BALIK YETİŞTİRİCİLİĞİ - Deneme Sınavı - 2

Avlanabilir Stok: Belli bir dönemde, bir popülasyonun zarar verilmeden avlanabilecek miktarı.

Tüm dünyada olduğu gibi, ülkemizde de avlanabilir stok büyüklüğüne ulaşıldığı kabul edilmektedir. Bu tespit gelişmiş ülkelerde bilimsel çalışmalarla ortaya konulmakta, bu çalışma sonuçlarına göre politikalar geliştirilmektedir. Ülkemizde bu kapsamda yapılan bilimsel çalışmalar yeterli düzeyde olmamakla birlikte, üretim miktarları ve saha gözlemleri avlanabilir stok büyüklüğüne ulaşıldığını gösterir niteliktedir. Bu nedenle avcılık politikaları, ihtiyati bir yaklaşımla, üretimin artırılmasına değil, sürdürülebilirliğine yönelik oluşturulmaktadır.

Denizlerimizden avlanılan en önemli türümüz hamsi olup bu türün av miktarındaki azalış ve artışlar, su ürünleri üretim miktarımızda önemli değişikliklere neden olmaktadır. Son beş yıldaki avcılık verileri incelendiğinde, hamsi av miktarında azalış olduğunu söylemek mümkündür. Hamsiden sonra en fazla avlanılan tür, insan tüketiminde kullanılmayan, balık unu ve yağı fabrikalarının ham maddesi olan çaçadır. Karadeniz’den avcılığı gerçekleştirilen bu türün av miktarında 2012-2013 yıllarında bir azalış olmuş olmakla birlikte, üretim miktarı 70-80 bin ton civarındadır. Hamsi ve çaçadan sonra en fazla avlanılan balık türlerimiz sardalya ve istavrittir. Bu türler, denizlerden avlanılan su ürünleri içinde % 6-7 civarında bir paya sahiptir. Tablo 8.2’de denizlerden avlanılan önemli türlere ilişkin veriler yer almaktadır.

Denizlerden balıklar dışında avlanılan iki önemli tür, ülkemizde tüketilmeyen, yurt dışına ihraç edilen beyaz kum midyesi ve deniz salyangozudur. Tamamına yakın kısmı Karadeniz’den avlanılan bu türlerden beyaz kum midyesinin olağan bir sezonda üretim miktarı 30 bin ton, deniz salyangozunun ise 8 bin ton civarındadır.

Aşar Vergisi: Arapça “onda bir” anlamına gelen “öşür” sözcüğünden türetilmiş, Osmanlı döneminde köylülerden ürettikleri tarım ürünleri için %10 oranında alınan vergi.

İktisat ve Ticaret Bakanlığı tarafından, 5639 sayılı Kanun sonrası su ürünleri avcılığına ilişkin düzenlemelerin sirküler şeklinde ilan edilmeye başlandığı görülmektedir. Sirküler adı ile ilk yayımlanan düzenleme, 13 Nisan 1957 tarihli Resmî Gazete’de yer almıştır. Bu tarihten önce sirküler adını taşımamakla birlikte, aynı Bakanlık tarafından 13 Nisan 1956 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanmış, “1956 Senesi İçin Balık Avlama Yasakları” başlığını taşıyan bir düzenleme bulunmaktadır. Bu düzenlemeden önce ise 22 Eylül 1943 tarihli Resmî Gazete’de balık av yasaklarıyla ilgili yayımlanmış bir Bakanlar Kurulu Kararı bulunmaktadır.

Popülasyon Bir bölgede yaşayan aynı türden bireyler topluluğu

Avlanabilir Stok Belli bir dönemde, bir popülasyonun zarar verilmeden avlanabilecek miktarı

Bakanlar Kurulu Kararı (Resmî Gazete, 2 Eylül 1943): Balık av yasakları konusunda Cumhuriyet Dönemi’nde Bakanlar Kurulu tarafından yapılan ilk düzenleme.

İstilacı Tür Doğal olarak yaşadıkları ekosistemden başka bir ekosisteme giren ve burada aşırı çoğalıp tüm ekosistemi etkisi altına alan tür

Tebliğler, avcılık sezonunun başlama tarihi olarak kabul edilen 1 Eylül tarihinde yürürlüğe girmektedir.

Sürdürülebilirlik Su ürünleri stoklarının çeşitliğine ve devamlılığına zarar vermeyecek avlanma düzeyi

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından ruhsat tezkeresi düzenlenmiş kişiler ve balıkçı gemileri tarafından gerçekleştirilen ticari amaçlı su ürünleri avcılığına ilişkin düzenlemeler, ticari amaçlı su ürünleri avcılığını düzenleyen Tebliğ’de yer almaktadır. Bu tebliğler; yer yasaklarına, avlanma araçlarına, avlanma yöntemlerine, türlere ve iç sulara yönelik düzenlemeler ile genel düzenlemeleri içermektedir. 

Ticari Amaçlı Tebliğ’in Kapsamı:

• Avlanmanın yasak olduğu yerler

• Avlanma araçları ve yöntemleri

• Türler

• İç sular

• Genel düzenlemeler

Aşar Vergisi Arapça “onda bir” anlamına gelen “öşür” sözcüğünden türetilmiş, Osmanlı döneminde köylülerden ürettikleri tarım ürünleri için %10 oranında alınan vergi

Sirküler Dayanağını kanun, yönetmelik gibi mevzuatlardan alan, belirli bir süre geçerli olmak üzere çıkarılan hukuki bir düzenleme çeşidi

Tebliğ Dayanağını kanun, yönetmelik gibi hukuki normlardan alan ve yasal sonuç doğuran hukuki düzenlemeler

Dip trolü, su ürünleri avcılığında deniz zeminine temas etmek suretiyle çekilen trol ağlarıdır.

Orta su trolü, dibe temas etmeksizin suyun ortasından veya yüzeyine yakın kısmından çekilen trol ağlarıdır.

Deniz mili, denizcilikte kullanılan,1852 metreye denk gelen uzunluktur

Popülasyon

Bir bölgede yaşayan aynı türden bireyler topluluğudur.

Avlanabilir Stok

Belli bir dönemde, bir popülasyonun zarar verilmeden avlanabilecek miktarı