BALIK YETİŞTİRİCİLİĞİ

Su ürünleri yetiştiriciliği son yıllarda dünyada ve ülkemizde en hızlı gelişen gıda sektörüdür

Hayvansal organizmaları besin olarak tüketen canlılara karnivor canlılar adı verilir.

Alabalıklar soğuk, berrak, temiz ve bol oksijenli suları tercih eden, beslenme yönünden etçil (karnivor) balıklardır. Salmonidae familyasının üyesi olan bu balıkların bir bölümü tamamen tatlı sularda yaşarlar, büyük bir kısmı ise anadrom balıklar olup yaşamlarının bir bölümünü tatlı sularda daha uzun bir kısmını ise denizlerde geçirirler. Bu familyanın yetiştiricilikte en bilinen türleri, Oncorhynchus mykiss (Gökkuşağı alabalığı) Salmo salar (Atlantik salmonu) ve Salmo trutta (Dere alabalığı)’dır.

Anadrom: Büyüme ve gelişmelerini denizlerde tamamlayan, cinsi olgunluğa erişince yumurtlamak amacıyla tatlı sulara göç eden balıklar.

Balıklar poikiloterm (soğukkanlı) canlılar oldukları için su sıcaklığı ile balık metabolizması arasındaki ilişki çok önemlidir.

Su ürünleri yetiştiriciliğinde ilk adım yetiştiriciliği yapılacak türün özelliklerine ve yetiştirilecek miktara uygun bir işletme yerinin belirlenmesidir. Bu seçimde su ve arazi özellikleri olmak üzere iki konu öncelikli olarak ele alınmalıdır. Bu özellikler yetiştiriciliği yapılacak olan türün biyolojik istekleri göz önüne alınarak belirlenmelidir. İşletme yerinin seçiminde aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir.

Arazinin büyüklüğünün kurulması planlanan işletmeye uygun olması

Arazinin topografik yapısının suyun doğal cazibe ile getirilmesi için hafif eğimli olması

Arazi içinde veya yakınında yetiştiriciliğe alınacak türün isteklerine uygun bir su kaynağı bulunması

Toprak havuz yapılacaksa uygun toprak yapısına sahip (kil yapısı yüksek) olması

Sel baskınları ve heyelandan korunmuş bir alan olması

Yoğun tarım ve ilaçlamanın yapıldığı tarım alanları ile sanayi tesisi ve büyük yerleşim yerlerinin etkisinden uzak olması

Elektrik, su gibi altyapı ve karayolu ulaşımı- nın kolay olması

Gökkuşağı Alabalığı yetiştiriciliğinde yararlanılan su kaynaklarının başlıcaları şunlardır

Kaynak suları

Dere veya ırmak suları

Göl veya gölet suları

Yeraltı suları

Deniz suları

Optimum

En iyi, en uygun anlamında kullanılan bu kelime yetiştiricilikte en ideal çevre koşullarını ifade eder.

Bir alabalık yetiştirme işletmesinde bulunan birimler genel olarak üretim binası (kuluçkahane), balık havuzları ve işletme binasıdır. Kuluçkahane ve havuzlar üretilecek balık miktarına göre planlanır. İşletme binası içerisinde genel hatları ile ofisler, yatakhane, yemekhane, laboratuvar ve depolar bulunur.

Kuluçkahane binası içerisinde;

Damızlık balıkların tutulacağı tanklar

Yumurta alımı (sağım) için gerekli alet ekipman

Sağım masası

Kuluçkalıklar

Larva (ön yavru büyütme) havuzları bulunur.

Damızlık seçimi, yetiştiriciliğin ilk aşamasıdır ve dikkatle yapılması gerekir. Gereksinim duyulan damızlık balık sayısı, elde edilmesi düşünülen yumurta ve yavru sayısına göre değişiklik gösterir. Damızlık miktarı hesaplanırken önce gereksinim duyulan dişi miktarı belirlenir daha sonra 3 dişi için 1 erkek balık olacak şekilde damızlık stok oluşturulur.

Üreme yaşına erişmiş, yumurta ve sperm alınabilecek olgunluktaki balıklara damızlık ya da anaç adı verilir.

Sağım

Bir ya da iki kişinin balığın karın bölgesini nazikçe sıvazlayarak olgun yumurta ve spermleri dışarı alması işlemidir.

Yumurtadan yeni çıkmış balık yavrusuna larva adı verilir.

Yumurtanın döllenmesinden sonra yumurta içinde gelişen canlıya embriyo adı verilir.

Yumurtanın döllenmesinden sonra yumurta içinde gelişen canlıya embriyo adı verilir.

Hava kesesi

Balıkların su içerisinde aşağı yukarı yöndeki hareketlerini ayarlamada ve denge sağlamalarında rol oynayan önemli bir organdır.

Omnivor: Hem bitkisel hem de hayvansal kaynaklı besinleri tüketen canlılardır.

Entansif: Çevresel koşulların tam kontrollü olarak düzenlenebildiği ve sadece yapay yemlerle beslemeye dayalı yoğun yetiştiriciliktir.