BANKALARDA KREDİ YÖNETİMİ

İlk başvuru sonrasında kredi talep eden firmalara bildirilen red cevaplarının en yaygın nedenleri aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

Krediler nitelik açısından nakdi ve gayrinakdi krediler olmak üzere ikiye ayrılır. Nakdi krediler, ödünç olarak para verilmesidir. Nakdi kredi karşılığında banka müşterisinden faiz ve kredinin türüne göre faiz+komisyon alır. Senet karşılığı kredi, borçlu cari hesap, iskonto, iştira ve diğer teminat karşılığı krediler bu tür kredilerdir. Müşterilerin nakit ihtiyacı bu kredilerle karşılanmaktadır.

Vadeleri açısından krediler kısa, orta ve uzun vadeli krediler olmak üzere üçe ayrılır. Kısa vadeli krediler, vadeleri 12 aya kadar (dâhil) olan; orta vadeli krediler vadeleri 12 aydan 5 yıla kadar olan; uzun vadeli krediler ise vadeleri 5 yıldan fazla olan kredilerdir.

Vadeleri açısından krediler kısa, orta ve uzun vadeli krediler olmak üzere üçe ayrılır. Kısa vadeli krediler, vadeleri 12 aya kadar (dâhil) olan; orta vadeli krediler vadeleri 12 aydan 5 yıla kadar olan; uzun vadeli krediler ise vadeleri 5 yıldan fazla olan kredilerdir.

 

Maddi teminatlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:

Lehine kredi tesis edilen bütün gerçek ve tüzel kişilerden, kredi kullandırımından önce ve tüm kredilerini kapsayacak şekilde alınan imzalı belgelere “Genel Kredi Sözleşmesi” veya “Taahhütnamesi” adı verilir. Genel kredi sözleşmesi veya taahhütnamesi aşağıdaki konuları içermektedir:
• Kredinin toplam limiti,
• Bankanın krediye uygulayacağı faiz tahakkuk dönemi,
• Krediye tahakkuk ettirilecek faiz, komisyon, gider vergisi ve temerrüt faizi,
• Banka açıkça fesih ihbarında bulunmadığı sürece hesap veya hesapların kesilmesi
halinde dahi, sözleşmenin yürürlükte kalacağı,
• Kredi borçlusunun ve kefillerinin kanuni ikametgâhları,
• Anlaşmazlık halinde yetkili olan mahkemeler.

Firmalarda sorunlu kredi göstergeleri, hareketsizlik, mevduat oranlarının düşük olması, giderlerin satışa oranla yükselmesi gibi unsurlar içermektedir. Yetersiz kredi analizi yapılan hatalar kapsamına girdiği için doğru cevap "Yetersiz ve doğrulanmamış kredi analizi" olmalıdır.

Kredi yönetiminde, kredi amacının, geri ödeme şeklinin beli olmayışı, eksik tutarda kefalet alınması gibi hatalar yapılmaktadır. Personel devir hızının artması ise sorunlu kredi göstergesine dahil olduğu için doğru cevap "Personel devir hızının artması" olmalıdır.

Verilen kredinin geri ödenmesi açısından önem arz eden ve beş ana başlıkta toplanan kredi ilkesi bulunmaktadır. Bunlar; Güvenlik ilkesi, verimlilik ilkesi, dağılımın uygunluk ilkesi, akışkanlık ilkesi ve diğer ilkeler olarak karşımıza çıkmaktadır.

Verimlilik ilkesi, kaynak yaratabilecek kredilere ve müşterilere öncelik verilmesi, özellikli kredilerin en fazla verimi sağlayacak müşterilere kullandırılması, kredilendirilen firmaların verimli işlemlerini bankada toplanmasına çalışılması, kredileri firmaya faizle beraber komisyon ve bankacılık hizmet gelirlerinden yararlanılacak şekilde kullandırılması gibi konuları  kapsamaktadır.

İlk başvuru sonrasında, yüksek borçlanma oranı, yetersiz sermaye, firma yetkililerinin yeterli bilgi ve beceriye sahip olmaması gibi nedenlerle kredi talepleri reddedilmektedir. Kredi kontrolü ise risk analizini kapsadığı için doğru cevap "Etkili bir kredi kontrol yapılmamış oluşu"dur.

Krediler, nitelik, vade, teminat, kullanım veya amaç, sektör, kullanıcı ve kullandırıcı olarak toplam sekiz başlık altında sınıflanmıştır.

Kredi teminatları, teminatsız krediler ve teminatlı krediler olmak üzere iki grupta toplanmıştır.

Genel anlamı ile plasman, paranın gelir getirici bir alacağa veya menkul/gayrimenkul değere ayrılması  iş Dolayısıyla bankacılık açısından plasman, bankaların sermaye ve mevduat durumu ile reeskont imkanlarını göz önünde tutarak kredi işlemlerine ayırdıkları tutardır.

Depasman, bir firmaya açılan kredi limitlerinin üzerinde kredi kullandırılmasıdır. Limit üzerinde kullandırım/kullanım söz konusu olmamalıdır. Gerek firmaların onaylı kredi limitlerinde,gerekse şubelere tahsis edilen nakit plasman limitlerinde meydana gelen aşımlara depasman denir.

Her banka kanuni mecburiyetler dışında kredilere ilişkin bir genel politika ve işlem adımlarını gösteren sistem saptamaktadır. Bu akışa o bankanın kredi politikası denir.

Müşteri tarafından kredi başvurusunun yapılmasıyla başlayan ve kredinin tasfiye edilmesine kadar geçen süreleri kapsayan işlemlerin tümüne kredilendirme süreci adı verilir.

Lehine kredi tesis edilen bütün gerçek ve tüzel kişilerden, kredi kullandırımından önce ve tüm kredilerini kapsayacak şekilde alınan imzalı belgelere “Genel Kredi Sözleşmesi” adı verilir.

Kredilerin geri dönüşü için gerekli tedbirlerin alınması, kredi türlerine göre uygun teminatların alınması, teminatların noksansız ve kusursuz olarak tesis edilmesi gibi hususları kapsayan ilke Güvenlik (Emniyet) ilkesidir.

Kredilerin firmaya sermaye olarak verilmemesi, kredi dönüşlerinin kısa vadelerde sağlanması, taşınmaz malların satın alınmasında kısa vadeli kredilerin kullandırılmaması ve kredilerin vadelerinde kapatılması, kredi teminatı olarak alınan çek/senetlerin vadelerinde ödenmesi, ödenmeyen çeklerin yerine daha uzun vadeli çek/senet alınmaması, kredi geri ödemesi ile kredi hangi proje için kullandırılmış ise onun için harcanması gibi unsurları kapsayan ilkedir.