BANKACILIK HİZMET ÜRÜNLERİ

1. Banka Tarafından Doğrudan Hizmet Dağıtımı:

a. Şubeler Yoluyla Hizmet Dağıtımı; Şube Bankacılığı

b. Elektronik Olanaklarla Hizmet Dağıtımı; Şube Dışı Bankacılık / Elektronik Bankacılık2.

Bankacılıkta Dolaylı ve Aracı Kullanarak Hizmet Dağıtımı:

a. İşlem Ortaklığı Yoluyla Ürün Pazarlama

b. Muhabir Bağlantılarıyla ve Uluslararası Ödeme Sistemleriyle İşlem Gerçekleştirme

c. Bankalar arası Ortak Noktalar Aracılığıyla Ürün Sunumu

Elektronik olanakların gelişmesine karşın, şube bankacılığı uygulamalarına tamamen son verilmesi mümkün değildir. Çünkü kuruluş koşullarının dışında şube bankacılığının sürdürülmesi için işlemlerin yapısından kaynaklanan bazı zorunluluklar bulunmaktadır. Şöyle ki; ıslak imza gerektiren işlemler, yüksek tutarlı nakit hareketleri, belge ve ticari senet teslimatları, ancak şube ilişkileriyle halledilebilecek işlerdir.

Elektronik ticaretin bir parçası durumunda olan ve elektronik alt yapıya dayanan bu yeni bankacılık hizmet dağıtım kanalları; şube dışı bankacılık faaliyetlerini, kendi adlarıyla anılacak biçimde çeşitlendir-mişlerdir. Başlıcaları aşağıda sayılan bu hizmet dağıtım kanalları, her banka tarafından farklı bir ticari isim altında tanıtılmış ve uygulamaya geçirilmiştir. Uygulamada yaygınlaşmış olan başlıca şube dışı (elektronik) bankacılık kanalları şöyle sıralanabilir:

1. Telefon Bankacılığı,

2. İnternet Bankacılığı,

3. Mobil (Cep telefonuyla internet bağlantılı) Bankacılık,

4. Ev – Ofis Bankacılığı,

5. Satış ve Hizmet Noktası (POS) Bankacılığı,

6. Mail-Order (Elektronik Sipariş) Sistemi

7. Otomatik Ödeme Makinaları (ATM) Bankacılığı,

8. Görüntülü Ödeme Makinaları (VTM) Bankacılığı,

9. Televizyon Bankacılığı,

10. Kabin Bankacılığı.

“Mobil İmza” ise elektronik imzanın bir türevi olup telefon operatörlerinin yazılımlarında oluşturularak, mobil bankacılığa ilişkin elektronik ortamlarda kimlik kanıtlama işlevinde kullanılmaktadır.

Bankalar arası Kart Merkezi (BKM)

• Müşteri ve iş hacmi artmaktadır,

• Müşteri bağlılığı artmaktadır,

• Hizmet gelirleri artmaktadır,

• Vezne işlemleri ve müşteri birikmesi azalmakta, şube dışı hizmet dağıtım kanalları etkinleşmektedir,

• İş yükü kısmen otomasyona, kısmen operasyon servislerine aktarılmaktadır,

Bankalar açısından; riskler, şikâyetlere karşı yapılacak işlemler gibi hususlar dezavantaj olarak sayılabilir.

Buna göre aylık asgari ödeme tutarı;

a. Limiti 15.000 Türk Lirasına kadar olan kredi kartlarında, dönem borcunun yüzde otuzundan,

b. Limiti 15.000 Türk Lirasından 20.000 Türk Lirasına kadar olan kredi kartlarında, dönem borcunun yüzde otuz beşinden,

c. Limiti 20.000 Türk Lirası ve üzerinde olan kredi kartlarında, dönem borcunun yüzde kırkından,

ç. Yeni verilecek kredi kartlarında, kullanım başlangıcı tarihinden itibaren bir yıllık sürenin dolmasına kadar dönem borcunun yüzde kırkından aşağı olamayacaktır.

Kredi kartı hamillerine gönderilecek hesap özetlerinde;

a) Kredi kartı hamilinin ad, soyad ve adresine,

b) Kredi kartıyla yapılan işlemlere ilişkin dönem borcuna,

c) Toplam kredi kartı limitine,

ç) Hesap kesim tarihine,

d) Son ödeme tarihine,

e) Bir sonraki hesap kesim tarihi ve son ödeme tarihine,

f ) Ödenmesi gereken asgari tutara,

g) Kredi kartıyla yapılan nakit çekim işlemlerinin veya mal ve hizmet alımlarının tutar ve tarihlerine,

ğ) Kredi kartlarına uygulanan sözleşme faiz oranlarına,

h) Kredi kartlarına uygulanan gecikme faizi oranlarına,

ı) Kredi kartlarına tahakkuk ettirilen yıllık ücret, faiz ve diğer her türlü ücret ve komisyon tutarlarına,

i) Kredi kartı ile gerçekleştirilen yabancı para cinsinden işlemlerde, işleme konu döviz cinsi ve tutarı ile kart hesabına borç kaydedilen para birimi ve tutarına ilişkin bilgilerin bulunması zorunludur.

Kart çıkaran kuruluş tarafından bir gerçek kişinin sahip olduğu tüm kredi kartları için tanınacak toplam kredi kartları limiti

a. ilk yıl için, ilgilinin aylık ortalama net gelirinin iki katını;

b. ikinci yıl için ise, dört katını aşamaz. Bin Türk Lirasına kadarki limitler dışında, müşterinin ortalama gelir düzeyi beyan ettiği ve ilgili kuruluşlarca onaylanan gelirler üzerinden saptanır.

Telefon Bankacılığı: Telefon bankacılığı; bankaların “Çağrı Merkezi / Call Center” olarak adlandırılan bir merkezinde çalışan banka personeliyle canlı konuşma yapılarak gerçekleştirilebilen bankacılık işlemleri için kurulmuş bir sistemdir. Sistemin çalışması iki boyutlu olup; bir personelle görüşülerek işlem yaptırılabildiği gibi bazı işlemler sadece telefon tuşları ile banka bilgisayarına komut verilerek gerçekleşti-rilebilmektedir.

Bankaların hizmet dağıtım kanalları:

1. Banka Tarafından Doğrudan Hizmet Dağıtımı:
a. Şubeler Yoluyla Hizmet Dağıtımı; Şube
Bankacılığı
b. Elektronik Olanaklarla Hizmet Dağıtımı;
Şube Dışı Bankacılık / Elektronik
Bankacılık
2. Bankacılıkta Dolaylı ve Aracı Kullanarak
Hizmet Dağıtımı:
a. İşlem Ortaklığı Yoluyla Ürün Pazarlama
b. Muhabir Bağlantılarıyla ve Uluslararası
Ödeme Sistemleriyle İşlem Gerçekleştirme
c. Bankalar arası Ortak Noktalar Aracılığıyla
Ürün Sunumu olarak sıralanır. Doğru cevap A'dır.

Mail-Order (Elektronik Sipariş) Sistemi; telefonla ya da bir elektronik ortamda sipariş formuyla uzaktan ticaret işlemi yapıldığında ödeme için, kartı fiziksel olarak kullanması söz konusu olmayıp sadece kart bilgilerinikarşı tarafa, tahsilatı yapacak satıcıya bildirmek suretiyle ödeme yapılmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Bankaların pahalı teknoloji yatırımları artmakta, bu tür yatırımların ekonomik ömrü kısa olduğundan sürekli yenilenmesi gerekmektedir. Doğru cevap E'dir.

Kartlı sistem kurma, kart çıkarma, üye işyerleri ile anlaşma yapma, bilgi alışverişi, takas
ve mahsuplaşma faaliyetinde bulunmak isteyen kuruluşların BDDK’dan izin almaları gerekmektedir.
Bu kuruluşlarla ilgili yasal zorunluluklar ;

a. Anonim şirket biçiminde kurulmaları ve kurucularının gerekli malî güç ve itibara,
işin gerektirdiği dürüstlük ve yeterliliğe sahip olması ve banka ortaklarında aranan
diğer nitelikleri taşıması,

b. Pay senetlerinin nakit karşılığı çıkarılması ve tamamının nama yazılı olması, tüzel kişi kurucuların yönetim ve denetimine sahip gerçek kişilerin kim olduğunun belgelenmesi,

c. Nakden ve her türlü muvazaadan arî olarak ödenmiş olan sermayesinin en az altı milyon Türk Lirası olması ve bu asgari sermayenin yüzde beşi tutarındaki sisteme giriş
payının BDDK hesabına yatırılması,

ç. Ana sözleşmesinin yasa hükümlerine uygun olması,
d. Kart çıkarma konusunda yasa kapsamındaki işlemleri gerçekleştirebilecek yönetim,
yeterli personel ve teknik donanıma sahip olması, şikâyet ve itirazlarla ilgili birimleri
oluşturması,

e. Kuruluşların bu alandaki faaliyetlerinin kurumsal yönetim hükümlerine uygunluğunu
sağlamasıdır. Doğru cevap D'dir.

Kart hamilleri (Kart kullanıcıları, Banka müşterileri): Banka kartı ya da kredi kartı
hizmetlerinden yararlanan gerçek ya da tüzel kişilerdir. Doğru cevap C'dir.

Temassız Kredi Kartları, düşük tutarlı ödemeler için günümüzde 50 Türk Lirasına kadar geçerlidir. Doğru cevap B'dir.

Kredi Kartlarının İşyerlerine Sağladığı Kolaylıklar
• İş hacim genişlemekte ve müşteri sayısı artmaktadır.
• Satışlar aybaşları gibi belli dönemlerde yoğunlaşmayıp düzenli dağılmaktadır,
• Para bulundurmanın risklerinden kurtulunmaktadır,
• Satış bedelleri banka hesaplarında kısa zamanda ve topluca toplanmaktadır.
• Kart markalarının ortak reklamlarından ve kartı organize eden firmaların çeşitli kampanya ve desteklerinden yararlanılmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Banka ya da kredi kartı ile yapılan işlemler ile ilgili olarak üye işyeri tarafından düzenlenen, kart hamilini işlemden doğan borcu ile diğer bilgileri gösteren, kimliğin bir kod numarası ya da şifre ile belirlenmediği durumlarda kart hamili tarafından imzalanan belgeye harcama belgesi adı verilmektedir. Doğru cevap C'dir.

Bankalar kart çıkaran kuruluşlar olarak, müşterilerinden kart ve ek kart kullanımıyla ilgili olarak gelecek şikâyet ve itiraz başvurularını, başvuru tarihinden itibarenyirmi gün içinde, gerekçeli bir şekilde cevaplandırmak zorundadır. Doğru cevap D'dir.

Elektronik Bankacılık” ya da “Şube Dışı Bankacılık” olarak adlandırılan yeni alternatif hizmet dağıtım kanalları ya müşterilerin elinde zaten bulunmakta olan televizyon, telefon, internete girebilen donanımlı cep telefonu, kişisel bilgisayar, internet bağlantılı bilgisayar gibi bir takım teknolojik ürün ve olanakların değerlendirilmesine dayanmakta ya da bankaların kendilerinin sağladığı ATM, POS gibi cihazlara dayanılarak gerçekleştirilmektedir. Diğer bir ifadeyle elektronik bankacılık ya da şube dışı bankacılık, bankaların teknolojik cihazlar yardımıyla elektronik ortamda sağlamış olduğu doğrudan hizmet dağıtımıdır.