BANKACILIK VE SİGORTACILIĞA GİRİŞ

Riskin tanımlanması, çeşitli yöntemler ile yapılabilir. Bu yöntemleri şu şekilde sıralayabiliriz:

Risk yönetiminde, risklerin azaltılması için aşağıdaki üç alternatiften birinin seçilmesi gerekir.

Piyasa riski: Bankanın portföyünde bulundurduğu döviz, emtia nedeniyle maruz kalabileceği zarar olasılığını ifade eder.

Ülkemizde likidite riskinin ölçülmesine ve yönetilmesine ilişkin düzenleme 2006 yılında yürürlüğe konmuştur (BDDK, 2006).

Bankacılık standartlarında temel operasyonel riskler ve bunlara ilişkin bazı örnekler aşağıdaki gibi sayılmıştır:

Bankacılık standartlarında temel operasyonel riskler ve bunlara ilişkin bazı örnekler aşağıdaki gibi sayılmıştır:

II ve IV ana sermayenin değil katkı sermayenin unsurlarındandır.

Sermayeye eklenecek iştirak ve bağlı ortaklık hisseleri ile gayrimenkul satış kazançları, katkı sermayenin değil ana sermayenin unsurlarındandır.

Bireylerin ve kurumların günlük hayatta karşılaşacakları risk faktörleri arasında, kaynakları itibariyle;

Firmanın karşılaştığı ve kaybın olma olasılığı olan saf riskler, sigorta şirketinin karşılaşacağı yatırım risklerine örnektir.

Bankacılıkta kredi riski, piyasa riski ve operasyonel riske ilişkin detaylı düzenlemeler yapılmıştır. Bankacılıkla ilgili risklerin hesaplanmasına ilişkin yöntemler ve prensipler, uluslararası alanda Uluslararası Takas Bankası (Bank for International Settlements) bünyesinde bulunan Basel Bankacılık Denetim Komitesi tarafından belirlenmektedir.

Riskin tanımlanması, çeşitli yöntemler ile yapılabilir. Bu yöntemleri şu şekilde sıralayabiliriz:

Doğru cevap B’dir.

Riskin ölçülmesi, tanımlanmış bir riske ilişkin (genellikle olumsuz durum) etkinin büyüklüğü ve etkinin olasılığı tahmin edilir ve bu iki sayı çarpılarak bütünleşik etki hesaplanır. Formülize etmek gerekirse, bu formülü şu şekilde yazabiliriz:

Bütünleşik Etki = Olumsuz Etkinin Büyüklüğü x Etkinin Olasılığı

Doğru cevap C’dir.

Bankacılık riskleri BDDK’nın çeşitli düzenlemelerinde detaylı olarak tanımlanmıştır:

Doğru cevap E’dir.

Fitch Ratings’in derecelendirmesine göre AAA = Düşük; AA+, AA ve AA- = Makul; BBB+, BBB ve BBB- = Kabul edilebilir; CCC+, CCC ve CCC- = Özel dikkat gerektirir; D = Kayıp varlıklar anlamına gelmektedir Doğru cevap D’dir.

Bankacılık düzenlemesinde riske maruz değer, elde tutulan bir portföy ya da varlık değerinin, faiz oranlarında, döviz kurlarında ve hisse senedi fiyatlarındaki dalgalanmalar nedeniyle meydana gelebilecek değişiklikler sonucunda maruz kalabileceği en yüksek zararı, belli bir zaman diliminde ve belli bir olasılık seviyesinde ifade eden ve muhtelif sayısal yöntemlerle tahmin edilen değerdir. Doğru cevap C’dir.

Operasyonel riske ilişkin sermaye bulundurma yükümlülüğü Basel-II ile birlikte gelmiştir. Operasyonel risk temelde dört yöntemden biriyle hesaplanır. Bu yöntemler, temel gösterge yöntemi, standart yöntem, alternatif standart yöntem veya ileri ölçüm yaklaşımıdır. İleri ölçüm yaklaşımı, yukarıdaki belirtilen faaliyet bazında risk hesaplaması gerektirmekte olup, veri ve modelleme güçlükleri mevcuttur. Bankalarda genellikle temel gösterge yöntemi kullanılmaktadır. Temel gösterge yaklaşımında, bankanın son üç yıl itibarıyla gerçekleşen yılsonu brüt gelir tutarlarının ortalaması yüzde 15 ile çarpılır ve operasyonel risk olarak hesaplanır. Doğru cevap C’dir.

Bankaların güven sağlaması, maruz kaldıkları riskler için yeterli tutarda sermaye bulundurmasıyla mümkün olacaktır. Sermayenin ne kadar tutulacağı hususuna sermaye yeterliliği düzenlemelerinde yer verilmiştir. Bu düzenlemelerde sermaye yeterliliği standart (SYR) oranı tanımlanmış ve oranın asgari %8 olması gerektiği belirtilmiştir. SYR oranının yüksek olması bankanın mali gücünün yüksek olduğunu gösterir. SYR oranının, asgari oranın altına düşmesi ise bankanın yükümlülüklerini karşılama riskini ve iflas riskini artırır. Doğru cevap A’dır.

Aktüerler Birliği’nin raporuna göre, sigorta şirketinin karşılaşacağı riskler, 6 başlıkta gruplanabilir. Bunları şu şekilde gruplayabiliriz:

Olay riski; imaj riski, politik risk, hukuki risk ve doğal afet riskini içerirken ekonomik çevre riski, teknik risk grubunda yer alır. Doğru cevap E’dir.

Reasürans “tekrar sigorta” anlamına gelir. Bir başka bir deyişle, sigorta şirketlerinin prim karşılığı üstlendikleri rizikoların belirli bir oranını başka bir sigorta şirketine devretmeleri işlemidir. Reasürans şirketlerinin aldıkları primlerinin bir kısmını yurt içindeki veya yurt dışındaki şirketlere devretmesi işlemine “retrosesyon” denir. Konservasyon, bir sigorta şirketinin üstlendiği risklerden başka şirketlere devretmeyip üzerinde tuttuğu kısmı ifade ederken; Solvency, kısaca yükümlülük karşılama yeterliliği anlamına gelmektedir. Doğru cevap B’dir.