BALIK YETİŞTİRİCİLİĞİ - Deneme Sınavı - 22

Çevresel Faktörlerden Kaynaklanan Hastalıklar Balıklarda çevresel faktörlerden kaynaklanan stres gelişimi izlenebilir. Çevresel stresin hastalıkların oluşumuna neden olduğu anlaşılmıştır. Doğal koşullarda çevresel stres kaynaklarından balığın uzaklaşması mümkündür. Ancak tutsaklık koşulları olarak nitelendirilebilecek yetiştiricilik koşullarında balıkların stres kaynaklarından uzaklaşmaları yani balıkların yer değiştirmesi, o ortamdan kaçması olanaklı değildir. Bu nedenle çevresel stres kaynaklarını en aza indirecek şekilde sağlık yönetimi uygulanmalıdır. Çevresel parametrelerin su ürünleri üzerine etkilerini inceleyen bilimsel çalışmalara ekofizyolojik çalışmalar adı verilir.

Rüzgar balık yetiştiriciliğinde hastalığa neden olacak çevresel nedenlerden biri değildir.

Vitaminler metabolik işlevlerde kullanılan; düşük moleküler ağırlıklı, kompleks organik maddelerdir. Çok düşük düzeylerde bulunmaları yeterlidir. Varlıkları hâlinde yemden yararlanma, normal büyüme ve
üreme faaliyetleri aksamadan işler. Yağda çözünen formları (A, D, E, K) ve suda çözünen formları (B, C) bulunmaktadır.

Tablo 7.2 Tatlı Su Balıkları İçin Yaygın Viral Hastalıklar

Tablo 7.4 Tatlı Su ve Deniz Balıkları İçin Yaygın Bakteriyel Hastalıklar

Tablo 7.5 Yetiştiriciliği Yapılan Bazı Tatlı Su ve Deniz Balıklarında Karşılaşılan Mantar Hastalıkları

Balık yetiştiriciliğinde yaşamsal faaliyetleri sınırlama yeteneği bakımından en dikkat çekici özellik su sıcaklığıdır. Doğru cevap A'dır.

Gökkuşağı alabalığı yetiştiriciliğinde yumurta ve larva eldesi için su sıcaklığı 7-13°C aralığında olmalıdır. Doğru cevap B'dir.

Kapalı sirkülasyonlu sistemlerde yapılan yetiştiricilik;
• Suyun yeniden kullanımına olanak sağlar.
• Yetiştiriciliği yapılacak türün istekleri optimum düzeyde karşılanır.
• Mevsimsel farklılıklar izlenmez.
• Su ürünleri sağlık yönetimi tam anlamıyla uygulanabilir.
• Doğaya yapılacak deşarj çevre, bitki, hayvan ve insan sağlığı bakımından risk oluşturmayacak düzeyde güvenilirdir.

Doğru cevap D'dir.

Çevresel parametreler ve buna bağlı fiziksel, kimyasal ve biyolojik değişkenlerin balık fizyolojisi üzerine etkilerini inceleyen bilimsel çalışma alanı ekofizyolojidir. Doğru cevap C'dir.

Alabalık, sazan, karabalık, tilapya, çipura, levrek gibi yetiştiriciliğini yaptığımız balıkların ışık gereksinimleri birbirlerine yakınlık göstermektedir. Bu süre 12 saat aydınlık ve 12 saat karanlık periyodu olarak genellenebilir. Doğru cevap C'dir.

Suda çözünen gazlar içerisinde en çok dikkat çekenler oksijen ve nitrojen gazlarıdır. Bu gazların yüksek düzeyde çözündüğü koşullara uzun süre maruz kalan balıklarda gaz kabarcığı hastalığı şekillenmektedir. Doğru cevap A'dır.

Aç kalan larva ve yavru balıklarda ise baş bölgesi normal beslenen balıklara göre daha iri görünür. Bu yavrularda dış bakıda solungaçlarda
solgunluk, iç bakıda ise viseral yağ (iç organların üzerindeki yağ) doku azlığı ve safra kesesinde şişkinlik, karaciğer ve böbrek dokuda kalabolizmadan kaynaklı melanomakrofaj odaklarında (melanin pigment birikimi) sayıca artış izlenebilir. Doğru cevap E'dir.

Retinol eksikliğinde bir başka ifade ile hipovitaminoz A olgularında büyüme geriliği, kornea epitel hasarı ve gözde bulanıklaşma (keratomalazya), körlük, eksoftalmi (gözlerin dışarı çıkması), yüzgeç tabanlarında hemoraji (kanama) ve solungaç yayı ve operkulum kısalıkları ile karşılaşılmaktadır. Karaciğer büyümesi ise A vitamini fazlalığında görülebilecek durumlardandır. Doğru cevap B'dir.

Balık çiçek hastalığı tatlı su balıklarında dış bakıda beyaz-gri küçük benin papilloma ve epiteliomaların görüldüğü yaygın viral hastalıktır. Doğru cevap E'dir.

Cryptobiasis, kan parazitidir. Yetiştiricilikte balık derisi üzerine tutunarak uygun bir portantreden girerek hastalık oluşturur. Etkilenen balıklarda anemi, anoreksi, splenomegali, karında şişlik, ödem ve vücut boşluğunda sıvı birikimi görülür. Salmonlarda ölüm oranı yüksektir. Doğru cevap D'dir.

Vitamin K, yeşil bitkiler tarafından sentezlenen bir vitamindir. Kanın pıhtılaşması mekanizmasından sorumludur.

A vitamini (retinol) eksikliğinde bir başka ifade ile hipovitaminoz A olgularında büyüme geriliği, kornea epitel hasarı ve gözde bulanıklaşma (keratomalazya), körlük, eksoftalmi (gözlerin dışarı çıkması), yüzgeç tabanlarında hemoraji (kanama) ve solungaç yayı ve operkulum kısalıkları ile karşılaşılmaktadır.

Ağızda yara ve hemoraji, deride ülser, yüzgeçlerde erime ve yırtılmanın izlendiği denizel flexibacteriosis hastalığının etkeni Tenacibaculum maritimum (Cytophaga marina, Flexibacter marinus, F. maritimus)'dur.

Akdeniz suyu koşullarında özellikle çipura için kış sendromu olarak tanımlanabilen; karında şişlik, deride ve iç organlarda peteşial hemorajilerin oluştuğu hastalık çeşitli Pseudomonas türlerinin yol açtığı Pseudomonadiasis'tir.