BANKACILIK VE SİGORTACILIĞA GİRİŞ - Deneme Sınavı - 17

Para Piyasası-Sermaye Piyasası: Vade dikkate alındığında finansal piyasalar para piyasası ve sermaye piyasası olarak sınıflandırılabilir. Vadesi en fazla bir yıl olan fon arz ve talebinin karşılaştığı piyasalara para piyasası; vadesi bir yılı aşan fon arz ve talebinin karşılaştığı piyasalara ise sermaye piyasası denir. Doğru cevap A'dır.

Sermeye piyasalarının örgütlenmiş temel kurumu ise borsalardır. Örgütlenmiş piyasalarda borsaya kote olmuş şirketlerin menkul kıymetleri, belirli kurallar çerçevesinde alınıp satılırlar. Örgütlenmemiş piyasalarda pek çok finansal kurum telefon, teleks, faks ve bilgisayarlarla birbirleriyle iletişime geçerek fonların transferi gerçekleşir. Doğru cevap D'dir.

Tüm finansal varlıklar, alacak hakkı veren (çıkaran birim açısından borç ifade eden) finansal varlıklar ve ortaklık hakkı veren finansal varlıklar olarak iki temel grupta toplanabilir. Alacak hakkı veren ya da borç ifade eden finansal varlıkları ihraç eden kurumlar, sabit ya da değişken oran üzerinden faiz ödemek durumundadır.  Finansal varlıklar alacak ya da ortaklık hakkı verirler. Finansal varlıkların arsa, bina gibi reel varlıklara göre farklılığı, taşıdığı haktan dolayı değere sahip
olmalarından kaynaklanmaktadır. Finansal varlıklar, bu varlıkları ihraç eden kurumların gelecekteki gelirleri ve varlıkları üzerinde haklara sahiptir. Doğru cevap B'dir.

Merkez bankalarının en ayırt edici özelliği emisyon yetkisine sahip olmalarıdır. Banknot ihracının bir bankaya tanınması, banknotlarda yeknesaklığın sağlanması ve para ve kredi hacminin devletçe belirlenen amaçlara göre ayarlanması açısından önemlidir. Merkez bankaları bankacılık sistemindeki karşılaşılan ya da karşılaşılacak sorunların çözümü için ortaya çıkmıştır. Merkez bankaları para, kredi ve döviz politikalarını belirleyip uygulayan kurumlardır. Merkez bankaları ayrıca bankaların likidite ihtiyacını
karşılayan, para ve kredi hacmini ekonominin gereksinimlerine göre düzenleyen ve ekonomiye yön veren kurumlardır. Doğru cevap B'dir.

Bankalarının ekonomideki fonksiyonları

Şeklinde sıralanmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Tasarruf sahiplerinden mevduat adı altında topladıkları fonları ihtiyaç duyan kişi ya da kuruluşlara kredi olarak kullandıran yani fon fazlası bulunan kişi ya da kuruluşlar ile fon ihtiyacı olan kişi ya da kuruluşlar arasında finansal aracılık işlevi gören kuruluşlar banka olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Avrupa Birliğinin bankacılık ile ilgili direktiflerinde de banka yerine kredi kuruluşu adlandırması kullanılmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Avrupa Birliği’nin 2006/48 sayılı Direktifi’nin ekinde bankaların (kredi kuruluşlarının) yapabilecekleri faaliyetlerin listesi belirlenmiştir. İç hukukumuza da aynen adapte edilmiş olan faaliyetlerden bazıları aşağıda verilmektedir.

Mevduat ve benzeri geri ödeme yükümlülüğü olan fonların kabulü,

Finansal kuruluşların kendi aralarındaki borç alış verişine aracılık etme,
Portföy yönetimi ve danışmanlığı hizmeti verme,
Hisse senedi takası, saklaması ve yönetim hizmetleri verme,
Müşterilerin kredibilitesi hakkında referans hizmeti verme,
Saklama (kiralık kasa) hizmeti verme.

Doğru cevap E'dir.

Bu ihtiyaçtan hareketle odaklanılan müşteri kitlesi yani kredi kullandırılan müşterilerin niteliği itibarıyla ayrı belirlemelere gidilmektedir. Ulusal ve uluslararası düzenlemelerin gereklerinin yanı sıra sermayenin serbest dolaşımının sağlanmasına yönelik uygulamalara bağlı olarak da faaliyet gösterilen coğrafya veya faaliyetlerin tabi olduğu kuralların niteliği, sermaye yapısı gibi kriterlere göre ayrıca sınıflandırmalar yapılmaktadır. Doğru cevap D'dir.

İpotek bankası, kalkınma bankası, toptancı banka,tarım bankası faaliyetlerin yoğunlaştığı alan göre uzman bankalardır ama katılım bankası fon kabul şekline göre bankalar sınıflandırmasına girmektedir. Doğru cevap E'dir.

Kalkınma bankalarının, ekonomide üstlendiği fonksiyonlar aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:
• Yatırımlara orta ve uzun vadeli yurt içi fon sağlama fonksiyonu: Kalkınma bankaları bir girişime ortak olarak ya da borç vererek ya da bu ikisinin karışımı şeklinde fon temin edebilir. Böylece kaynakların rasyonel ve etkin kullanımına katkı sağlar.
• Sermaye piyasasını teşvik etme fonksiyonu: Kendi hisse senedi ve tahvillerini yatırım yapmak isteyenlere satarak menkul kıymet piyasasının gelişimine katkıda bulunmak, portföy teşkil ederek menkul kıymet alış veriş işlemlerini çoğaltır.
• Girişimleri, girişimcileri ve kalkınmayı destekleme: Finansman öncesi yaratıcı değerleme ve uygun yatırım fırsatlarının araştırılması, projenin gerçekleştirilmesi aşamasında teknik ve yönetsel konularda danışmanlık, öncü girişimcilik ve yatırımcılara yol göstericilik, yeni fikirler geliştirerek bunların kullanılabilir olanlarını belirleme, fikir, girişimci ve sermayenin bir araya getirilmesi, hükümet ve planlama otoriteleri ile yatırımcılar arasında koordinasyon sağlama gibi görevler üstlenir.
• Ekonomik kalkınma planlarının gerçekleştirilmesine katkıda bulunma fonksiyonu: Planlı ekonomilerde teşvik  politikalarına uygun plasman politikaları izleyerek, kalkınma planlarının gerçekleşmesine katkıda bulunur. 
• Finansmanına katılınan işletmelerin destekleyici biçimde izlenmesi fonksiyonu
• Dış ülke ve finansman kurumlarından fon temini fonksiyonu: Dış ülkelerden ve uluslararası finansman kuruluşlarından mali ve teknik destek sağlayarak, bunları sanayi kuruluşlarına aktarır.
• Küçük işletmelerin desteklenmesi fonksiyonları sayılabilir. 

Doğru cevap B'dir.

Ödenmiş sermayede sahip oldukları pay oranlarına ya da aralarındaki sözleşmeye dayalı olarak hissedarların -kamu, özel ya da yabancı sermayeyi temsil eden- aralarında yaptıkları sözleşme uyarınca bankanın faaliyetleri ile ilgili stratejik kararları oy birliği ile almaları esasına dayalı olarak yönetilen bankalar müşterek kontrol edilen banka olarak  adlandırılmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Kıyı bankalarını diğer bankalardan ayıran özelliklerden başlıcaları şunlardır:
• Kıyı bankaları bulundukları ülkede geçerli olan para birimi dışındaki bir para birimi ile işlem yapar.
• Kıyı bankaları şart olmasa da esasen yerleşik olmayan kişiler ve kurumlarla işlem yapar.
• Kıyı bankaları genellikle yurtiçi finans piyasasının tabi olduğu yasaların, sınırlamaların ve kontrollerin çoğundan muaftır.
• Birçok kıyı bankacılığı merkezinde çok sıkı biçimde sır saklama ilkesi uygulanmaktadır.

Doğru cevap D'dir.

Müşteri kitlesi bireysel ve kurumsal olmak üzere çok sayıda ve yaygınlıkta olan ve tüm bankacılık hizmetlerini sunan bankalar evrensel banka olarak adlandırılmaktadır (Canals, 1997:98). Doğru cevap A'dır.

Tarım bakanlığı kendi özelinde finansal sistemin unsurları arasında değildir.

Hanehalkları, şirketler, devletler ve yurtdışı yerleşikler genel manada fon arz ve talep eden birimlerdir.

Sermaye ve para piyasaları finansal piyasaların süresine göre sınıflandırmasında ortaya çıkar. Birincisi uzun, ikincisi kısa dönemi ifade eder.

Ödemenin ve teslimatın hemen ya da 2 işgününde yapıldığı piyasalara spot piyasa denir.

Geri satın alma vaadi ile yapılan anlaşmalara repo denir.

Fiyat istikrarını sağlama bir merkez bankası fonksiyonudur.