BANKA VE SİGORTA MUHASEBESİ - Deneme Sınavı - 4

Müşteri tasarruf mevduatından ₺1.000 para çekmek istediğinden dolayı banka yevmiye kaydını, 300. Tasarruf Mevduatı-Vadesiz hesabını borçlandırarak ve 010. Kasa hesabını alacaklandırarak tamamlamaktadır.

Müşteri, hesabının bulunduğu bankanın diğer bir şubesinden para çekmek istemiştir. Bu doğrultuda ödemeyi yapan Kocaeli şubesi yevmiye kaydını, 290. Şubeler Cari Hesabını-İstanbul Şubesi borçlandırarak ve 010. Kasa hesabını alacaklandırarak yapmıştır.

Bankaların gerçek veya tüzel kişilerden belirli bir faiz karşılığında bir hesap açmak suretiyle topladıkları Türk parası veya yabancı paralara mevduat denir. Bankalar ister vadeli olsun, isterse vadesiz olsun topladıkları mevduat hesaplarına vadeye ve para miktarına bağlı olarak belirli bir faiz öderler. Mevduat hesapları bankaların fon kaynaklarının önemli bir unsurudur.

Alacaklı cari hesap sahipleri, istediklerinde kendi hesaplarında bulunan bir miktar parayı, bir talimat mektubu yazarak, bankanın aynı şubedeki kendi adlarına ya da başkası adına olan başka bir hesaba naklini yapabilirler. Bu işleme bankacılıkta virman denilmektedir. Banka bu tür işlemi kendi şubesinde bulunan iki hesap arasında yapacaktır.

Yevmiye kaydında ilk olarak vadesiz ticari mevduat hesabına faiz tahakkuk ettirilmesi amacıyla 610. Türk Lirası Mevduata Verilen Faizler Hesabı borçlandırılmış ve 304. Resmi, Ticari ve Diğer Kuruluşlar Mevduatı Hesabı alacakladırılmıştır. Ardından tahakkuk eden faizden %15 gelir vergisi kesilmesi amacıyla 304. Resmi, Ticari ve Diğer Kuruluşlar Mevduatı Hesabı vergi tutarında borçlandırılmış ve 380. Ödenecek Vergi, Resim Harç ve Primler Hesabı alacaklandırılmıştır.

Bankanın kullandığı avans kredinin tutarı ₺250.000'dir. Banka, avans kredi tutarında 020. T.C. Merkez Bankası Hesabını borçlandırılırken T.C. Merkez Bankası Kredileri Hesabını alacaklandırılmıştır.

Bankanın topladığı mevduatlardan dolayı T.C. Merkez Bankası'na aktarması gereken zorunlu karşılıkların kaydedilmesi için 210. Zorunlu Karşılıklar Hesabı borçlandırılmış ve 020. T.C. Merkez Bankası Hesabı alacaklandırılmıştır.

Bankaların müşterilerine ödünç para vermek suretiyle kullandırdıkları krediler nakdi kredilerdir. Bu krediler; açık ve kefalet karşılığı, senet karşılığı, emtia karşılığı, ticari belgeler karşılığı ve diğer maddi varlıklar karşılığı kullandırılan bireysel ve kurumsal kredilerdir.

Açık krediler; bir müşterinin kredi değerliliğine güvenerek ve herhangi bir maddi teminat alınmadan açılan kredilerdir. Esas olarak borçlu cari hesap biçiminde çalıştırılır. Borçlu cari hesap biçiminde kullandırılan krediyi müşteri nakit ihtiyacı duyduğunda kullanacak ve ödeme gücüne sahip olduğunda ise, hesabına para yatırarak, kredi borcunu ödeyebilecektir.

Banka, borcu tahsil ettiğinden dolayı 010. Kasa Hesabını borçlandırmış ve 116 Kısa Vadeli Açık Diğer Krediler Hesabını alacaklandırmıştır.

Yapılan yevmiye kaydında 116. Kısa Vadeli Açık Diğer Krediler Hesabına faiz tahakkuk ettirildiğinden dolayı bu hesap faiz, ödenecek vergiler ve kesintiler tutarında borçlandırılmıştır. Tahakkuk ettirilen faiz tutarında 514. Kısa Vadeli Kredilerden Alınan Faizler hesabı  ve faiz tutarı üzerinden hesaplanan vergi 380. Ödenecek Vergi, Resim Harç ve Primler Hesabı ve yapılan kesinti 390. Muhtelif Borçlar Hesabı alacaklandırılarak kaydedilmiştir.

Bir işin yapılmasını, bir malın teslim edilmesini veya bir borcun ödenmesini taahhüt eden kişi veya kuruluşların, bu taahhütlerini belirlenen koşullara uygun olarak yerine getirmelerini veya borçlandıkları paraları vadelerinde ödemelerini sağlamak üzere banka tarafından karşı tarafa hitaben taahhütte bulunulması, garanti verilmesi şeklinde kullandırılan kredilerdir. Bu tür kredilerde banka ödünç para vermemektedir ve bankanın saygınlığı garantisi verilmektedir. Teminat mektubu kredisi, harici garanti kredisi, ithalat akreditif kredisi ve kabul kredisi gayri nakdi kredi örneklerindendir.

Lehdar ya da amir borçlu, yapacağı iş bankaca garanti edilen kredi müşterisidir. Taahhüt ettiği işi yapmaması durumunda lehdar, bankanın muhataba ödediği para ve bu paranın gecikme faizini bankaya ödemekle yükümlüdür.

Yevmiye kaydında 910. Türk Parası Teminat Mektuplarından Alacaklar Hesabı borçlandırılmış ve 912. Türk Parası Teminat Mektuplardan Borçlar Hesabı alacaklandırılmıştır. Yapılan bu yevmiye kaydında teminat mektubunun müşteriye teslim edilmesi işlemi gerçekleştirilmiştir.

Yapılan yevmiye kaydında senet tahsil edildiğinden dolayı 010. Kasa Hesabı borçlandırılmış ve tahsil edilen tutar müşterinin hesabına aktarıldığından dolayı 304. Resmi, Ticari ve Diğer Kuruluşlar Mevduatı Hesabı alacaklandırılmıştır.

Bankanın Konya şubesi, ödeme emrini aldıktan sonra 290. Şubeler Cari Hesabını borçlandırarak ve 394. Ödeme Emirleri Hesabı alacaklandırarak İzmir şubesinden gelen ödeme emrinin yevmiye kaydını yapmıştır.

Yevmiye kaydında havale yapmak isteyen müşteriden ₺10.062 tahsil edildiğinden dolayı 010. Kasa Hesabı aynı tutarda borçlandırılmıştır. Bu tutarın ₺10.000’si havale edilecek tutar olduğundan dolayı 392. Alacaklı Geçici Hesaplar bu tutarda alacaklandırılmış ardından ödenecek vergiler, havale komisyonu ve haberleşme geliri ilgili hesaplarda alacaklandırılmıştır. Yapılan bu yevmiye kaydında banka, müşterinin havale talimatı talebini kayda geçirmiştir.

Yapılan yevmiye kaydında 982. Emanet ve Rehinli Kıymetler Hesabı borçlandırılarak ve 984. Emanet ve Rehinli Kıymet Verenler Hesabı alacaklandırılarak ihraç edilen kıymetler banka tarafından teslim alınmıştır.

Bankaların yaptıkları faaliyetler sonucunda müşterilerinden aldıkları faiz ve komisyonlar üzerinden almakla yükümlü oldukları "Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV)" 380. Ödenecek Vergi, Resim, Harç Ve Primler Hesabında takip edilmektedir