BANKA VE SİGORTA MUHASEBESİ

Kalkınma ve Yatırım Bankaları, mevduat bankalarına göre daha düşük faiz oranıyla sanayi kesimine (özel ve kamu), yerel yönetimlere orta ve uzun vadeli kredi sağlarlar. Türkiye Kalkınma Bankası bu tür bankaların bir örneğini oluşturur.

Faaliyet raporları düzenlemek genel kurulun değil denetçilerin sorumlulukları arasındadır. Genel kurulun yetkileri şunlardır:
• Ortaklık sözleşmesini değiştirmek,
• Sermaye artırımına gitmek,
• Yönetim ve denetim kurulu üyelerini seçmek, görevden almak ve aklamak,
• Bilanço, gelir tablosu ile karın dağıtılması konusundaki önerileri, onaylamak, reddetmek veyadeğiştirmek,
• Tahvil ihraç etmek,
• Tasfiye halinde aktiflerin toptan satılmasına karar vermek.

Kredi Komitesi, yönetim kurulu tarafından yönetim kurulu üyeleri arasından seçilen iki üye ile genel müdür veya vekilinden oluşur.

İç denetim, banka faaliyetlerinin verimliliğini ve etkinliğini sağlamayı amaçlayan, yürürlükteki yasalara ve düzenlemelere uygunluğunu kontrol eden denetim türüdür. Diğer bir ifade ile iç denetim, banka kaynaklarının yerinde ve yasalarda belirlenmiş düzenlemelere uygun yönetilip, yönetilemediği konusunda güven sağlamaya yönelik faaliyetler bütünüdür.

Bankalarda dış denetim faaliyetleri, aşağıdaki kişi ve kuruluşlar tarafından yürütülür.

Mali tabloların düzenlenmesinde temel mali tablo ilkelerinin dikkate alınması gerekir. Bu ilkeler, mali tabloların düzenlenmesinde, muhasebe ilkeleri ile birlikte uygulanması gereken esasları ifade etmektedir. Mali tablolara ilişkin temel ilkeler aşağıdadır.
• Anlaşılabilirlik,
• İhtiyaca Uygunluk ve Önemlilik,
• Güvenilirlik,
• Karşılaştırılabilirlik.

Bilanço, bankanın belirli bir tarihteki iktisadi ve mali durumunu yansıtan; bankanın varlıkları ile bu varlıkların sağlandığı kaynakları (borçlarını ve özkaynaklarını) gerçeğe uygun ve doğru bir biçimde gösteren mali tablodur. Bilançoda varlıklar paraya dönüşüm çabukluğu, kaynaklar ise ödeme çabukluğu dikkate alınarak düzenlenir.

Bankalarda kullanılan ticari defterler; yasal (esas) defterler ve yardımcı (muavin) defterler olmak üzere iki ana grupta toplanmaktadır. Yasal Defterler, yevmiye defteri, büyük defter (defter-i kebir), envanter defteri, gider vergisi defteri, damga vergisi defteri, karar defteri ve ortaklık pay defterinden oluşmaktadır. Yardımcı Defterler ise muhasebede kullanılan alt hesaplar için gerekli olan defterlerdir. Özellikle kredi ve mevduat hesaplarında, bu defterlere bazen binlerce kişinin yaptığı işlemler kaydedilmektedir. Bu nedenle şubelerde yardımcı defter olarak bilgi işlem merkezince günlük olarak gönderilen listeler kullanılmaktadır.

Çok sayıda şube, bölge müdürlükleri ve genel müdürlük şeklinde organize olan bankalar, gerek şubeler arasında gerekse müdürlükler düzeyinde yatay ve dikey bilgi akışını sağlamak zorundadır. Bu bağ Şubeler Cari Hesabı’nın kullanılması ile sağlanmaktadır.

Bankalar hesap dönemi ile ilgili faaliyet sonuçlarını ve finansal durumunu mali tablolar şeklinde raporlar. Burada ifade edilen mali tablolar, Türkiye Muhasebe Standartları ve BDDK tarafından yayımlanan tebliğlerde açıklanmıştır. Bankalara ait mali tabloları düzenleme sorumluluğu genel müdürlüğe aittir. Genel müdürlük şubelerden düzenli olarak gelen finansal bilgileri derleyerek, bunları konsolide eder ve bankanın mali tabloları olarak yayımlar.

Bankalar genel olarak para ticareti yapan kuruluşlardır.  Para ticareti dışında birçok sektörün içinde de yer almaktadırlar. Sigortacılık, fon yöneticiliği, yatırım ortaklıkları, menkul kıymet piyasalarındaki aracılık faaliyetleri, bu sektörlerin örnekleri arasında sıralanabilir. 5411 sayılı Bankacılık Kanunu 4. Maddesi bankaların faaliyet konularını sıralamıştır; buna göre gayrimenkul alım satımı faaliyet konuları arasında yer almaz. Doğru yanıt C’dir.

Yatırım ve kalkınma bankaları: Mevduat bankalarına göre daha düşük faiz oranıyla sanayi kesimine (özel ve kamu), yerel yönetimlere orta ve uzun vadeli kredi sağlarlar. Türkiye Kalkınma Bankası bu tür bankaların bir örneğini oluşturur. Doğru yanıt C’dir.

Bankalarda yer alan organlar ve birimler şunlardır: Genel Kurul, Yönetim Kurulu, Kredi Komitesi,  Genel Müdür ve Yardımcıları, Denetçiler ve Banka Müfettişleridir. Hesap Uzmanları ve Maliye Müfettişleri dış denetim faaliyeti yürütenlerdir. Doğru yanıt C’dir.

Banka genel müdürünün görevleri, yönetim kurulunun kendisinden istediği görevleri yerine getirmek, bankanın organizasyon yapısını geliştirmek, genel müdür yardımcılarının atanmalarını yönetim kuruluna önermek, şube müdürlerinin tayin ve terfi işlerini onaylamak, bankanın gelecekteki amaç ve hedeflerini belirleyerek, yönetim kuruluna önermek, amaç ve hedeflere ulaşmak için, plan ve programları hazırlamak ve bunların uygulanmasını sağlamak, banka adına imzaları atmak olarak sıralanabilir. Tahvil ihraç etmek, genel kurulun yetkisindedir. Doğru yanıt D’dir.

Doğru yanıt B’dir. Fon hesabına sermayenin %50 si yatırılmaz. Banka kurucuları tarafından 30 Milyon Türk Lirası tutarındaki en az sermayenin yüzde onu tutarındaki sisteme giriş payının, en az dörtte birinin Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu hesabına yatırıldığına dair belgenin ibraz edilmesi gerekmektedir.

Bilanço, gelir tablosu ile karın dağıtılması konusundaki önerileri, onaylamak, reddetmek veya değiştirmek, banka genel kurulu yetkilerinden biridir. Diğer seçeneklerdeki faaliyetler yönetim kurulunun sorumluluğundadır. Doğru yanıt E’dir.

Banka yönetim kurulu veya yönetim kurulunun görevlendirdiği genel müdürlük makamı tarafından görevlendirilen banka müfettişleri; aldıkları yetkiye dayanarak, banka faaliyetlerinin mevzuata ana sözleşmeye, iç düzenlemelere ve bankacılık ilkelerine uygunluğunu denetlerler. Yani iç denetim yaparlar. Doğru yanıt E’dir.

Banka genel kurul tarafından seçilen banka denetçileri, bankalarda iç denetimin en yetkili organıdır. Doğru yanıt D’dir. Diğer seçeneklerdeki kişi ve kuruluşlar bankaların dış denetim faaliyetini yürütürler.

Sosyal sorumluluk ilkesi: Muhasebe uygulamalarının yürütülmesinde ve mali tabloların düzenlenmesi ile sunulmasında, kamuyu aydınlatma anlamında tüm toplumun çıkarlarının gözetilmesi ve muhasebenin işlevini yerine getirmesi konusunda yöneticilerin görevlerini dürüst, adil ve tarafsız olarak yapmaları gereğini ifade eder. Doğru yanıt B’dir.

Yasal Defterler, yevmiye defteri, büyük defter (defter-i kebir), envanter defteri, gider vergisi defteri, damga vergisi defteri, karar defteri ve ortaklık pay defterinden oluşmaktadır. Doğru yanıt E’dir.