BANKALARDA KREDİ YÖNETİMİ

Firmalar ödeme güçlüğü sürecine girerken, bankalar bazı erken uyarı göstergeleriyle bunu önceden tahmin edebilir. Bu işaretlerin başlıcaları söyle özetlenebilir:

Yapılan kredi tahsis hatalarının başlıcaları asağıdaki gibidir:

Kredi vadelerinde yoğunlaşılması, kur riskinin hesaplanmaması, limit aktarımı yoluyla teminat şartlarının zayıflatılması ve eksik tutarda kefalet alınması ise kredi kullandırımında yapılan hatalardandır. Doğru cevap A'dır.

Kredilerin firmaya sermaye olarak verilmemesi seyyaliyet (akışkanlık) ilkesi ile bağdaşmaktadır.  Bu ilke, kredilerin firmaya sermaye olarak verilmemesi, kredi dönüşlerinin kısa vadelerde sağlanması, taşınmaz malların satın alınmasında kısa vadeli kredilerin kullandırılmaması ve kredilerin vadelerinde kapatılması, kredi teminatı olarak alınan çek/senetlerin vadelerinde ödenmesi, ödenmeyen çeklerin yerine daha uzun vadeli çek/senet alınmaması, kredi geri ödemesi ile kredi hangi proje için kullandırılmış ise onun için harcanması gibi unsurları kapsamaktadır. Doğru cevap C'dir.

Bankalar ticari faaliyeti olan kişi ve kuruluşlar üzerinde, bireysel müşterilere göre daha farklı incelemelerde bulunurlar. Bu nedenle daha farklı bilgi ve belgeler isterler. Bu belgeler incelenen firmanın son üç yıllık bilanço, gelir tablosu ve mizanları; inceleme dönemi itibariyle ara mizan; üçer aylık dönemlerde düzenlenen geçici vergi beyannamesi ve gelir tablosu; kuruluş ve değişikliklerle ilgili ticaret sicil gazeteleri; oda kayıt belgesi; yatırım teşvik belgesi ve ekleri; kredi ve yatırımlarla ilgili düzenlenen yeminli mali müşavir raporları ve imza sirküleri gibi belgelerdir. Kredi talebinde bulunan bireysel müşteriden nüfus cüzdanı, maaş bordrosu, maaşında haciz olmadığına dair yazılı bilgi, çalışanın işyerinin imza sirküsü, vergi ve vatandaşlık numarası, ikametgah belgesi ya da ikametgahını gösteren elektrik, su vb. faturası gibi evrak ile sahip olduğu taşınır ve taşınmaz varlıklara ait belgeler istenmektedir. Doğru cevap A'dır.

Krediler nitelik, vade, teminat, kaynak, kullanım veya amaç, sektör, kullanıcı ve kullandırıcı gibi çeşitli şekillerde sınıflandırılabilir. Doğru cevap D'dir.

5411 sayılı Bankacılık Kanununda kredilerle ilgili ayrıntılı düzenlemeler yapmıştır. Bunlardan Madde 50 dahil olunan risk grubu ve mensuplara kredi kullandırma koşullarını açıklamaktadır. Buna göre, bankalar:

her ne şekil ve surette olursa olsun nakdi ve gayrinakdi kredi veremez, tahvil ya da benzeri menkul kıymetlerini satın alamazlar. Doğru cevap C'dir.

Maddi teminatlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:

Tüzel veya gerçek kişi kefaleti ise şahsi teminatlardandır. Doğru cevap E'dir.

Kredi kullandırırken alınan teminatın değeri ile karşılığında ödenecek kredi tutarı arasındaki fark "marj"dır. Uygulanan marj oranı, bankanın kredi alacağını tahsil edememesi halinde, anapara, faiz ve diğer masrafları karşılayacak düzeyde olacak şekilde tespit edilir. Doğru cevap B'dir.

Kısa süreli borç (yabancı kaynak) kullanımının hızla azalması değil artması firmalarda sorunlu kredilerin göstergeleri arasında yer alır.

Verimlilik ilkesi: Bu ilke kaynak yaratabilecek kredilere ve müşterilere öncelik verilmesi, özellikli
kredilerin en fazla verimi (getiriyi) sağlayacak müşterilere kullandırılması (Eximbank kredileri gibi),
kredilendirilen firmaların verimli işlemlerinin (başta nakit akışı) bankada toplanmasına çalışılması,
kredileri firmaya faizle beraber komisyon ve bankacılık hizmet gelirlerinden yararlanılacak şekilde
kullandırılması gibi konuları kapsamaktadır.

Hatırlama

Spot Kredi: Spot kredi, kredi kullandırma aşamasında belirlenen faiz oranının vade sonuna kadar
değiştirilmediği; faiz ile vergi ve diğer kesintilerin üzerinde anlaşılan dönemlerde, anaparanın ise kredi
vadesi sonunda bir kerede ödendiği kredi türüdür

Hatırlama