BALIK YETİŞTİRİCİLİĞİ - Deneme Sınavı - 24

Ticari değeri olan balıklara finfish denir.

Karbonhidrat metabolizması, sindirim, üreme ve sinir sistemi için yaşamsal olup esansiyel bazı enzimlerin koenzimi olarak rol oynayan, eksikliğinde balıkta renk değişikliği, beyin ve yüzgeçte kanama, yüzme bozukluğuna sebep olan moleküle tiamin denir.

UV ışıkta denatüre olan ve kornea fonksiyonları için gerekli olan, eksikliğinde gözde opaklaşma, kas ve iç organlarda kanama, konjenital cüceliğe neden olan molekül riboflavindir.

UV ışıkta denatüre olan ve aminoasit metabolizmasında rol oynayan, eksikliğinde büyüme geriliği, böbrek, ovaryum ve karaciğerde dejenerasyona yol açan molekül piridoksindir.

Kan hücresi üretiminde etkili olan, eksikliğinde büyüme geriliği ve anemiye yol açan molekül siyanokobalamindir.

Şeker ve yağ metabolizmasında enerji transfer reaksiyonlarında rol oynayan eksikliğinde dokularda kanama, kas spazmları ve sindirim kanalında ödem oluşturan molekül niasindir.

Metabolizma, canlıda yasamın sürdürülmesi esnasında gerçeklesen yapım ve yıkımı içeren tüm kimyasal tepkimeleri ifade eder.

Gökkuşağı alabalığı yetiştiriciliğini iç sularda sınırlayan faktörlerin basında su kalitesinin, debinin ve sıcaklığın olduğu bilinmelidir. Fingerling (parmak boy) asamaya ulasan gökkuşağı alabalıkları deniz suyunu tolere edebildikleri için denizde yetiştiriciliğe de alınabilir.

Suyun yeniden kullanımına olanak sağlar. Yetiştiriciliği yapılacak türün istekleri optimum düzeyde karşılanır. Mevsimsel farklılıklar izlenmez. Su ürünleri sağlık yönetimi tam anlamıyla uygulanabilir. Doğaya yapılacak deşarj çevre, bitki, hayvan ve insan sağlığı bakımından risk oluşturmayacak düzeyde güvenilirdir.

Türe özgü nitelik ve seviyede yeterli protein tüketmeyen balıkların kaslarında zayıflama izlenir. Sağlık koşullarını optimum (ideal) düzeyde tutamamak sekonder enfeksiyonlara (ikincil hastalıklara) zemin hazırlaması bakımından istenmeyen bir durumdur. Zayıflama ile şekillenen canlı ağırlık kaybı geri dönüşümlüdür. Ancak ilerlemiş vakalarda katabolizma (yıkım) hızı geri dönüşümsüz hâle ulasa ulaşabilir. Bu durumda balıkların ölmesi kaçınılmazdır. Aç kalan genç ve sofralık yetiştiricilik boyundaki balıklarda renk koyulaşması ve protein yıkımından kaynaklı olarak et tekstüründe yumuşama izlenir. Aç kalan larva ve yavru balıklarda ‑se bas bölgesi normal beslenen balıklara göre daha iri görünür. Bunun da tek sebebi vücut kaslarının eksilmiş olmasıdır. Bu yavrularda dış bakıda solungaçlarda solgunluk, iç bakıda ise viseral yağ (iç organların üzerindeki yağ) doku azlığı ve safra kesesinde şişkinlik, karaciğer ve böbrek dokuda kalabolizmadan kaynaklı melanomakrofaj odaklarında (melanin pigment birikimi) sayıca artış izlenebilir.

A vitamini (Retinol): Retinol eksikliğinde bir başka ifade ile hipovitaminoz A olgularında büyüme geriliği, kornea epitel hasarı ve gözde bulanıklaşma (keratomalazya), körlük, eksoftalmi (gözlerin dışarı çıkması), yüzgeç tabanlarında hemoraji (kanama) ve solungaç yayı ve operkulum kısalıkları ile karşılaşılmaktadır. Yüksek düzeyde A vitamini tüketimi hâlinde ise epitelde tümöral oluşum (epiteliyal sukamoz metaplazi) karaciğer büyümesi (hepatomegali), dalak büyümesi (splenomegali), kemik anomalileri (osteopati) ile gözde yangı (korneal inflamasyon) olguları bildirilmektedir.

E vitamini (Tokaferol): Tokaferol grubu içerisinde biyolojik olarak en aktif olanı alfa-tokaferol olarak bilinir. Yem içerisindeki varlığı yemin oksitlenmesini engelleme yeteneğinden dolayı gerekli görülmektedir. Dokudaki temel fonksiyonu serbest radikallerin toksik etkilerini gidermektir. Sıcaklık toleransı üzerine ise selenyum minerali ile birlikte olumlu etkileri bulunur. Eksikliğinde kaslarda dejenerasyon, karaciğerde ileri yağ dejenerasyonu (siroz, steatitis), anemi, yüzme kesesi, kalp kası ve sindirim sisteminde patoloji izlenebilir.

Patojen özellik taşıyan organizmaların genel özellikleri aşağıdaki gibi sıralanabilir.

Lenfokistis, birçok tatlı su ve deniz balığında çoğunlukla da akvaryum varyetelerinde görülür. Çipura (Sparus auratus) yetiştiriciliğinde bağışıklığın düşmesi ile tümör benzeri oluşumları ile karakterize bir hastalığın şekillenmesi balığın pazar değerini düşürmesi bakımından dikkat çeker.

Tatlı su balıkları için koruyucu (profilaktik) tedbirlerden biri tuzlu su banyosu yöntemidir. Bu yöntemde tuz olarak Sodyum Klorür ve ya Kalsiyum Klorür (NaCl veya CaCl₂ %0,5–3) bir litre suya 0,5-3 gram aralığında ilave edilerek banyo solüsyonu hazırlanabilir.

Trichodinasis: Trichodina sp. ve Chilodonella sp.’nin sebep olduğu, solungaç, doku ve deri hasarı yaratarak genç balıklarda kayıplara neden olan protozoan paraziter hastalıktır.

Suda amonyak, nitrit ve nitrat gibi metabolik atık ve toksik bileşiklerin bulunma düzeylerine dikkat edilmesi önerilir. Bu bileşikler akut (ani) ölümlere sebep olan istenmeyen bileşiklerdendir. Doğru cevap E’dir.

Hastalığın şekillenebilmesi için pratikte canlı bir balığa, hastalık oluşumuna zemin hazırlayacak bir çevreye ve hastalık yapacak organizmaya ihtiyaç vardır.Doğru cevap C’dir.

Listelenen maddelerin hepsi kapalı sistemlerin avantajları arasındadır. Doğru cevap E'dir.

Türsel isteklerini bildiğimiz, yetiştiriciliğini yaptığımız balıkların (alabalık, sazan, karabalık, tilapya, çipura, levrek) ışık gereksinimleri birbirlerine yakınlık göstermektedir. Bu süre 12 saat aydınlık ve 12 saat karanlık periyodu olarak genellenebilir. Doğru cevap D'dir.