BALIK YETİŞTİRİCİLİĞİ - Deneme Sınavı - 14

Sazan sıcak suları seven (termofilik) bir balık türü olmasına ve ılıman (suptropik) bölge balığı olarak bilinmesine rağmen, 4-5°C’ye kadar soğuk suya dayanabilen bir canlıdır. Düşük su sıcaklıklarında yem alımının sınırlanması ve metabolizmanın yavaşlaması nedeniyle büyümenin durma noktasına geldiği bilinmektedir. En iyi büyüme 18-25°C aralığında gerçekleşse de sazan 30°C sıcaklıklarına kadar yaşamını sorunsuz olarak sürdürebilir. Alkali su koşullarına (pH: 9) ve hatta 3-4 mg/L çözünmüş oksijen düzeylerine de dayanıklıdır.

Yarı denetimli (yarı entansif) koşullarda yumurta ve yavru alımı için anaçlar özel olarak düzenlenmiş yumurtlatma havuzlarına stoklanırlar. Bu havuzlara uygun doğal ve yapay bitkiler yerleştirilmelidir. Çiftleşme genellikle yılda bir kez bahar döneminde gerçekleşeceğinden ötürü bu döneme kadar iyi beslenmiş anaçlar hazırlanmış özel çiftleşme havuzlarına bir dişiye iki erkek oranında stoklanmalıdırlar. Çiftleşmeyi takiben anaçların havuzlardan toplanarak yumurtaların kuluçka süresince zarar görmeleri engellenmelidir.

Halen ülkemizde tatlı sularda en fazla yetiştiri­ciliği yapılan tür Gökkuşağı alabalığı, denizde ise Çipura ve Levrektir. Doğru cevap A’dır.

Gökkuşağı alabalığı yetiştiricilik koşullarına kolay uyum sağlaması, nispeten yüksek su sıcaklıklarına dayanıklı olması, sağım, döl alımı ve yavruların yapay yeme alışmasının kolay olması, gelişim hızı ve yem değerlendirmesinin daha iyi ve hastalıklara karşı daha dirençli olması nedeniyle yetiştiricilikte tercih edilmektedir. Doğru cevap B’dir.

Sağım esnasında özellikle büyük damızlık balıkların çırpınarak zarar görmesi-ni engellemek ve sağımı en kısa sürede tamamlamak balıklar suya karıştırılan anestezik maddelerle bayıltılabilir. Doğru cevap B’dir.

Yavrular 1-2 gram ağırlıkta olduğunda 1000 yavru balık için 3-4 litre/dakika su akış hızı yeterli olur­.

Gökkuşağı alabalıklarının yemlerinde protein oranları larva yeminde % 40-50, yavru yeminde % 30-40 ve sofralık balık yeminde ise % 30 düzeyin­dedir. Doğru cevap C’dir.

Sazanlar için en ideal büyüme ve yem değerlendirme su sıcaklığı 23-24°C’ler arasındadır. Doğru cevap E’dir.

Yaklaşık 4 kg canlı ağırlığa sahip bir dişi yaklaşık 1 milyon adet yumurta verebilir. Doğru cevap C’dir.

Entansif tip yani denetimli yumurta alımında seçilen anaçlar su sıcaklığının yaklaşık 16°C ve üzerine çıktığı dönemde erkek ve dişi olarak ayrılarak ayrı ayrı havuzlara stoklanırlar. Doğru cevap D’dir.

Dünyada su ürünleri üretimi balıkların yanı sıra kabuklu, yumuşakça ve su bitkilerinin yetiştiriciliğini de kapsamaktadır. Milattan önceki yıllara kadar uzanan yetiştiricilik uygulamalarında ilk kullanılan balığın Sazan olduğu bilinmektedir. Sazan dünya genelinde en fazla üretimi yapılan tatlı su balıklardan biri olmasına rağmen ülkemizde doğal kaynakların balıklandırılması amacı ile daha çok ilgili devlet kuruluşları tarafından üretilmektedir. Sazana olan talebin sınırlı olması ve pazar fiyatının düşük olması nedeni ile ülkemizde özel sektör tarafından yetiştiriciliği tercih edilmemektedir.

Su ürünleri yetiştiriciliği son yıllarda dünyada ve ülkemizde en hızlı gelişen gıda sektörüdür

Hayvansal organizmaları besin olarak tüketen canlılara karnivor canlılar adı verilir.

Alabalıklar soğuk, berrak, temiz ve bol oksijenli suları tercih eden, beslenme yönünden etçil (karnivor) balıklardır. Salmonidae familyasının üyesi olan bu balıkların bir bölümü tamamen tatlı sularda yaşarlar, büyük bir kısmı ise anadrom balıklar olup yaşamlarının bir bölümünü tatlı sularda daha uzun bir kısmını ise denizlerde geçirirler. Bu familyanın yetiştiricilikte en bilinen türleri, Oncorhynchus mykiss (Gökkuşağı alabalığı) Salmo salar (Atlantik salmonu) ve Salmo trutta (Dere alabalığı)’dır.

Anadrom: Büyüme ve gelişmelerini denizlerde tamamlayan, cinsi olgunluğa erişince yumurtlamak amacıyla tatlı sulara göç eden balıklar.

Balıklar poikiloterm (soğukkanlı) canlılar oldukları için su sıcaklığı ile balık metabolizması arasındaki ilişki çok önemlidir.

Su ürünleri yetiştiriciliğinde ilk adım yetiştiriciliği yapılacak türün özelliklerine ve yetiştirilecek miktara uygun bir işletme yerinin belirlenmesidir. Bu seçimde su ve arazi özellikleri olmak üzere iki konu öncelikli olarak ele alınmalıdır. Bu özellikler yetiştiriciliği yapılacak olan türün biyolojik istekleri göz önüne alınarak belirlenmelidir. İşletme yerinin seçiminde aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir.

Arazinin büyüklüğünün kurulması planlanan işletmeye uygun olması

Arazinin topografik yapısının suyun doğal cazibe ile getirilmesi için hafif eğimli olması

Arazi içinde veya yakınında yetiştiriciliğe alınacak türün isteklerine uygun bir su kaynağı bulunması

Toprak havuz yapılacaksa uygun toprak yapısına sahip (kil yapısı yüksek) olması

Sel baskınları ve heyelandan korunmuş bir alan olması

Yoğun tarım ve ilaçlamanın yapıldığı tarım alanları ile sanayi tesisi ve büyük yerleşim yerlerinin etkisinden uzak olması

Elektrik, su gibi altyapı ve karayolu ulaşımı- nın kolay olması

Gökkuşağı Alabalığı yetiştiriciliğinde yararlanılan su kaynaklarının başlıcaları şunlardır

Kaynak suları

Dere veya ırmak suları

Göl veya gölet suları

Yeraltı suları

Deniz suları

Optimum

En iyi, en uygun anlamında kullanılan bu kelime yetiştiricilikte en ideal çevre koşullarını ifade eder.