BANKACILIK VE SİGORTACILIĞA GİRİŞ - Deneme Sınavı - 11

Cumhuriyet dönemi bankacılığı, izlenen ekonomi politikaları ve yaşanan gelişmeler dikkate alınarak; Ulusal Bankalar Dönemi (1923-1932), Kamu Bankaları Dönemi (1933-1944), Özel Bankalar Dönemi (1945-1960), Planlı Dönem (1961-1980), Serbestleşme ve Dışa Açılma Dönemi (1981-2001) ve Yeniden Yapılandırma Dönemi (2002-2010) olarak altı dönemde incelenebilir.

Cumhuriyet öncesi dönemde önce sarraflar, mudaraba ve para vakıfları banka fonksiyonlarını yerine getirmiş; daha sonra İstanbul Bankası, Osmanlı Bankası ve diğer yabancı ve yerli bankaların kurulması ile bu dönemin sonuna gelinmiştir.

Cumhuriyetin ilk yıllarında tarıma dayalı ve az gelişmiş bir ekonomik yapı söz konusu idi. Bu yapının değiştirilmesi için ulusal bankacılığın geliştirilmesi yönünde çok çalışılmıştır. Bu dönemde kurulan ulusal bankalar ve kuruluş yılları şu şekildedir: 1924 Türkiye İş Bankası, 1925 Türkiye Sınai ve Maadin Bankası, 1927 Emlak ve Eytam Bankası.

1933 yılında Türkiye’de ilk Beş Yıllık Sanayi Planı uygulamaya konulmuştur. Bu plana göre kalkınmanın devlet eliyle sağlanması ve devletçiliğin ön planda olması söz konusu olmuştur.

Tasarruf sahiplerinin haklarını ve bankaların düzenli bir şekilde çalışmasını riske sokabilecek ve ekonomide önemli zararlar doğurabilecek her türlü işlem ve uygulamaları önleyecek, finansal piyasaların etkin bir şekilde çalışmasını sağlayacak bir kuruma ihtiyacın artması üzerine, 23 Haziran 1999 tarihinde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) oluşturulmuştur.

Mayıs 2001’de “Bankacılık Sektörü Yeniden Yapılandırma Programı” uygulamaya konulmuştur. Program;
Kamu bankalarının finansal ve operasyonel açıdan yeniden yapılandırılması,
TMSF bünyesindeki bankaların en kısa sürede çözüme kavuşturulması,
Yaşanan krizlerden olumsuz yönde etkilenen özel bankaların sağlıklı bir yapıya kavuşturulması,
Bankacılık sektöründe gözetim ve denetimin etkinliğini artıracak, sektörü daha etkin ve rekabetçi bir yapıya kavuşturacak yasal ve kurumsal düzenlemelerin gerçekleştirilmesi olarak dört temel unsura dayandırılmıştır.

1637 yılında Venedik’te Venedik Bankası kurulmuş ve bu banka ile çek ve
banknot kullanımına yol açan Contadi di Banka Sistemi geliştirilmiştir. Doğru cevap B'dir.

Tarihte ilk bankacılık hizmetleri Sümer ve Babil Medeniyetlerine kadar uzanmaktadır. Bu dönemde bankacılıkla ilgili hizmetler dini yapıların çevresinde ve rahipler yardımıyla başlamıştır. Servetlerini diğer insanlardan korumak isteyen kişiler, mabetlerin güvenilirliğinden ve rahiplerin dürüstlüğünden faydalanarak varlıklarını buralara emanet etmişlerdir. MÖ 3500 yılında Sümerlerde Maket olarak adlandırılan bu yapılar, bilinen ilk banka niteliğindeki kuruluşlardır. Doğru cevap C'dir.

6 dönemde incelenmktedir

İlk Osmanlı banknotları Abdülmecit tarafından 1840 yılında Kaime adıyla çıkarılmıştır. Doğru cevap D'dir.

Dış borç kullanma olanaklarını artırmak isteyen Osmanlı İmparatorluğu, Kırım Savaşı sonrası imzalanan 1856 Paris Barış Antlaşması’ndan sonra, aynı yıl 24 Mayıs 1856’da İngiliz sermayeli Osmanlı Bankası’nı kurmuştur. Bankaya, 1863 yılında Fransız sermayesi, 1875 yılında Avusturya sermayesi katılmıştır. Doğru cevap A'dır.

Cumhuriyet sonrası Türkiye bankacılığı;Ulusal Bankalar Dönemi (1923-1932), Kamu Bankaları Dönemi (1933-1944), Özel Bankalar Dönemi (1945-1960), Planlı Dönem (1961-1980), Serbestleşme ve Dışa Açılma Dönemi (1981-2001) ve Yeniden Yapılandırma Dönemi (2002-2010) olarak altı dönemde incelenebilir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Cumhuriyet sonrası bankacılık dönemleri; Ulusal Bankalar Dönemi (1923-1932), Kamu Bankaları Dönemi (1933-1944), Özel Bankalar Dönemi (1945-1960), Planlı Dönem (1961-1980), Serbestleşme ve Dışa Açılma Dönemi (1981-2001)  ve Yeniden Yapılandırma Dönemi (2002-2010) olarak sıralanmaktadır. Doğru cevap E'dir.

smanlı Devleti’nin 1875 yılında borçlarını ödemede büyük sıkıntıya girmesinden sonra 1 Ocak 1882’de iç ve dış borç sorununun çözümü ile ilgili olarak Düyunu Umumiye İdaresi faaliyete geçmiştir. Osmanlı gelir kaynaklarının uluslararası bir kurumun denetimine girmesiyle birlikte, sarrafların ve bankerlerin altın çağı sona ermiş, Avrupalı sermayedarlara yeterli güvence sağlandığından bu yıllarda birçok yabancı sermayeli banka kurulmuştur. Kurulan yabancı sermayeli bankalar da, Osmanlı Bankası gibi, iç ve dış borç kullandırma faaliyetlerine odaklanmıştır. Bu dönemde kurulan yabancı sermayeli bankalar genellikle ülkede faaliyette bulunan yabancı şirketleri ve tüccarları finanse etmekte idiler. Bu bankalar, Osmanlı Devleti’ne kredi sağlamaktaydılar. Doğru cevap B'dir.

Türkiye İş bankası 1924 yılında kurulmuştur.

Özel Bankalar Dönemi'nde kurulan ilk özel banka 1944'te kurulan Yapı Kredi Bankası'dır. Doğru cevap E'dir.

Turizm sektörüne yönelik yatırımları desteklemek üzere T.C. Turizm Bankası planlı dönemde yapılan faaliyetlerden bir tanesidir. Doğru cevap A'dır.

BDDK ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) resmen Ağustos 2000'de faaliyete başlamıştır. Doğru cevap A'dır.

İlk Osmanlı Banknotları Abdülmecit tarafından 1840 yılında Kaime adıyla çıkarılmıştır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Cumhuriyetin ilk bankası olan İş Bankası, Ulusal bankalar döneminde kurulmuştur. Diğer seçeneklerde verilen bankalar Kamu bankaları döneminde kurulmuştur. Doğru cevap D'dir.