BANKACILIK VE SİGORTACILIĞA GİRİŞ - Deneme Sınavı - 8

Aynı veya benzer tehlikeyle karşılaşma olasılığı olan taraflar arasında “olası risk/tehlikelerin maliyetini” paylaştıran "dayanışma" unsuru, reasürans yolu ile paylaşım kitlesini genişleterek, dayanışmayı uluslararası boyuta taşımaktadır.

Sigortacılığın genel ilkeleri;

Hasara katılım ilkesi, sigortacılık ilkelerinden tazminat ilkesinin uzantısı olarak görülmektedir.

Hayat sigortalarında, sigorta sözleşmesine taraf olmamakla birlikte, lehine sigorta sözleşmesi kurulan ve rizikonun gerçekleşmesi halinde kural olarak sigorta tazminatını sigortacıdan isteme hakkına sahip olan kişi “lehtar”dır.

Sigorta edilecek riskin her yönüyle belirlenmesi amacıyla sigortacı tarafından hazırlanan ve sigorta ettirene risk hakkında bilgi verilmesini amaçlayan belge “teklif formu”dur.

Elementer (hayat dışı) sigorta branşları kaza, hastalık/sağlık, kara araçları, raylı araçlar, hava araçları, su araçları, nakliyat, yangın ve doğal afetler, genel zararlar, kara araçları sorumluluk, hava araçları sorumluluk, su araçları sorumluluk, genel sorumluluk, kredi, emniyeti suiistimal, finansal kayıplar, hukuksal koruma ve destek sigortaları olarak sıralanmaktadır.

Hayat sigortaları ve bireysel emeklilik sigortaları bu kapsamda değerlendirilmemektedir.

Sigortacılık Kanununun 22 inci maddesinin birinci fıkrası (m) bendinde "Sigorta konusu risklerin gerçekleşmesi sonucunda ortaya çıkan kayıp ve hasarların miktarını, nedenlerini ve niteliklerini belirleyen ve mutabakatlı kıymet tespiti, ön ekspertiz ve hasar gözetimi gibi işleri mutat meslek olarak yapan tarafsız ve bağımsız kişi" sigorta eksperi olarak tanımlanmaktadır.

Bireysel emeklilik sisteminin etkin bir şekilde işlemesini teminen gerekli çalışmaları yapmak “Hazine ve Maliye Bakanlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü” nün görevleri arasındadır.

Sigorta hakem başvurularını değerlendirerek, uygun görülenlerin kabulü için durumu Müsteşarlığa bildirmek “Sigorta Tahkim Komisyonu”nun görevleri arasındadır.

SYR hesaplamasındaki en ağırlıklı risk unsuru kredi riskidir. İkinci ağırlıklı sermaye tahsisi gerektiren
risk türü ise operasyonel risktir.

Türk finans sektörünün başlıca oyuncuları, Merkez Bankası, bankalar, banka dışı mali kuruluşlar - faktoring, finansal kiralama, tüketici finansman şirketleri ile varlık yönetim şirketleri-, sigortacılık şirketleri ve sermaye piyasası kuruluşlarıdır.

Türkiye’de halen 53 banka faaliyet göstermektedir. Fon toplama şekline göre, 40’ı -34’ü mevduat, 6’sı katılım bankası olmak üzere- doğrudan, 13’ü dolaylı fon toplama yetkisine sahip bankalardır.

Dünyada sigortacılığa benzer ilk uygulama, M.Ö. 3000 ve 2000’li yıllarda Çin’de ve zamanın ticaret merkezi durumundaki Babil’de rastlanmaktadır.

Sigortacılığın ilk uygulamaları Antik döneminin ticaret merkezi durumundaki Babil’de rastlanmaktadır. M.Ö. 1800’lü yıllarda, sigortanın bilinen ilk hukuki şekli, Babilliler’in geliştirdiği Hammurabi Kanunları’dır.

M.Ö. 600’lü yıllarda Yunanlılar ve Romalılar’da sağlık ve hayat sigortalarının kökenleri, aile bireylerinin bakımı ve ölenlerin cenaze masrafları için loncalar oluşturan “hayırsever toplumlarda” ortaya çıkmıştır. Atina’da aynı meslek sahipleri arasında kurulan birlikler arasında toplanan aidatlar karşılığında üyelerin maddi zararları ve ölüm gibi risklerinin karşılanması garanti altına alınmıştır. İlkçağda Antik Yunan ve Roma’da, halktan kişilerin bir araya gelerek oluşturdukları ve aralarından ölenlerin cenaze masraflarını karşılamayı amaçlayan birlikler ya da deniz ticaretindeki müşterek avaryanın ilkel biçimleri, ilk sigortacılık örnekleri olarak nitelendirilmektedir.

Bugünkü anlamıyla ilk deniz nakliyat sigorta poliçesi 14. Yüzyılda Cenova’da düzenlemiştir. Bilinen ilk sigorta poliçesi olarak kabul edilen sözleşme, 23 Ekim 1347 tarihinde İtalya’nın  Cenova Limanı’ndan Mayorka’ya “Santa Clara” adlı geminin yükünü temin etmek amacıyla düzenlenmiştir.

Sigortacılık, başlangıçta haber alma imkânının kısıtlı olması nedeniyle, kötüye kullanmaların yoğun yaşandığı bir alan olmuştur.  Bu nedenle sigortacılar tek çalışmayı tercih etmeyerek 16. yüzyılda Floransa (1522-1528) ve London’da Edward Lloyd’s tarafından haber almaya dayalı modern sigortacılığa ışık tutan kurum ve birlikleri ortaya çıkarmışlardır. 17. Yüzyıldan itibaren sigortacıların ödeme güçlüklerine çözüm üretmek amacıyla ruhsatlı ve imtiyazlı sigortacılık ortaya çıkmıştır.

19. yüzyıldaki teknolojik gelişmeler her sektörü etkilemiştir. Kara taşıtları sigortası 19. Yüzyıl başlarında motor araçlarının karayollarında görülmesiyle başlamasıyla ortaya çıkmıştır.

Türkiye’de sigortacılık faaliyetlerinin gelişimi toplumsal-ekonomik yapı ve siyasal gelişmelerle yakından ilgilidir. Türkiye’de sigortacılığın gelişimi iki dönemde incelenir. Bunlar; Osmanlı Dönemi ve Cumhuriyet Dönemidir.

Cumhuriyet döneminde kurulan ilk özel sermaye ile kurulan şirket Doğan Sigortadır