BANKALARDA KREDİ YÖNETİMİ

Gelişmekte olan ülkelerde yaşanan kaynak sıkıntısı krediler yardımıyla çözülürken bu durum kredi kuruluşlarının etkinliğini artırmıştır. Gelişmiş ülkelerde sosyal refah artışı, teknolojik gelişmeler taşıt, konut ve dayanıklı tüketim malı satışlarını artmıştır. Tüm bunlar bireysel ihtiyaçları karşılamak amacı ile finansal çözümlerin üretilmesini zorunlu kılmıştır. Bununla birlikte, kredi kuruluşları toplamış oldukları fonları kullandırmak için ticarî kredilere alternatif yeni arayışlara girmiştir. Tüm bu gelişmeler bireysel kredi kavramının doğmasına neden olmuştur.

Bireysel krediler ticari amaçlar haricinde kullandırılmaktadır. Zira ticarî kredilerde amaç ticarî işlemleri ya da üretim hacmini artırarak firmanın büyümesine ve kârın artırılmasına olanak sağlamaktır.

Demirbaş alımını şirketler yapar. Tedarikin finansmanı için ticari kredi kullanırlar.

Ticari bankalar özellikle 1930’lu yıllarda yaşanan ekonomik krize kadar ticari krediler üzerinde yoğunlaşırken, kriz sonrasında ticari kredi talebinde daralma yaşanmıştır. Bundan dolayı bankalar ellerinde bulundurdukları fon fazlasını bireysel kredilere yönlendirmiştir.

Tüketici finansman şirketleri diğer kredi kuruluşları için küçük miktarlı ve kârlı olmayan kredi taleplerini karşılamak amacıyla kurulmuş şirketlerdir. Bu şirketler küçük miktarlı, fakat daha yüksek riskli kredi arz etmektedirler.

Harcanabilir kişisel gelir de bireysel kredi talebi üzerinde etkilidir. Bireylerin harcanabilir kişisel gelirleri arttıkça bireysel kredilere ihtiyacı kalmayacaktır. Bundan dolayı harcanabilir kişisel gelirdeki artış kredi talebini azaltacaktır.

National City Bank of New York adlı bir Amerikan bankası 1929 yılında bireysel kredi vermek amacı ile bir departman kurarak bu konudaki bir ilki gerçekleştirmiştir.

Tasarruf ve kredi kurumları ise özellikle konut kredileri üzerinde yoğunlaşmış kurumlardır. Değişken faizli kredi veren bu tip kuruluşlara gelişmekte olan ülkelerde rastlamak mümkün değildir.

Kredi birlikleri yine Amerika Birleşik Devletleri’nde yaygın bir kredi kuruluşudur. Bu birlikler sadece kendisine üyeliği bulunan tüketicilere kredi imkânı sağlamaktadır. Bütün borçlular derneğin üyesi konumunda iken üyelik hisse satın alma yolu ile gerçekleşmektedir.

Firmaların satış devri hızlanarak likidite sorunları giderilmiş olmaktadır. Firmaların peşin satış yapması nakit akımlarının da güçlenmesine sebep olarak firmanın gelişmesine katkıda bulunmaktadır. Diğer şıklar bankacılık sektörüne katkılarıdır.

Taksitli ihtiyaç kredileri konut ve taşıt dışında diğer mal ve hizmet alımları sırasında bireylerin ihtiyaç duydukları finansman kolaylığı sağlaması amaç ve gerekçesi ile verilmektedir.

Kredi kuruluşlarının arz ettikleri bireysel kredilerin miktarını etkileyen unsurların başında kredi maliyetleri gelmektedir.

İstikrarlı ve sürdürülebilir bir büyüme ortamında düşük ve istikrarlı faiz oranlarının oluşması sistemin başarısı için temel ekonomik koşullar arasındadır.

Risklilik seviyesi yüksek olan ve acil nakde ihtiyacı olan bireylerin kredi talebi genelde kredi maliyetlerine duyarsızdır.

Kredi kartı faiz oranlarının diğer faiz oranlarına göre yüksek olması bankaya daha fazla faiz geliri sağlamaktadır

Konut ve taşıt kredilerinde mal sahipliğinin yitirilecek olması borçlu bireyi kredi borcunu ödemesi konusunda motive ederken bu durum kredi riskini ve dolayısıyla kredi maliyetini azaltmakta ve kredi arzında da artışa sebebiyet vermektedir. Diğer kredi türlerinde ise tutar genelde daha az olmasından ve çoğu zaman yasal takip sonucu elde edilecek tutar çok düşük olmasından dolayı yapılan masrafları bile karşılayamamakta, dolayısıyla kredi kuruluşları borçlu birey ile pazarlık yoluyla borcun yeniden yapılandırılması yolunu seçmektedirler.

Birey açısından bakıldığında ise kredi kullanımının bireyin refah seviyesinde artışa neden olduğu görülmektedir. Zira bireysel krediler aracılığı ile bireyler ihtiyaç duydukları mal ve hizmetlere bütçelerine uygun ödeme şekilleri ile sahip olmak suretiyle yaşam standartlarını yükseltmektedirler. Taksitli ihtiyaç kredileri kişilerin zorunlu olarak tasarruf yapmalarına sebebiyet vermektedir.

Bireysel krediler vade yapılarına göre üçe ayrılmaktadır. İlk grupta kısa vadeli tüketici kredileri bulunmaktadır ve bu krediler üç ay ve daha kısa süreler için kullandırılmaktadır. İkinci grubu ise orta vadeli krediler oluşturmaktadır. Bu tip kredilerin vadesi üç ay ila beş yıl arasında değişmektedir. Uzun vadeli bireysel krediler ise üçüncü gruptadır. Beş yıl ve daha uzun vadede geri ödemesi yapılan bu krediler ekonominin daha istikrarlı olduğu ülkelerde özellikle konut alımlarında kullandırılmaktadır.

Günümüzde kullandığımız, herhangi bir kullanım sınırı olmayan kartların ilki ise ancak 1950 yılında Diners Club tarafından çıkarılmıştır.

Günümüzde sıkça ödeme aracı olarak kullanılan kredi kartları 19. yüzyılın sonlarına doğru Amerika Birleşik Devletleri’nde ilk olarak kullanılmaya başlanmıştır. 1894 yılında Hotel Credit Letter Company tarafından çıkartılan kartlar turizm sektöründe kullanılmıştır ve böylece nakit ödemeksizin bir hizmet alımının gerçekleşmesine imkân vermiştir.