BALIK YETİŞTİRİCİLİĞİ

Sazan sıcak suları seven (termofilik) bir balık türü olmasına ve ılıman (suptropik) bölge balığı olarak bilinmesine rağmen, 4-5°C’ye kadar soğuk suya dayanabilen bir canlıdır. Düşük su sıcaklıklarında yem alımının sınırlanması ve metabolizmanın yavaşlaması nedeniyle büyümenin durma noktasına geldiği bilinmektedir. En iyi büyüme 18-25°C aralığında gerçekleşse de sazan 30°C sıcaklıklarına kadar yaşamını sorunsuz olarak sürdürebilir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Sazan yumurtaları yapışkan olduğu için, kuluçkalıklarda birbirlerine yapışarak ölürler Bu nedenle kuluçkalıklarda açtırılacak olan yumurtaların yapışkanlığının giderilmesi gerekir. Bu amaçla çeşitli dölleme çözeltileri kullanılmaktadır. Bunlardan en çok kullanılanı tuz-üre çözeltisidir. Bu çözelti 4 g mutfak tuzu ile 3 g ürenin 1 litre suda çözünmesi ile elde edilir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Dünyanın birçok ülkesinde yetiştiriciliği yapılan bu tür, yetiştiricilik koşullarına kolay uyum sağlaması, nispeten yüksek su sıcaklıklarına dayanıklı olması, sağım, döl alımı ve yavruların yapay yeme alışmasının kolay olması, gelişim hızı ve yem değerlendirmesinin daha iyi ve hastalıklara karşı daha dirençli olması nedeniyle yetiştiricilikte tercih edilmektedir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Genel olarak kışın 5 °C’nin altına düşmeyen, yazın da 20 °C’nin üzerine çıkmayan sularda yaşamlarını sürdüren alabalıklar için yetiştiricilik koşullarında kuluçka döneminde ve larva 8-12 °C, yavru döneminde 12-15 °C, besi döneminde 15-18 °C’lik sular uygundur. Eğer kademeli olarak artan bir sıcaklık ve yeterli oksijen varsa 20°C’ye kadar da yaşamlarını sorunsuz olarak sürdürebilirler. Doğru cevap B şıkkıdır.

Alabalıklar diğer soğuk su balıkları gibi bol oksijenli suları tercih ederler. Bu nedenle yetiştiricilikte en önemli kriter suyun oksijen içeriğidir ve kullanılacak olan suyun oksijen düzeyi hiçbir zaman 6-7 mg/L’nin altına düşmemelidir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yumurtadan pazar boyuna (satış büyüklüğü) kadar yetiştiricilik yapan bir alabalık tesisinde havuzlar;
• Yavru havuzları
• Büyütme (semirtme) havuzları
• Damızlık havuzları
• Stok (satış) havuzları olmak üzere 4 ayrı şekilde yapılır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Anaç havuzlarına 3-5 kg/m³ olarak yerleştirilen balıkların beslenmesinde hayvansal protein bakımından zengin ve dengeli yemler kullanılmalıdır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yumurtaların açtırılmasında kuluçkalık olarak daha çok kuluçka yalakları ya da kuluçka dolapları kullanılır. Bu dönemde su sıcaklıkları 8-12 °C arasında olmalıdır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Kuluçka döneminde 10 °C’lik bir sudan kuluçka yalaklarındaki 1000 yumurta için dakikada 0.5 litre su girişi gerekmektedir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Alabalık yetiştiriciliğinde ön yavru döneminde larvaların yemlenmesine günde 8-10 kez ile başlanır, daha sonra bu sayı 6-8 arasına düşürülür. Yavru yetiştiriciliğinde yemleme sıklığı günde 3-4 kez, sofralık balık beslemede ise günde 2 kez olmalıdır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Sazan yetiştiriciliğinde Avrupa ve Türkiye pazarında 1-1,5 kg canlı ağırlığa yaklaşık 3 yılda yani üç hızlı büyüme dönemini takiben ulaşırlar. Bu süre Uzakdoğu’da 1-1,5 yıl kadar sürmektedir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yapışkanlığı giderilen yumurtalar Zuger şişesi adı verilen kuluçkalıklara yerleştirilerek inkübasyonun gerçekleşmesi sağlanır. Zuger şişelerinde su debisi yaklaşık 2 L/dk olacak şekilde ayarlanmalıdır. Suyun sıcaklığı ise 20-22°C aralığında tutulmalıdır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Tarımsal üretimin bir kolu olan su ürünleri yetiştiriciliği ülkemizde ilk olarak tarla balıkçılığı adıyla tanınmıştır. 1970’li yıllarda Alabalık ve Sazanın toprak havuzlarda yetiştiriciliği ile başlayan bu üretim faaliyeti daha sonra deniz kafeslerinde Çipura ve Levrek üretimi ile devam etmiştir.

Alabalıklar soğuk, berrak, temiz ve bol oksijenli suları tercih eden, beslenme yönünden etçil (karnivor) balıklardır. Salmonidae familyasının üyesi olan bu balıkların bir bölümü tamamen tatlı sularda yaşarlar, büyük bir kısmı ise anadrom balıklar olup yaşamlarının bir bölümünü tatlı sularda daha uzun bir kısmını ise denizlerde geçirirler. Bu familyanın yetiştiricilikte en bilinen türleri, Oncorhynchus mykiss (Gökkuşağı alabalığı) Salmo salar (Atlantik salmonu) ve Salmo trutta (Dere alabalığı)’dır.

Sazana olan talebin sınırlı olması ve pazar fiyatının düşük olması nedeni ile ülkemizde özel sektör tarafından yetiştiriciliği tercih edilmemektedir. Halen ülkemizde tatlı sularda en fazla yetiştiriciliği yapılan tür Gökkuşağı alabalığı, denizde ise Çipura ve Levrektir. İç sularda ve denizlerde daha farklı türlerin de yetiştirilmeye başlanması amacıyla özel ve kamu kuruluşları tarafından sürdürülen araştırmalardan olumlu sonuçlar alınmaya başlanmıştır. Ülkemiz gerek tatlı su kaynakları gerekse uygun denizel alanları ile su ürünleri yetiştiriciliği konusunda çok daha ileri gidebilecek bir konumdadır.

Yumurtadan yeni çıkmış balık yavrusuna larva adı verilir.

Yumurtanın döllenmesinden sonra yumurta içinde gelişen canlıya embriyo adı verilir.

Aynı türden canlıların birbirini yemesine kanibalizm adı verilir. Bu davranış biçimine karnivor türlerde daha fazla rastlanır.

Sazan yetiştiriciliği Asya’da milattan önceki dönemlere dayanırken, Avrupa’da ise bu uygulamaların orta çağ döneminde başladığı bilinmektedir. Hatta bu dönemde Orta Avrupa’da ıslah (seçici yetiştiricilik) çalışmalarının yapıldığına ilişkin kayıtlar mevcuttur.

Varyete: Çeşit, ırk.

Morfoloji: Vücut şekli, vücut yapısı.

Omnivor: Hem bitkisel hem de hayvansal kaynaklı besinleri tüketen canlılardır.

Yem değerlendirme oranı: Verilen yemin canlı ağırlığa dönüşüm oranıdır.

Kanibalizm: Aynı türden canlıların birbirini yemesine denir.