BANKACILIK VE SİGORTACILIĞA GİRİŞ

Finansal piyasalarda tasarruf sahipleri en çok fon arz edenlerdir.

Finansal piyasalarda en çok fon talep edenler yatırımcılardır.

İşletmeler, hem finansal hem de finansal olmayan tüm işletmeleri kapsamaktadır. Finansal olmayan işletmeler, araba, bilgisayar, buzdolabı gibi ürünler üreten ve/veya finansal hizmetler dışındaki hizmetler (taşıma, bilgisayar programcılığı gibi) üreten işletmeler anlamındadır.

Finansal piyasalar finansal varlığın süresine göre;  Para piyasaları ve  Sermaye piyasaları olarak sınıflandırılır.

Borçlanma araçlarının iki temel özelliği, belirlenmiş bir vadesinin ve faizinin olmasıdır. Borç alanlar vade içinde faizi ve anaparayı ödemek zorundadırlar. Borçlanma amacına bağlı olarak borcun vadesi kısa ya da uzun, ihraç eden kurumun niteliğine bağlı olarak da borcun faizi yüksek ya da düşük olabilir. Hazine bonoları, devletin kısa süreli fon ihtiyacını karşılamada en çok kullandığı para piyasası araçlarındandır. İşletmeler de yine kısa süreli fon ihtiyacını karşılamada banka kredilerini ve finansman bonolarını kullanabilmektedirler. Tahviller ise kurumların uzun vadeli finansman ihtiyaçlarının karşılanmasında kullandıkları borçlanma araçlarındandır. Tahviller genellikle 5 – 10 yıl arasında değişen vadelerle çıkarılan uzun vadeli borçlanma araçlarındandır. Ülkemizde geçerli olan mevzuata göre tahvillerin vadesinin en az 1 yıl olması gerekmektedir. Uzun vadeli fon ihtiyacının karşılanmasında kullanılacak araçlardan bir diğeri hisse senetleridir.

Para piyasasında risk, sermaye piyasasına göre daha düşüktür. Para piyasasında vade kısa olduğu için sermaye piyasasına göre risk daha düşüktür. Riske bağlı olarak para piyasasında getiri de sermaye piyasasına göre daha düşük olur. Getiri riskle aynı yönde hareket eder; diğer bir ifade ile risk düştükçe getiri düşer, risk arttıkça getiri de artar. Dolayısıyla para piyasasında getiri oranı sermaye piyasasına göre daha düşük olacaktır. Burada fon arz eden için getiri (kazanç), örneğin para bankaya yatırılmış ya da tahvil alınmış ise faiz olurken; hisse senedine yatırım yapılmışsa kâr payı ve değer artışı olacaktır. Fon sunan açısından getiri, fon kullanan açısından maliyet olacaktır.

Para piyasasında risk, sermaye piyasasına göre daha düşüktür. Para piyasasında vade kısa olduğu için sermaye piyasasına göre risk daha düşüktür. Riske bağlı olarak para piyasasında getiri de sermaye piyasasına göre daha düşük olur. Getiri riskle aynı yönde hareket eder; diğer bir ifade ile risk düştükçe getiri düşer, risk arttıkça getiri de artar. Dolayısıyla para piyasasında getiri oranı sermaye piyasasına göre daha düşük olacaktır. Burada fon arz eden için getiri (kazanç), örneğin para bankaya yatırılmış ya da tahvil alınmış ise faiz olurken; hisse senedine yatırım yapılmışsa kâr payı ve değer artışı olacaktır. Fon sunan açısından getiri, fon kullanan açısından maliyet olacaktır. • Para piyasası finansal araçlarının likiditesi, sermaye piyasası finansal araçlarına göre daha yüksektir. Likidite finansal varlıkların kısa sürede, kolaylıkla ve değerinden önemli kayıp olmaksızın alınıp satılabilmesidir. Bu nedenle ülkemizde olduğu gibi dünyada da en gelişmiş, en likit ve en etkin piyasalar para piyasalarıdır.

Bölünebilirlik özelliği: Bu özellik finansal varlıkların en az hangi miktarlarda paraya dönüştürülebileceği ile ilgili bir özelliktir. Finansal varlıklar ne kadar bölünebilir ise o kadar kolay alınıp satılabilecektir.

Resmi mevduat; genel ve katma bütçeli daire ve kuruluşlara, yerel yönetimlere, kanunla kurulmuş döner sermayeli kuruluşlara, mahkemelere, savcılıklara, icra ve iflas dairelerine, tereke hakimlerine ve kanunla kurulmuş sosyal kurumlara ait mevduatlardır.

Piyasa, genel anlamda arz ve talebin karşılaştığı ortamlardır. Piyasalar reel ve finansal piyasalar olarak iki temel grupta toplanabilir. Reel piyasaları; tüketicinin herhangi bir ihtiyacını giderecek mal ve hizmetlerin alım satımının yapıldığı mal ve hizmet piyasaları ile mal ve hizmetlerin üretiminde
kullanılan doğal kaynaklar, emek, sermaye ve girişimcilik gibi üretim faktörlerinin oluşturduğu üretim faktörleri piyasaları oluşturur. Finansal piyasalar ise reel piyasaların parasal yönünü oluşturmaktadır. Finansal piyasalar, ellerindeki fonları etkin kullanma olanağına sahip olmayan birimlerden, bu fonları etkin kullanacak birimlere aktarılmasına olanak sağlayan ortamlardır. doğru cevap E'dir.

Finansal sistemi oluşturan unsurlar;

şeklinde sıralanmaktadır.

Uluslararası finansal piyasalar, ülkelerin ulusal finansal sistemlerinin birbirleriyle etkileşime girmesiyle oluşmaktadır. Fon arz ve talep eden birimlerin aynı ülkede yerleşik olmaları durumunda, işlem ulusal finansal işlem niteliği taşırken, taraflardan birinin farklı ülkelerde yerleşik olması ya da yürütülen işin merkezinin başka bir ülkede olması durumunda, işlem uluslararası finansal işlem niteliği kazanmaktadır. Diğer bir ifade ile ulusal fonların yabancılara ya da yabancı fonların yerli kullanıcılara aktarılması işlemi uluslararası finansal işlem olmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Finansal varlığın süresine göre piyasalar;

olarak sıralanmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Finansal piyasaların finansal varlığın niteliğine göre;
• Borç piyasaları
• Öz sermaye piyasaları

şeklindedir. Doğru cevap A'dır.

Para Piyasası-Sermaye Piyasası: Vade dikkate alındığında finansal piyasalar para piyasası ve sermaye piyasası olarak sınıflandırılabilir. Vadesi en fazla bir yıl olan fon arz ve talebinin karşılaştığı piyasalara para piyasası; vadesi bir yılı aşan fon arz ve talebinin karşılaştığı piyasalara ise sermaye piyasası denir. Doğru cevap A'dır.

Sermeye piyasalarının örgütlenmiş temel kurumu ise borsalardır. Örgütlenmiş piyasalarda borsaya kote olmuş şirketlerin menkul kıymetleri, belirli kurallar çerçevesinde alınıp satılırlar. Örgütlenmemiş piyasalarda pek çok finansal kurum telefon, teleks, faks ve bilgisayarlarla birbirleriyle iletişime geçerek fonların transferi gerçekleşir. Doğru cevap D'dir.

Tüm finansal varlıklar, alacak hakkı veren (çıkaran birim açısından borç ifade eden) finansal varlıklar ve ortaklık hakkı veren finansal varlıklar olarak iki temel grupta toplanabilir. Alacak hakkı veren ya da borç ifade eden finansal varlıkları ihraç eden kurumlar, sabit ya da değişken oran üzerinden faiz ödemek durumundadır.  Finansal varlıklar alacak ya da ortaklık hakkı verirler. Finansal varlıkların arsa, bina gibi reel varlıklara göre farklılığı, taşıdığı haktan dolayı değere sahip
olmalarından kaynaklanmaktadır. Finansal varlıklar, bu varlıkları ihraç eden kurumların gelecekteki gelirleri ve varlıkları üzerinde haklara sahiptir. Doğru cevap B'dir.

Merkez bankalarının en ayırt edici özelliği emisyon yetkisine sahip olmalarıdır. Banknot ihracının bir bankaya tanınması, banknotlarda yeknesaklığın sağlanması ve para ve kredi hacminin devletçe belirlenen amaçlara göre ayarlanması açısından önemlidir. Merkez bankaları bankacılık sistemindeki karşılaşılan ya da karşılaşılacak sorunların çözümü için ortaya çıkmıştır. Merkez bankaları para, kredi ve döviz politikalarını belirleyip uygulayan kurumlardır. Merkez bankaları ayrıca bankaların likidite ihtiyacını
karşılayan, para ve kredi hacmini ekonominin gereksinimlerine göre düzenleyen ve ekonomiye yön veren kurumlardır. Doğru cevap B'dir.

Bankalarının ekonomideki fonksiyonları

Şeklinde sıralanmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Tarım bakanlığı kendi özelinde finansal sistemin unsurları arasında değildir.