BANKACILIK VE SİGORTACILIĞA GİRİŞ - Deneme Sınavı - 23

Finansal sistemi oluşturan unsurlar; • Tasarruf sahipleri (Fon arz edenler), • Yatırımcılar (Fon talep edenler), • Yatırım ve finansman araçları, • Yardımcı kuruluşlar, • Hukuki ve idari düzenlemeler şeklinde sayılabilir

Finansman şirketleri finansal sistemin temel unsuru değildir.

FİNANSAL PİYASALARIN SINIFLANDIRILMASI Finansal piyasaları farklı açılardan sınıflandırmak mümkündür. Aşağıda daha çok benimsenen sınıflandırmalara yer verilmiştir: Finansal varlığın niteliğine göre; • Borç piyasaları • Öz sermaye piyasaları Finansal varlığın süresine göre; • Para piyasaları • Sermaye piyasaları Örgütlenme durumuna göre; • Organize piyasalar • Organize olmamış piyasalar (tezgah üstü piyasalar) Finansal varlığın ilk kez alınıp satılmasına göre; • Birincil piyasalar • İkincil piyasalar Ödemelerin hemen ya da gelecekte yapılmasına göre; • Nakit ya da spot piyasalar • Vadeli piyasalar

Vadesiz piyasalar sınıflandırma türü değildir.

Vadesi en fazla bir yıl olan fon arz ve talebinin karşılaştığı
piyasalara para piyasasıdır.

Finansal sistemi oluşturan unsurlar;
• Tasarruf sahipleri (Fon arz edenler),
• Yatırımcılar (Fon talep edenler),
• Yatırım ve finansman araçları,
• Yardımcı kuruluşlar,
• Hukuki ve idari düzenlemeler şeklinde sayılabilir

Finansal piyasaları farklı açılardan sınıflandırmak mümkündür. Aşağıda daha çok benimsenen sınıflandırmalara yer verilmiştir:
Finansal varlığın niteliğine göre;
• Borç piyasaları
• Öz sermaye piyasaları
Finansal varlığın süresine göre;
• Para piyasaları
• Sermaye piyasaları
Örgütlenme durumuna göre;
• Organize piyasalar
• Organize olmamış piyasalar (tezgah üstü piyasalar)
Finansal varlığın ilk kez alınıp satılmasına göre;
• Birincil piyasalar
• İkincil piyasalar
Ödemelerin hemen ya da gelecekte yapılmasına göre;
• Nakit ya da spot piyasalar
• Vadeli piyasalar

Finansal varlıklarla ilgili başlıca özellikler şunlardır: Getiri, Vade, Riskin tahmin edilebilirliği, Paraya çevrilebilirlik, Bölünebilirlik özelliğidir.

Bir işletmenin bilançosundaki likit olmayan alacaklarına dayalı olarak menkul kıymet ihraç ederek pazarlanabilir finansal varlıklar haline dönüştürmesi işlemine menkul kıymetleştirme veya menkulleştirme denir.  Bu işlem sonucunda oluşan borçlanma senetlerine varlığa dayalı menkul kıymet denir.

Tahviller, işletmelerin uzun vadeli sermaye ihtiyaçlarını karşılamak üzere seri halde çıkarmış oldukları borçlanma senetleridir. Tahviller sermaye piyasasında işlem gören uzun vadeli borçlanma senetlerinden biridir.

Finansman bonoları, özel sektörün kısa vadeli finansman ihtiyacını karşılamak üzere işletmeler tarafından ihraç edilen borç senetleridir?

Faktoring ve forfaiting şirketleri alacakları vadesinden önce paraya dönüştüren finansal kurumlardır.

Kaynak Kullanımında Etkinliği Sağlama: Bankalar sahip oldukları uzmanlıkları nedeniyle topladıkları fonları uygun sektörlere, öncelikli sektörlere, verimli ve kârlı alanlara aktararak kaynakların kullanımında etkinliği sağlarlar. Bankalar kaynakların kullanımında etkinliği artırdığı ölçüde ekonomik gelişim artmaktadır.

Sigorta şirketleri ve bireysel emeklilik şirketleri Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından denetlenmektedir?

Bankaların (kredi kuruluşlarının) yapabilecekleri faaliyetler;

• Mevduat ve benzeri geri ödeme yükümlülüğü olan fonların kabulü,
• Ortak ve çalışanlar da dâhil olmak üzere gerçek ve tüzel kişilere nakdi kredi kullandırımı,
• Başkaları lehine teminat, garanti ve sair yükümlülüklerin üstlenilmesi suretiyle gayrinakdi kredi kullandırımı,
• Vadeli mal ve hizmet satışından kaynaklanan ve fatura ibraz edilebilir alacak haklarının peşin bedel ile satın alınması ilişkisini içeren faktoring ve ihracat alacaklarının herhangi bir şekilde ihracatçılara rücu edilme hakkı olmaksızın satın alım işlemi olan forfaiting ve benzeri işlemler yoluyla ticaretin finansmanının sağlanması,
• Müşterilerin talebi ve seçimi doğrultusunda üçüncü kişilerden satın alma yöntemiyle veya başka suretle temin edilecek bir malın zilyetliğinin (mülkiyetine sahip olmaktan kaynaklanan her türlü risk ve yararların) belli bir kira bedeli karşılığında belli bir süre ile devredilmesi ilişkisini içeren finansal kiralama işlemleri yapılması,
• Para havalesi, transfer işlemi yapılması,
• Kredi kartı, seyahat çeki, banka kartı ve çeki gibi ödeme araçlarının ihracı, yönetimi,
• Kendi hesabına veya müşterilerin nam ve hesabına para piyasası araçları ile efektif, döviz, futures ve opsiyon sözleşmeleri, dövize veya faize dayalı finansal sözleşmeler ile devredilebilir nitelikli hisse senedi, tahvil, bono, hisse senedine dönüştürülebilir tahvil ve benzeri borçlanma araçlarının veya bunları alma veya satma hakkı veren sermaye piyasası araçlarının alım-satımını ya da geri alım-satım taahhüdü ile alım-satımını yapma,
• Sermaye piyasası araçlarının doğrudan halka arz yöntemi ya da başka yöntemler ile ihracına alım garantisi vermek suretiyle katılım sağlama ya da aracılık hizmeti verme,
• Sermaye yapısı, endüstri stratejileri ve benzeri sorulara ilişkin olarak işletmelere danışmanlık yapma,
• Şirket devir, birleşme ve satın almaları ile ilgili işlemlerde danışmanlık hizmeti verme,
• Finansal kuruluşların kendi aralarındaki borç alış verişine aracılık etme,
• Portföy yönetimi ve danışmanlığı hizmeti verme,
• Hisse senedi takası, saklaması ve yönetim hizmetleri verme,
• Müşterilerin kredibilitesi hakkında referans hizmeti verme,
• Saklama (kiralık kasa) hizmeti verme.

Dolaylı Fon Toplamaya Yetkili Bankalar;

Kalkınma bankası, Mevduat kabul edebilme yetkisine sahip olmadıkları için kullandıracakları orta ve uzun vadeli kredilerin finansmanını uluslararası finansal kuruluşlardan, hükümet fonlarından borçlanarak ve tahvil ihraç ederek karşılamaktadırlar. Bazı durumlarda da doğrudan hisse senedi alarak yatırıma iştirak etmekte sonra da aldıkları hisse senetlerini halka satarak ya da kurulacak olan işletmelerin hisse senedi ve diğer borçlanma araçlarının alım-satımını yaparak sermaye piyasasının gelişimine katkı sağlarlar.

Yatırım bankalarının işlevleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
• İşletmelerin ihraç edecekleri menkul kıymetleri satın alarak, kendi nam ve hesaplarına halka satmayı taahhüt etmek,
• Menkul kıymet çıkaracak işletmelerle tasarrufçu kurumlar arasında aracılık yapmak,
• Menkul kıymet ihraç eden işletmelerin satış ajanı olarak hareket etmek,
• İşletmelerce ihraç edilen menkul kıymetlerin belirlenen bir süre içinde halka satılmayan bölümünü satın almayı garanti etmek,
• Şirketlerce ihraç edilecek tahvillerin anapara ve faizlerinin vadelerinde ödeneceğini garanti ederek, tahvil satışlarını kolaylaştırmak,
• Sermaye piyasasına başvurmak isteyen işletmelere ihraç edilecek menkul kıymetlerin çeşidi, ihraç tutarı, satış fiyatı, satış zamanı ve diğer şartlar hakkında danışmanlık yapmak,
• Menkul kıymetlere yatırım yapmak isteyen tasarruf sahiplerine danışmanlık yapmak,
• Kendi aracılıkları ile ihraç edilmiş menkul kıymetleri satın alan müşterilerinin çıkarlarını korumak,
• İşletmelere ticaret bankalarından orta ve uzun vadeli kredi sağlamaları hususunda yardımcı olmak.

Müşteri kitlesi bireysel ve kurumsal olmak üzere çok sayıda ve yaygınlıkta olan ve tüm bankacılık hizmetlerini sunan bankalar evrensel banka olarak adlandırılmaktadır.

Sermayesinin % 50’sinden fazlası bankanın merkezinin bulunduğu ülkede yerleşik gerçek kişilere veya hükümetlere ait kuruluşlar ile bu kuruluşların yönetim ve denetimini kontrol ettiği kuruluşlar dışındaki tüzel kişilere ait olan ve yönetim ve denetimi bu kişiler ya da temsilcileri tarafından kontrol edilen bankalar özel sermayeli banka olarak adlandırılmaktadır.

Faaliyetlerinin Yoğunlaştığı Alana Göre Uzman Bankalar; Tarım bankası, Kooperatif bankası, İpotek bankası,Kalkınma bankası, Yatırım bankası, İhracat-İthalat bankası ve Takas-Saklama bankasıdır.

Para piyasasında risk, sermaye piyasasına göre daha düşüktür