BALIK YETİŞTİRİCİLİĞİ

Belirli bir alanda bulunan su ürünleri; Stok kavramıyla anılmaktadır. Su ürünleri stoklarının çeşitliliğine ve devamlılığına zarar vermeyecek avlanma düzeyi ise Sürdürülebilirlikle tanımlanmaktadır. Dayanağını kanun, yönetmelik gibi mevzuatlardan alan, belirli bir süre geçerli olmak üzere çıkarılan hukuki bir düzenleme çeşidi ise Sirküler kavramı ile tanımlanmaktadır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Avlanabilir Stok: Belli bir dönemde, bir popülasyonun zarar verilmeden avlanabilecek miktarıdır.

Denizlerimizden avlanılan en önemli türümüz hamsi olup bu türün av miktarındaki azalış ve artışlar, su ürünleri üretim miktarımızda önemli değişikliklere neden olmaktadır.

İç sulardan avcılık yoluyla gerçekleştirilen su ürünleri üretiminde önemli dalgalanmalar olmamaktadır. İç sularda avlanılan en önemli tür, Van Gölü’nden avlanılan inci kefalidir.

İç sularda avlanılan gümüş ve havuz balıkları, iç sularımızın doğal türleri olmayıp, çeşitli nedenlerle bu alanlara bulaşarak, önemli popülasyon oluşturmuş istilacı türlerdir. Gümüş balıklarının tamamına yakın kısmı, havuz balıkla- rının da önemli bir kısmı yurt dışına ihraç edilmektedir.

Ülkemizdeki yetiştiricilik üretim miktarının tamamına yakın denebilecek kısmını levrek, çipura ve alabalık oluşturmaktadır.

Su ürünleri üretiminin en fazla yapıldığı ülke Çin’dir.

Denizlerde ve iç sularda bulunan bitkiler ile hayvanlar ve bunların yumurtaları su ürünleri olarak tanımlanmaktadır. Ülkemizde su ürünleri teriminin balıklar ile midye, ahtapot, karides, yengeç gibi farklı türleri de kapsayacak şekilde yaygın bir kullanımı bulunmaktadır.

Su Ürünleri Kanunu’nun yürürlüğe girmesi (Resmî Gazete, 4 Nisan 1971) Su ürünleri ile ilgili görevlerin Tarım Bakanlığına verilmesi, Zabıtai Saydiye Nizamnamesinin yürürlükten kalkması sağlanmıştır.

Su ürünleri ruhsat tezkereleri, iki yıllık süre içinde, getirilen düzenlemelere aykırılık hâlinde ilkinde 1 ay, ikincisinde 3 ay geri alınmakta, tekrarı hâlinde ise iptal edilmektedir.

Türlere yönelik düzenlemeler • Avcılığı tamamen yasak olanlar • Boy ve ağırlık sınırlaması olanlar • Avlanmasının yasak olduğu dönem olanlar • Avlanma saati yasağı olanlar • İzin verilen avlanma aracı ve yöntemi olanlar • Kullanılması yasak avlanma aracı ve yöntemi olanlar • Avlanılacağı bölge belirtilmiş olanlar • Avcılığı için izin belgesi alınması gerekenler • Miktar sınırlaması (kota) olanlar şeklinde sıralanabilir.

Denizlerden avcılık yoluyla elde ettiğimiz üretim 1970’li yıllardan itibaren sürekli bir artış göstermişse de son yıllarda bu artışın durduğu, üretimin gerilediği görülmektedir. İç sulardan avcılık yoluyla gerçekleştirdiğimiz üretim ise son çeyrek yüzyılda çok fazla değişkenlik göstermemiş, 35-40 bin ton düzeylerinde gerçekleşmiştir. 2011 yılında, avcılık ve yetiştiricilikten elde edilen toplam üretim miktarı 703.545 ile en yüksek seviyeye çıkmıştır. Doğru cevap B şıkkıdır.

İç sulardan avcılık yoluyla gerçekleştirilen su ürünleri üretiminde önemli dalgalanmalar olmamaktadır. İç sularda avlanılan en önemli tür, Van Gölü’nden avlanılan inci kefalidir. İnci kefali, iç sulardan gerçekleştirilen üretimimiz içinde yaklaşık %25’lik bir paya sahiptir. Doğru cevap E şıkkıdır.

2014 yılında AB ülkelerinin toplam su ürünleri üretiminin % 81’i avcılıktan sağlanmıştır. Su ürünleri yetiştiriciliğindeki üretimin % 22’si iç sulardan sağlanmıştır. AB ülkelerinin 6.752.186 olduğu tabloda, İspanya 1.391.782 ile ilk sırada yer almıştır. Doğru cevap A şıkkıdır.

AB ülkeleri arasında en fazla balıkçı gemisine sahip olan ülkelerden, Türkiye gibi birer Akdeniz ülkesi olan Yunanistan 15.393 ile birinci sırada yer alır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Su ürünleri alanı ile ilgili düzenlemelerinin geçmişine bakıldığında, ilk düzenlemelerin Osmanlı döneminde yapıldığı görülmektedir. Osmanlı döneminde bu alanda yapılan en önemli ve kapsamlı düzenleme, 1882 yılında yürürlüğe giren Zabıtai Saydiye Nizamnamesi’dir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Tarım Bakanlığı tarafından 1380 sayılı Kanun kapsamında hazırlanan ilk sirküler olan, “Su Ürünleri Avcılığının Düzenlenmesine Dair 1 Numaralı Sirküler”, 23 Ağustos 1973
tarihli Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Tarım ve Orman Bakanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Jandarma Su Ürünleri Kanunu kapsamında kontrol görevini yerine getiren kurumlardır. Bu kurum görevlileri tarafından, ticari ve amatör tebliğde yer alan düzenlemelere aykırılık halinde 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunun’da yer alan yaptırımlar uygulanmaktadır. Bu yaptırımlar ürün ve avlanma araçlarına el konulması, idari para cezası verilmesi şeklinde olmaktadır. Su ürünleri tebliği hazırlanırken; Özel Sektör, Bakanlık İl Müdürlükleri, Kamu Kuruluşları, Araştırma
Enstitüleri, Sivil Toplum Örgütleri, Su Ürünleri Kooperatif ve Birlikleri ve Üniversitelerden görüş ve öneriler alır. Sonrasında, Tebliğ Yasası, Su Ürünleri İstişare Kurulu ve Bakan Onayı ile birlikte resmi gazetede yayınlanır her yıl 1 eylülde yürürlüğe gire. Doğru cevap C şıkkıdır.

Av vasıtası ve yöntemlerine ilişkin düzenlemelerde trol, orta su trolü, çevirme ağları, ışık, sürütme, uzatma ve diğer avlanma araçları ve yöntemleri ile ilgili konular yer almaktadır. Dip trolü, su ürünleri avcılığında deniz zeminine temas etmek suretiyle çekilen trol ağlarıdır. Doğru cevap A şıkkıdır.

İç sularda avcılığı yapılan en önemli türlerden olan sazan balıklarının avcılığında su sıcaklıkları dikkate alınarak bölgelere göre değişen dört farklı zaman yasağı uygulanmaktadır. Suların erken ısınması nedeniyle sazan balıklarının erken üremeye başladığı Ege, Akdeniz Bölgelerinde 1 Mart-31 Mayıs tarihleri arasında sazan balığı avcılığı yasaktır. Doğru cevap D şıkkıdır.