BANKA VE SİGORTA MUHASEBESİ - Deneme Sınavı - 5

İtfa kavramı maddi olmayan duran varlıkların giderleştirilmesine verilen isimdir. Banka işletmeleri kuruluş ve örgütlenme giderleri gibi aktifleştirilen giderleri ile sahip oldukları haklar, katlandıkları özel maliyetler için yaptıkları harcamaları itfa kavramı ile giderleştirirler.

Varlıkları ve bu varlıkların kaynağını gösteren finansal tablo bilançodur.

Bankaların/işletmelerin belli bir dönemde elde ettiği tüm gelirler ve aynı dönemde katlandığı bütün maliyet ve giderler ile bunların sonucunda işletmenin elde ettiği net kârı veya zararı gösteren tablo gelir tablosudur.

Sigorta primi ile ilgili yasal olarak hesaplanan vergiler “Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı” nın alacak tarafına kaydedilir. Bu vergiler ödendiğinde “Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı” borçlu, ödeme araçları hesapları ise alacaklandırılır.

Sigorta primi ile ilgili yasal olarak hesaplanan vergiler “Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı” nın alacak tarafına kaydedilir. Bu vergiler ödendiğinde “Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı” borçlu, ödeme araçları hesapları ise alacaklandırılır.

Prim üretimi doğrudan sigorta şirketi merkezince yapıldığında, ilgili branşa ait teknik kısım gelir tablosu hesabı alacaklandırılır.

Prim tahsilatı

Bu muhasebe kaydı “doğrudan şirket merkezince poliçe iptali”ne ilişkindir.

İlgili tazminat tutarının belirlenmesinde eksper görüşünden faydalanılmaktadır. Eksper için ödenen ücretler ilgili branş teknik kısım gelir tablosu hesabında gider olarak dikkate alınmaktadır. Ekspertiz için yapılan ödemeler % 22 oranında gelir vergisi stopajına tabidir.

Poliçeye konu olan ve sigorta işletmesi tarafından tazmin edilen varlıklar, tazminin gerçekleşmesi ile birlikte sigorta işletmesine ait olur. Sigorta işletmeleri sahip olunan bu varlıkların satışından, ödenen tazminat tutarını bir ölçüde azaltan bir gelir elde edilebilir. Sigortacılık sektöründe bu gelir “sovtaj geliri” olarak ifade edilir.

Bir sigorta işletmesinin, üstlendiği risklerin tamamını üzerinde tutması çok güçlü bir finansal yapı gerektirmektedir. Dolayısı ile bir sigorta işletmesi yüklendiği risklerin tamamını taşımak istemeyebilir. Sigorta işletmelerinin konservasyon (teknik ve mali koşullara göre saptanan saklama payı) hadleri dışında kalan riskleri, çeşitli anlaşmalarla reasürans şirketlerine devredilebilmektedir. Mükerrer sigorta olarak da adlandırılan reasürans, sigortacının sigortalanmasıdır.

Riskin aktarılan kısmına “sesyon” reasürans yoluyla devir alınan (reasure edilen) bu kısmın bir başka sigorta işletmesine kısmen ya da tamamen aktarılmasına “retrosesyon” denilmektedir. Reasürör de kabul ettiği riskin, tutabileceği kadarını üzerinde tutarak geri kalanını başka sigorta işletmelerine aktarmaktadır.

Sigorta işletmeleri özellikle büyük risklerin sigortalanmasında sorumluluğu tek başlarına üstlenmek istemezler. Bu durumda birkaç sigorta işletmesinin bir araya gelerek büyük çaptaki risklerin sigortalanması için birliktelik oluşturduğu görülür. Bu şekildeki birliktelik sayesinde sigortaya konu olan risk gerçekleştiğinde, tazmin edilmesi gereken tutar sigorta şirketleri tarafından paylaşılır. İşte sigorta şirketlerinin bu şekildeki uygulamalarına “koasürans” diğer bir ifadeyle birlikte sigorta adı verilir.

Muhasebe uygulamalarında envanter işlemleri genel olarak aşağıdaki sıraya göre yapılır:
1. Dönem sonunda muhasebe kayıtlarına göre genel geçici mizan düzenlenir.
2. Muhasebe dışı envanter işlemleri yapılarak iktisadi kıymetlerin gerçek durumu tespit edilir.
3. Muhasebe dışı envanter sonuçları ile genel geçici mizan karşılaştırılır, varsa farklar bulunur.
4. Bulunan farkların sebeplerine göre gerekli düzenleyici muhasebe kayıtları yapılarak muhasebe
içi envanter işlemleri yapılır.
5. Muhasebe kayıtları ile envanter sonuçlarının uyumu sağlanarak genel kesin mizan düzenlenir.
6. Daha sonra finansal tablolar düzenlenir.

Daha önce dönem içinde üretilen primlerle ilgili olarak, prim üretildiğinde 7 nolu hayat dışı branşları teknik kısım gelir tablosu hesaplarının alacağına yazılan rakam bu defa bu hesapların borcuna, 6 nolu gelir tablosu hesaplarının alacağına yazılır ve prim üretimi ile ilgili tutar gelir tablosu hesaplarına
aktarılmış olur. Prim üretildiğinde dönem sonu hesaplarına da aktarılmış ve daha sonradan da üretilmiş olan bu prim iptal edilmiş ise, bu durumda yapılan dönem sonu kayıtlarının da iptal edilmesi gerekecektir. Doğru yanıt A'dır.

"Sigorta ve Reasürans ile Emeklilik Şirketlerinin Teknik Karşılıklarına ve Bu Karşılıkların Yatırılacağı Varlıklara İlişkin Yönetmelik" te teknik karşılıklara ilişkin tanımlar, hesaplamalar ve yeterlilik testlerine ilişkin bilgiler verilmiştir. İlgili yönetmelikte teknik karşılıklar aşağıdaki gibi sıralanmıştır:

• Kazanılmamış Primler Karşılığı,
• Devam Eden Riskler Karşılığı,
• Muallak Hasar ve Tazminat Karşılığı,
• Matematik Karşılıklar,
• Dengeleme Karşılığı,
• İkramiye ve İndirimler Karşılığı.

Kazanılmamış primler karşılığı tutarı, (1) Günle orantılı yöntem ve (2) Götürü hesaplama yöntemi olmak üzere iki yöntemden biri kullanılarak hesaplanır.

Muallak Hasar ve Tazminat Karşılığı: Muallak "askıda", hasar ise "zarar-ziyan" anlamındadır. Dolayısı ile bu karşılığa "askıda kalmış hasar karşılığı" da denilmektedir. Hayat branşı hariç yangın, kaza, nakliyat gibi diğer branşlarda uygulanmaktadır.

Genel amaçlı finansal tabloların hedefi, geniş bir kullanıcı kitlesinin ekonomik kararlar almalarına yardımcı olan işletmenin finansal durumu, finansal performansı ve nakit akışları hakkında bilgi sağlamaktır. Finansal tablolar bu amaca ulaşmak için işletmeyle ilgili aşağıdaki bilgileri sunarlar:

a. Varlıklar,
b. Yabancı kaynaklar (veya borçlar),
c. Özkaynaklar,
d. Gelir ve giderler, kârlar ve zararlar,
e. Özkaynaklardaki diğer değişmeler ve
f. Nakit akışları

Finansal tabloların nitelikleri, finansal tabloları kullanıcıları için faydalı hale getiren yönleridir. Anlaşılabilirlik, ihtiyaca uygunluk, güvenilirlik ve karşılaştırılabilirlik finansal tabloların başlıca niteliklerini oluşturur