BANKACILIK VE SİGORTACILIĞA GİRİŞ

Sigortacılık sektöründe yar alan şirketler, hayat ve hayat dışı branşlarından sadece birinde faaliyet gösterebilirler. 2017 yılında Türk sigortacılık sisteminde faaliyette bulunan şirket sayısı 62 adettir. Bu şirketleri, faaliyet alanına göre dört gruba ayırmak mümkündür. Bunlar;
• Hayat dışı sigorta,
• Hayat sigortası,
• Hayat/ Emeklilik Sigortası ve
• Reasurans şirketleridir

Aşağıda yer alan Tablo 8.2.’de, bu alanlarda faaliyet gösteren şirketlerin 2017 tılı itibariyle sayıları sunulmaktadır. Tablo incelendiğinde, 38 adet şirket ile en fazla şirketin bulunduğu alanın hayat dışı sigortacılık olduğu görülmektedir. Bu alanı ise 18 şirket ile hayat ve emeklilik, 4 şirket ile de hayat sigortası takip etmektedir. Faaliyette bulunan reasürans şirket sayısı ise 2’dir.

Toplam prim üretiminin %85,30’u hayat dışı sigorta branşlarında üretilmekte iken, %14,70’i hayat sigortacılığında üretilmiştir. İki temel branşın, ödenen tazminatlar içindeki payları da prim üretim paylarına benzer olarak gerçekleşmiş, hayat dışı branşlardaki tazminat ödemeleri, toplam ödemenin %88,48ini, hayat sigortası tazminat ödemeleri ise toplam ödemelerin %11,52’sini oluşturmuştur. Alt branşlar açısından değerlendirildiğinde ise her iki alanda da en yüksek pay kaza araçları sorumluluk branşında gerçekleşmiştir. Toplam prim ödemelerinin %28,01’i, toplam tazminat ödemelerinin de %29,54’ünün kara araçları sorumluluk branşında olduğu görülmektedir.

Gönüllülük esasına dayanan bireysel emeklilik sisteminin temel amacı; bireylerin çalışma yaşamları boyunca yaptıkları düzenli tasarrufların yatırıma yönlendirilmesini sağlayarak, oluşacak birikimlerle, tasarruf yaptıkları dönemde sahip oldukları refah seviyesinin emeklilik döneminde de devam etmesini sağlamaktır.

Sigortacılık sistemi, risk transferiyle ekonomide olası zararları bertaraf etmenin yanında, fon birikimi yaratarak, ülke ekonomilerinin gelişme ve istikrarına katkıda bulunmaktadır. Dolayısıyla sigortacılık sektörü, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin finansal yapılarında oldukça önemli bir yere sahiptir.

Dünya genelinde hayat sigortasının, hayat dışı sigortaya göre daha yüksek bir reel
büyüme hızı yakaladığı görülmektedir. Kişi başına düşen prim üretimini hayat ve hayat dışı sigorta diye ayrıştırdığımızda, Dünya genelinde hayat sigortası 353 $, hayat dışı sigorta ise 285 $ olarak gerekleşirken, ülkemizde hayat sigortası 21 $, hayat dışı sigorta ise 144 $ olarak gerçekleşmiştir. Dünya genelinde hayat sigortası hayat dışı sigortanın üstü bir değer olarak gerçekleşir iken, ülkemizde tam tersi, hayat dışı sigorta, hayat sigortasını geride bırakmıştır.

2016 yılında Türkiye sigortacılık sektörü toplam prim üretiminde dünyada 36. sırada bulunmakta iken, kişi başına düşen prim üretiminde 60, üretilen primlerin GSYİH’a
oranında ise 77. sıradadır. Dünya toplam prim üretiminin %1,55’i, hayat sigortacılığı prim üretiminin %0,19’u, hayat dışı sigortacılık prim üretiminin ise %1,6’ı ülkemizde
gerçekleşmektedir.

Ülkemizde sosyal güvenlik reformunun bir parçası olan Bireysel Emeklilik Sistemi, 2003
yılından beri faaliyette bulunmaktadır. 2017 yılına gelindiğinde sistemdeki katılımcı sayısı 6,9 milyonun üzerine çıkmış, emekli olan katılımcı sayısı ise 61.724’ü bulmuştur.

Bir ülkede sigortacılık sektörünce üretilen primlerin seviyesi, o ülkenin ekonomik ve sosyal koşulları tarafından belirlenmektedir. Bu koşulların yeterince gelişmediği ülkelerde, prim gelirleri, şartları gelişmiş ülkelere kıyasla daha düşük gerçekleşmektedir.

Genel anlamda Türk sigortacılık sektörü değerlendirildiğinde, sektörün güçlü ve sayıf yönleri olarak şu konuların öne çıktığı görülmektedir.
Sektörün Güçlü Tarafları;
• Türkiye'deki genç ve yüksek nüfusla birlikte düşük sigortalılık oranı,
• Türkiye sigorta sektörünün uluslararası anlamda ilgi çekmesi,
• Sektörün sermaye yapısının giderek güçlenmesi,
• Sektördeki firmaların, oto dışı branşlara da yönelmesi,
• Sektörün ekonomi için ciddi bir likidite kaynağı oluşturması.
Sektörün Zayıf Tarafları;
• Kişi başına düşen milli gelirin düşük olması,
• Geçmişte yaşanan tatsız tecrübelerden kaynaklanan sigortaya karşı negatif bakış açısı,
• Gerekli kaynak oluşmadığı için bankacılık sektörünün gerisinde kalması,
• Yeterli sigorta bilincinin oluşmaması ve 'kaderci' anlayış,
• Hayat dışı branşların ekonomik durgunluklardan etkilenmesi.

38 adet şirket ile en fazla şirketin bulunduğu alanın hayat dışı sigortacılık olduğu görülmektedir. Bu alanı ise 18 şirket ile hayat ve emeklilik, 4 şirket ile de hayat sigortası takip etmektedir. Faaliyette bulunan reasürans şirket sayısı ise 2’dir. Doğru yanıt A'dır.

2017 yılında sigorta şirketlerinde çalışan 19.833 personelin sigorta alanlarına göre dağılımında, 10.692 çalışan personel ile en fazla çalışanın hayat dışı sigortacılık alanında olduğu görülmektedir. Doğru yanıt B'dir.

Ülkemizde hayat dışı sigortacılığın alt branşları olarak sıralanabilecek sigortacılık alanları; seyahat, sağlık, kaza, kara araçları, raylı araçlar, hava araçları, su araçları, nakliyat, yangın ve doğal afetler, genel mühendislik zararları, genel zararlar, kara araçları sorumluluk, kara araçları sorumluluk (diğer), hava araçları sorumluluk, su araçları sorumluluk, genel sorumluluk, kredi, emniyet suistimal, finansal kayıplar, hukuksal koruma, destek sigortacılığıdır. Hayat branşında ise bulunan alt branşlardan bazıları şunlardır; yıllık vefat, uzun süreli vefat, birikimli sigorta. Doğru yanıt B'dir.

2017 yılı sonuna göre dağılıma bakıldığında en fazla bireysel emeklilik müşterisinin %32,05 ile 35-44 yaş aralığında olduğu görülmektedir. Bu yaş aralığını 25-34 yaş arası müşteri grubu takip etmektedir. Bireysel emeklilik müşterilerinin %31,46’sı bu yaş aralığında bulunmaktadır. Doğru yanıt C'dir.

Türkiye genelinde en fazla bireysel emekilik müşterisinin yerleşik olduğu illeri göstermektedir. Toplam müşterilerin en fazla yerleşik olduğu il %27,94 ile İstanbul olurken, ikinci %9,11 ile Ankara ve üçüncü ise %86,93 ile İzmir ili olmuştur. 2019 Haziran ayı itibariyle yılı sonu itibariyle en fazla müşterinin yerleştiği ilk on il arasında %1,97 ile Konya ili onuncu sırada yer almıştır. Doğru yanıt C'dir.

Sigortacılık ile ilgili olarak verilen tüm maddeler doğrudur. Dolayısı ile doğru yanıt A'dır

Türk finans sitemi, bankacılık sektörü ağırlıklı bir yapıya sahiptir. Bankacılık sektörünü, sırasıyla portföy yönetim şirketleri ile sigortacılık ve bireysel emeklilik sektörleri takip etmektedir. Sigortacılık ve bireysel emeklilik sektörleri, 2017 yılı sonu itibariyle Türk Finans Sektörü içinde %4,16 payla bankacılık sektöründen sonra gelmektedir.Doğru yanıt B'dir.

Tüm dünyada prim üretimi bir önceki döneme göre % 3,1 oranında bir büyüme yakalamış iken, ülkemizde toplam prim üretimi, dünya prim üretimi artış hızının üstünde seyrederek, reel olarak bir önceki yıla göre % 21,00’lık bir artış göstermiştir.Doğru yanıt D'dir.

Türkiye kişi başına düşen prim üretiminde 164 $ ile 60. sırada yer almıştır. Doğru yanıt C'dir.

Türkiye sigorta sektörünün uluslararası anlamda ilgi çekmektedir.Doğru yanıt A'dır.