, Bankacılık Kanunu’nda belirtilen önlemleri almamaları veya alınan önlemlere rağmen sorunlarının giderilememesi durumunda, bankaların faaliyetlerini kısıtlama veya geçici olarak durdurma kararı alınmaktadır.  Bütün önlemler alınmasına karşılık düzelme görülmemesi hâlinde, bankayı Fona (TMSF “Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu”) devredilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Faiz oranlarındaki değişim sonucunda kârlılığın azalması veya ülkeye duyulan güvenin kaybolmasınedeniyle sermaye hareketlerinde dalgalanmalar oluşabilmektedir. Ülkeye giren yabancı sermayenin, faiz oranlarındaki değişimle birlikte geri çekilmesi ise bankaları zor durumda bırakabilmektedir.

DışTicaret Hadlerindeki Değişim :Ticaret hadlerinde meydana gelen değişim, dış ticaret yapan firmaların aldıkları kredileri geri ödemelerini zorlaştırabileceğinden bankaları yakından ilgilendirmektedir. Özellikle kısa vadeli dış borç düzeyi yüksek olan ülkelerde, ticaret hadlerinde meydana gelen bozulmalar bankacılık krizinin ortaya çıkmasınıhızlandıran sebeplerdendir.

Bankacılık sektörünün yeniden yapılandırılmasında kullanılan yöntemlerden Devletin mevduatsigortası sağlanması yapısal yöntemdir.

Devletin sağladığı mevduat desteği; Mevduatın sigortalanması, devletin bankacılık sistemine olan güveni tazelemek amacıyla bankaların, mevduatları geri ödeyeceklerini kısmen ya da tamamen garanti altına almasıdır.

Banka Yönetiminin Değiştirilmesi ;Bankanın mevcut yönetiminin başarısız ve yetersiz olması ya da mevcut yönetime güvenin yitirilmesi hâlinde, sorunları çözebilmek ve finansal disiplini sağlayabilmek için banka yöneticileri değiştirilir. Yönetimi kamudan ya da özel sektörden uzmanlar devralır.

Likidete desteği yapısal yöntemlerde değil, mali yöntemlerdendir. Yapısal yöntemleR; Tasviye, birleşme/küçülme, sorunlu aktiflerin yönetimi, özelleştirme, kurumsal yeniden yapılandırma' dır.

Merkez bankasının müdehalesiyle, Tasarruf sahiplerinin mevduatlarını geri çekmek için bankalara hücum etmesi olasılığı ortaya çıktığında Merkez Bankası likiditeyi sağlamak üzere müdahale eder. Mevduat Sigortası ise, Bankalara hücumun, paniğin ve krizin engellenmesinde kullanılan yöntemlerde biridir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Finansal kriz, ahlaki riskin ve tersine seçim sorununun artmasından dolayı finansal piyasaların, fonları verimli yatırım fırsatlarına sahip kesimlere kanalize edememesi sonucunda bozulmasıdır. Finansal piyasalarda asimetrik bilgi sorununun artmasına ve dolayısıyla krize yol açan sebepler şöyle sıralanabilir.

Tersine seçim ise finansal işlem gerçekleşmeden önce ortaya çıkar. Borç veren taraf, borç almak isteyenlerin kredibilitesi hakkında doğru bilgiye sahip olmadığı için seçim yaparken hata yapabilir ve sonuçta aldığı borcu geri ödeme riski yüksek olan kişilere kredi kullandırabilir.

Dış borç krizi, borçlunun faiz ve anapara ödemelerini zamanında yapamaması olarak tanımlanır. Bir ekonomide dış borç krizi, kamu kesiminin ve özel kesimin dış borçlarını ödeyememesi durumunda ortaya çıkar.

Bankacılık sektöründe yaşanan krizler ülkeden ülkeye farklılaşmaktadır ve bunları çoğu zaman tek bir nedene dayandırmak mümkün değildir. Bununla birlikte, bankacılık krizlerinin en çok gözlenen nedenleri arasında; banka sermayelerinin yok olması, geri dönmeyen kredi oranlarının yükselmesi, denetim yetersizliği, döviz krizi ve faizlerdeki artış yer alır.

Döviz kurlarındaki değişim makro ekonomik nedenlerden sayılır. Diğerleri mikro ekonomik nedenlerdendir.

Mevduat sigortasının yüksek olması mikro ekonomik nedenlerden sayılır. Diğer nedenler makro ekonomik nedendir.

Sabit kur rejimi yerel faizlerin yükselmesine neden olur.

Yüksek oranlı enflasyon dönemlerinde, banka öz kaynaklarının reel büyüklüğü, kaynak maliyetleri, işletme giderleri ve reel olarak kârları azalmaktadır. Enflasyon nedeniyle nakit bulundurmanın maliyeti yükseldiğinden, bankalar yasal karşılıklar dışında nakitte kalmamaya çalışmaktadırlar. Bu durum, bankaların likidite sıkışıklığına düşmelerine yol açabilmektedir. Diğer şıklar düşük enflasyon dönemlerinde ortaya çıkabilecek sonuçlardır.

Bankacılık sektörünün yeniden yapılandırılmasında kullanılan yapısal yöntemler şunlardır.