BALKANLAR'DA SİYASET

ABD 4 Nisan 1949’da kurulan Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) isimli askerî ittifakın oluşturulmasına öncülük etmiştir. ABD, bütün bu ekonomik, siyasi ve askerî girişimleri sayesinde nüfuzunu kısa sürede dünyanın önemli bir bölümüne yaymayı başarmıştır. ABD’nin yardımlarından istifade eden Türkiye ve Yunanistan, 1952 yılında NATO üyeliğine kabul edilerek resmen Batı Bloku içindeki yerlerini almıştır. Diğer seçeneklerdeki ülkeler Batı ve Doğu bloklarının dışında kalan Bağmsızlar Hareketi içinde yer almışlardır. Doğru cevap B'dir.

Balkanlardaki rejimler içerisinde Batı ve Doğu Blokları arasında başarılı bir denge siyaseti izleyebilen tek ülke Yugoslavya olmuştur. Komünist Yugoslavya’nın lideri Josip Broz Tito, Bağlantısızlar Hareketi’ne öncülük ederek Soğuk Savaş döneminde Yugoslavya’yı dünya siyasetinde önemli bir ülke hâline getirmiştir. Bulgaristan, Arnavutluk ve Romanya Doğu Bloku yanlısı olurken, Yunanistan NATO'ya üye olarak Batı tarafını seçmiştir. Doğru cevap D'dir.

Soğuk Savaş boyunca Bulgaristan ekonomik olarak yüksek oranda SSCB’ye bağımlı kalmıştır. Sanayileşme hamlelerini Sovyetlerden gelen teknik ve finansal yardımlar ile makineler sayesinde gerçekleştiren Bulgaristan, toplam enerji talebinin 2/3’ünü yıllarca SSCB’den karşılamıştır. Bulgaristan’ın dış ticaretinin yarısından fazlası da yine SSCB ile gerçekleşmiştir. Doğru cevap C'dir.

Stalin'in ölümünden sonra Sovyetler Birliği’ni kaybeden Arnavutluk lideri Enver Hoxha, bu sefer Çin Halk Cumhuriyeti ile yakınlaşmaya başlamıştır. Böylelikle SSCB’nin izlediği yıpratıcı politikalara rağmen Arnavutluk ekonomisi Çin sayesinde ayakta kalmış, bu dönemde yaklaşık 6.000 Çinli uzman da Arnavutluk’un kalkınmasına katkıda bulunmuştur. Doğru cevap E'dir.

Birçok siyasi gözlemciye göre Bağlantısızlar Hareketi’nin gelişiminde lider ülke Yugoslavya, lider şahsiyet ise Tito olmuştur. Bağlantısızlar Hareketi şemsiyesi altında Yugoslavya çeşitli krizlerde arabuluculuk yapmış, Asya ve Afrika’da yollar, barajlar, limanlar, kanallar ve tesisler inşa etmiş, teknik eğitim ve yardım faaliyetlerinde bulunmuş ve dünyanın birçok ülkesinden öğrenci kabul etmiştir. Doğru cevap B'dir.

Yunanistan İkinci Dünya Savaşı'nın ardından ABD’nin yardımlarına olan bağımlılık yüzünden hızlı bir şekilde ABD’nin siyasi ve ekonomik vesayeti altına girmiştir. Balkanlardaki komünist komşulara karşı güvence elde edebilmek ve Batılı ülkelerle yakınlaşmayı hızlandırmak için NATO’ya üye olmayı amaçlayan Yunanistan, yaklaşık 1.000 kişilik bir kuvvetle Batılı müttefiklerin yanında Kore Savaşı’na katılmış, bunun sonucunda 1952 yılında Türkiye ile birlikte NATO üyeliğine kabul edilmiştir. Doğru cevap A'dır.

Ortak Sovyet tehdidi yüzünden Atina’nın önerisi ve ABD’nin teşvikiyle 1953 yılında Türkiye, Yugoslavya ve Yunanistan arasında Balkan Paktı oluşturulmuştur. Bu Pakt kapsamında taraflar arasında toplam dört adet antlaşma ve sözleşme imzalanmıştır.Doğru cevap C'dir.

Nicolae Ceauşescu 1965 yılında Romanya'nın başına geçmiştir. 1989'da bir halk isyanı sonucunda tutuklanıp idam edilene dek yönetimde kalmıştır. Doğru cevap D'dir.

Sırbistan ve Hırvatistan’ın olumsuz tutumları nedeniyle Yugoslavya’daki Boşnakların ulus kimliği uzun süre inkâr edilmiştir. “Boşnak” kelimesinin bir ulus kimliği olarak “kullanımı ancak 1993 yılında Bosna-Hersek’te resmiyet kazanabilmiş, 1995 tarihli Dayton Barış Antlaşması’yla ise uluslararası toplum tarafından kabul görmüştür. Doğru cevap D'dir.

Komünizm döneminde Balkanlardaki devletlerin nüfuslarını homojenleştirme, diğer bir deyişle baskın ulusun hegemonyasını sağlama yönünde politikalarıyla karşılaşılmıştır. Bu kapsamda örneğin 1980’lerde Romanya’daki Macarlar ve Bulgaristan’daki Türkler sistematik asimilasyon politikalarına tabi tutulmuştur.Doğru cevap A'dır.