BALIK YETİŞTİRİCİLİĞİ

Dünyanın birçok ülkesinde yetiştiriciliği yapılan bu tür, yetiştiricilik koşullarına kolay uyum sağlaması, nispeten yüksek su sıcaklıklarına dayanıklı olması, sağım, döl alımı ve yavruların yapay yeme alışmasının kolay olması, gelişim hızı ve yem değerlendirmesinin daha iyi ve hastalıklara karşı daha dirençli olması nedeniyle yetiştiricilikte tercih edilmektedir.

Gökkuşağı Alabalığı yetiştiriciliğinde yararlanılan su kaynaklarının başlıcaları şunlardır :
• Kaynak suları
• Dere veya ırmak suları
• Göl veya gölet suları
• Yeraltı suları
• Deniz suları

Alabalıklar diğer soğuk su balıkları gibi bol oksijenli suları tercih ederler. Eğer kademeli olarak artan bir sıcaklık ve yeterli oksijen varsa 20°C’ye kadar da yaşamlarını sorunsuz olarak sürdürebilirler. Balıklar poikiloterm (soğukkanlı) canlılar oldukları için su sıcaklığı ile balık metabolizması arasındaki ilişki çok önemlidir. Su sıcaklıkları yükseldikçe balığın metabolizma hızı yükselir ve dolayısıyla yem alımı artarak daha iyi büyür. Bu nedenle optimum (en iyi) sıcaklık sınırları içindeki yüksek su sıcaklıkları yetiştiricilikte tercih edilir.Alabalıkların her dönemine göre farklı su sıcaklık istekleri vardır.

Poikiloterm, vücut sıcaklığı ortamın sıcaklığına göre değişen canlılara verilen isimdir. Balıklar, kurbağalar ve sürüngenler bu gruba girerler. Dilimize soğukkanlı canlılar olarak yanlış biçimde girmiş olan bu ifadenin doğrusu “değişken vücut sıcaklığına sahip” canlılardır. İnsanların da dahil olduğu memeliler ve kuşlar sabit vücut sıcaklığına sahiptirler yani ortam sıcaklığı ne olursa olsun vücut sıcaklıkları değişmez buna da stenoterm adı verilir.

Genel olarak kışın 5 °C’nin altına düşmeyen, yazın da 20 °C’nin üzerine çıkmayan sularda yaşamlarını sürdüren alabalıklar için yetiştiricilik koşullarında kuluçka döneminde ve larva 8-12 °C, yavru döneminde 12-15 °C, besi döneminde 15-18 °C’lik sular uygundur. Doğru cevap B'dir.

Alabalıklar diğer soğuk su balıkları gibi bol oksijenli suları tercih ederler. Bu nedenle yetiştiricilikteen önemli kriter suyun oksijen içeriğidir ve kullanılacak olan suyun oksijendüzeyi hiçbir zaman 6-7 mg/L’nin altına düşmemelidir. Doğru cevap D'dir.

Gökkuşağı Alabalık dişileri 3 yaşında, erkekleri 2 yaşında
üreme olgunluğuna gelirler. Doğru cevap A'dır.

Yumurtadan larvaların çıkışı 10°C su sıcaklığında 30-32 günde gerçekleşir. Su sıcaklığı düştükçe çıkış süresi uzar, arttıkça kısalır. Ancak 8°C’nin altında ve 12°C’nin üzerindeki kuluçka su sıcaklıkları yumurtaların ölümüne ya da sağlıksız larvaların çıkmasına neden olur. Doğru cevap E'dir.

Tablo 3.1'e göre bu bıyda ve su sıcaklığında günlük verilecek yem miktarı balık ağıtlığının %1'i kadardır. Dolayısıyla doğru cevap B'dir. (200/100=2)

Alabalıklar soğuk, berrak, temiz ve bol oksijenli suları tercih eden, beslenme yönünden etçil (karnivor) balıklardır. Salmonidae familyasının üyesi olan bu balıkların bir bölümü tamamen tatlı sularda yaşarlar, büyük bir kısmı ise anadrom balıklar olup yaşamlarının bir bölümünü tatlı sularda daha uzun bir kısmını ise denizlerde geçirirler. Bu familyanın yetiştiricilikte en bilinen türleri, Oncorhynchus mykiss (Gökkuşağı alabalığı) Salmo salar (Atlantik salmonu) ve Salmo trutta (Dere alabalığı)’dır.

Sazan sıcak suları seven (termofilik) bir balık türü olmasına ve ılıman (suptropik) bölge balığı olarak bilinmesine rağmen, 4-5°C’ye kadar soğuk suya dayanabilen bir canlıdır.

Yavrular büyütme havuzlarına genellikle 200-400 adet/m2 oranında stoklanabilirler. Entansif koşullarda stok oranı 600 adet/m2 düzeyinde yapılabilir. Stok oranının yükselmesi su kalitesi parametrelerinin kontrol altında tutulmasını gerektirir. Doğru cevap E'dir.

Yapışkanlığı giderilen yumurtalar Zuger şişesi adı verilen kuluçkalıklara yerleştirilerek inkübasyonun gerçekleşmesi sağlanır. Zuger şişelerinde su debisi yaklaşık 2 L/dk olacak şekilde ayarlanmalıdır. Suyun sıcaklığı ise 20-22°C aralığında tutulmalıdır. Doğru cevap B'dir.

Gökkuşağı Alabalığı yetiştiriciliğinde yararlanılan su kaynaklarının başlıcaları şunlardır

• Kaynak suları

• Dere veya ırmak suları

• Göl veya gölet suları

• Yeraltı suları

• Deniz suları

Genel olarak kışın 5 °C’nin altına düşmeyen, yazın da 20 °C’nin üzerine çıkmayan sularda yaşamlarını sürdüren alabalıklar için yetiştiricilik koşullarında kuluçka döneminde ve larva 8-12 °C, yavru döneminde 12-15 °C, besi döneminde 15-18 °C’lik sular uygundur. Eğer kademeli olarak artan bir sıcaklık ve yeterli oksijen varsa 20°C’ye kadar da yaşamlarını sorunsuz olarak sürdürebilirler.

Dişi sazan balığı üreme sezonunda bir kilogram balık ağırlığı başına 150-300 bin adet yumurta yapma özelliğine sahiptir. Bu anlamda yaklaşık 4 kg canlı ağırlığa sahip bir dişi yaklaşık 1 milyon adet yumurta verebilir. Doğru cevap A'dır.

Yumurtadan pazar boyuna (satış büyüklüğü) kadar yetiştiricilik yapan bir alabalık tesisinde havuzlar;

Damızlık balıklar işletmede ön yavru büyütme döneminden başlayarak seçilmeye başlanır, ilk kez damızlık stok oluşturulacaksa veya eksiklikler varsa başka işletmelerden temin edilir. Damızlık seçiminde dikkat edilmesi gereken hususlar şöyle sıralanabilir;

• Seçilen damızlıklar türe özgü özellikleri tam olarak göstermeli

• Pullarında dökülme ve vücudunda yaralar olmamalı

• Omurga, yüzgeç, çene ve solungaç kusuru olmamalı

• Hastalık belirtisi taşımamalı

• Normal çağlarda cinsi olgunluğa ulaşmalı

• Hızlı büyüyen ve yem değerlendirme düzeyleri yüksek olanlardan seçilmelidir.

Ülkemizde balıkların üreme dönemi genellikle sıcaklıkların düştüğü sonbahar sonu ve kışın ilk ayları arasındadır. Seçilen damızlık balıklar üreme döneminden 4-6 hafta önce dişi ve erkek olarak ayrı havuzlara alınır. Üreme döneminde dişi balıklar karınlarının daha geniş ve cinsiyet deliğinin (ürogenital açıklık) kabarık olması, erkek balıklar ise alt çenenin yukarı doğru kıvrılmış ve daha koyu renklenmeye sahip olması ile birbirlerinden kolayca ayrılır.

Bu dönemde 10 °C’lik bir sudan kuluçka yalaklarındaki 1000 yumurta için dakikada 0.5 litre su girişi gerekmektedir. Yumurta içinde gelişen embriyonun gözlerinin dışarıdan belli olmaya başladığı döneme göz lekeli dönem adı verilir. Yumurtalar bu döneme 10°C su sıcaklığında 20-22 günde ulaşır.