BANKA VE SİGORTA MUHASEBESİ

Genel kabul görmüş muhasebe ilkelerinden dönemsellik ilkesine göre işletme faaliyetleri belirli dönemler itibariyle kontrol edilir ve işletmenin faaliyetleri sonucunda sağladığı kâr veya zarar bu dönemler itibariyle hesaplanır.

Bankalar tarafından düzenlenen temel finansal tablolar bilanço ve gelir tablosu olmakla birlikte, özkaynak değişim tablosu, nakit akım tablosu ve kâr dağıtım tablosu da diğer işletmelerde olduğu gibi bankaların da dönem sonlarında düzenledikleri, faaliyet raporlarında yer alması gereken diğer finansal tablolardır.

Muhasebe uygulamalarında envanter işlemleri genel olarak aşağıdaki sıraya göre yapılır:
1. Dönem sonunda muhasebe kayıtlarına göre genel geçici mizan düzenlenir.
2. Muhasebe dışı envanter işlemleri yapılarak iktisadi kıymetlerin gerçek durumu tespit edilir.
3. Muhasebe dışı envanter sonuçları ile genel geçici mizan karşılaştırılır, varsa farklar bulunur.
4. Bulunan farkların sebeplerine göre gerekli düzenleyici muhasebe kayıtları yapılarak muhasebe içi envanter işlemleri yapılır.
5. Muhasebe kayıtları ile envanter sonuçlarının uyumu sağlanarak genel kesin mizan düzenlenir.
6. Daha sonra finansal tablolar düzenlenir

Yukarıda ifade edilen genel işlemler dışında, dönem sonlarında banka işletmelerinde,
• Farkların giderilmesi,
• Faiz tahakkukları,
• Evalüasyon işlemleri (kur farklarının belirlenmesi ve kayda alınması),
• Gelir ve gider reeskontlarının belirlenerek kayda alınması,
• Amortismanların kaydı,
• Karşılıkların kaydı,
• Gelir ve gider hesaplarının kâr ve zarar hesabına devredilerek kapatılması ile ilgili muhasebe içi envanter işlemleri yapılır.

Söz konusu kayıtta "KASA" hesabı borçlandırılırken, "392 ALACAKLI GEÇİCİ HESAPLAR" hesabı alacaklandırılır.

Amortisman; bir varlığın amortismana tabi tutarının, varlığın yararlı ömrü süresince sistematik olarak dağıtılmasını ifade eder.

Bankada 1 yıldan fazla kullanılan ve sürekli bir ömre sahip olan maddi duran varlıklar için amortisman ayrılması şarttır. Seçenekler arasında yalnızca bilgisayarlar bu koşulu sağlamaktadır.

Tahsil imkanı sınırlı krediler; anapara ve faiz ödemeleri öngörülen tarihten itibaren 90 günden fazla geciken ancak 180 günü geçmeyen şekilde geciken krediler. (Karşılık oranı: %20)

Anlaşılabilirlik, ihtiyaca uygunluk, güvenilirlik ve karşılaştırılabilirlik finansal tabloların başlıca niteliklerini oluşturur

Bilanço; bir işletmenin belirli bir andaki varlıkları ile bu varlığın kaynağını ve ek olarak faaliyet sonuçlarını muhasebe ilkelerine, kurallarına ve ilgili yasaların hükümlerine göre karşılıklı tutarlar olarak gösteren çift yanlı bir çizelgedir.

Muhasebe uygulamalarında envanter işlemleri genel olarak aşağıdaki sıraya göre yapılır:

1. Dönem sonunda muhasebe kayıtlarına göre genel geçici mizan düzenlenir.

2. Muhasebe dışı  envanter işlemleri yapılarak iktisadi kıymetlerin gerçek durumu tespit edilir.

3. Muhasebe dışı  envanter sonuçları  ile genel geçici mizan karşılaştırılır, varsa farklar bulunur.

4. Bulunan farkların sebeplerine göre gerekli düzenleyici muhasebe kayıtları  yapılarak muhasebe içi envanter işlemleri yapılır.

5. Muhasebe kayıtları  ile envanter sonuçlarının uyumu sağlanarak genel kesin mizan düzenlenir.

6. Daha sonra finansal tablolar düzenlenir.

Dönem sonlarında banka işletmelerinde,

• Farkların giderilmesi,

• Faiz tahakkukları,

• Evalüasyon işlemleri (kur farklarının belirlenmesi ve kayda alınması),

• Gelir ve gider reeskontlarının belirlenerek kayda alınması,

• Amortismanların kaydı,

• Karşılıkların kaydı,

• Gelir ve gider hesaplarının kâr ve zarar hesabına devredilerek kapatılması

ile ilgili muhasebe içi envanter işlemleri yapılır.

Dönem sonu yapılan sayım sonucunda kasanın ₺200 fazla vermesinden dolayı banka farkın muhasebeleştirmesinde 010. Kasa Hesabını fazlalık tutarında borçlandırmış ve 392. Alacaklı Geçici Hesaplardan Kasa Fazlalıkları Hesabını alacaklandırmıştır.

Kasa noksanı nedeninin araştırılması üzere 280. Borçlu Geçici Hesaplardan 280.01 Kasa Noksanlıkları yardımcı hesabı kullanılmaktadır.

İhtiyaca uygunluk, finansal tablolarda sunulan bilgilerin faydalı olabilmesi için, bu bilgilerin kullanıcıların ekonomik karar alma ihtiyaçlarına uygun olmasını ifade eder. Geçmiş, şimdiki ve gelecek olayların değerlendirilmesini veya önceki değerlendirmelerin gözden geçirilmesini sağlamak suretiyle, finansal tablo kullanıcılarının ekonomik kararlarını etkileyen bilgi, ihtiyaca uygunluk özelliğini taşıyor kabul edilir.

Gelir tablosu, bir işletmenin belli bir dönemde elde ettiği tüm gelirler ile, aynı  dönemde katlandığı bütün maliyet ve giderler ile bunların sonucunda işletmenin elde ettiği net kârı veya zararı gösteren bir tablodur. Gelir tablosu işletmenin gelirleri ile maliyet ve giderlerini detaylı bir şekilde gösterirken bilanço yalnızca işletmenin bir hesap dönemindeki sonucunu (kârı veya zararını) Dönem Net Kârı veya Zararı hesabında göstermektedir.

Bilanço; bir işletmenin belirli bir andaki varlıkları ile bu varlığın kaynağını ve ek olarak faaliyet sonuçlarını muhasebe ilkelerine, kurallarına ve ilgili yasaların hükümlerine göre karşılıklı tutarlar olarak gösteren çift yanlı bir çizelgedir. Tanımdan yola çıkarak bankanın maddi duran varlık bilgisine ulaşmak isteyen bilgi kullanıcısının bankanın bilançosuna başvurması gerekmektedir.

Duran varlıklarda, varlığın kullanımı ve teknolojik geliş meler nedeniyle varlığın modasının geçmiş olmasından dolayı ortaya çıkabilecek eskime, yıpranma ve tükenme şeklindeki değer kayıplarını dikkate alarak, duran varlıkların faydalı ömürlerini tahmin etmek ve bu süre içerisinde söz konusu varlıkların elde etme maliyetini gider olarak muhasebeleştirmek için amortisman ayrılır.

Yapılan yevmiye kaydında 610. Mevduata Verilen Faizler Hesabı borçlandırılarak ve 360. Faiz ve Gider Reeskontu Hesabı alacaklandırılarak dönem sonunda ilgili hesaba tahakkuk eden faiz muhasebeleştirilmiştir.

Yapılan yevmiye kaydında 440. Kar ve Zarar Hesabı faiz giderleri ve faiz dışı giderler tutarında borçlandırılarak ve 6. Faiz Giderleri ve 8. Faiz Dışı Giderler alacaklandırılarak ilgili gider hesapları kar-zarar hesaplarına devredilmiştir.