BALIK YETİŞTİRİCİLİĞİ - Deneme Sınavı - 10

Avrupa’da en önemli akuakültür balık türü olan levrek balığının üretimi 1980’lerin başlarında başlamış ve bugüne kadar giderek artmıştır. Ülkemizde levrek yetiştiriciliği ilk olarak 1984 yılında Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesinde başlamıştır

Ülkemizde levrek yetiştiriciliği ilk olarak 1984 yılında Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesinde başlamıştır. İlk yıllarda sınırlı olan üretimler günümüzde yıllık larva üretimi olarak milyonlarla ifade edilmektedir. TÜİK verilene göre 2006 yılında yılda 38 bin ton yılda yetiştirilirken bu rakam her geçen yıl artarak 2015 yılında 75 bin tona ulaşmıştır. Ülkemizde en çok kültür üretimi yapılan deniz balığıdır.

Üreme döneminde levrek balıklarının gonadlarında yumurta hücrelerinin oluşması dört periyotta
olur.
a. Pregametik periyot, gonadlarda olgunlaşmanın olmadığı haziran ve ekim ayları arasındaki dönemdir.
b. Gametogenesis, ekim ve ocak ayları arasıdır.
Bu aylarda oosit stoplazmasında yağ damlacıkları, az sayıda yağ globülleri ve kortikol
alveolleri görülür. Kasım ayında yağ damlasında büyüme vardır fakat erkeklerde sperm
elde edilmesi mümkün değildir.
c. Yumurtlama periyodu, ocak ve mart ayları
arasıdır.
d. Dinlenme periyodu, nisan- mayıs ayları
arasıdır. Ovaryumlarda atretik oositler gözlenir. Levrek yumurta hücresinin gelişimi
12 aşamada olur.

Ağırlıklarına göre çipuralar;
• 30-50 gr arası ağırlıkta olanlara ince lidaki
• 100 gr ağırlıkta olanlara lidaki
• 100-180 gr arasında ağırlıkta olanlara kaba
lidaki
• 200 gr ve üzerinde ağırlıkta olanlar çipura
olarak adlandırılmaktadır.

Somon balıkları büyüme evrelerinde farklı
isimler almaktadır bunlar;
• Alevin: Yumurtadan yeni çıkmış somon
larvalarına denir.
• Parr: Somon yavrularının Tatlı sularda yaşadıkları son dönemdir.
• Smolt: Denizlerde yaşayabilmelerine uyum
sağlamak amacıyla gerekli fizyolojik değişimleri geçiren (smoltifikasyon) yavru somon balıklarıdır. Bu dönemde balık gümüşümsü bir renk alır.
• Grilse: Denizel yaşamının birinci yılının
sonunda cinsi olgunluğa erişen somonlardır. Bu dönemde balıkların ağırlıkları artar,
sırtları yüksek olur ve yanlarında beneklenmeler başlar.

Atlantik somonu (Salmo salar Linnaeus, 1758): Yetiştiriciliği en çok yapılan somon türüdür (Şekil 4.4). Yumurtalarını tatlı sulara bırakan anadrom balıklardır. Bentopelajik olarak yaşar. Okyanusların 210 metre derinliklerine kadar
bulunabilir

Pembe Somon [Oncorhynchus gorbuscha(Walbaum, 1792)]: Kambur sırtlı somon olarak bilinir (şekil 4.6). Erkek bireylerde üreme döneminin sonuna doğru sırtlarında kıkırdaksı bir kambur oluşur.

Kefal türleri arasında yetiştiriciliğe en uygun türler M. cephalus ve M. capito türleridir. Genel
olarak avcılıkla elde edilen bir türdür. Kefal balıklarının tuzlu, tatlı ve acı sularda inşa edilen havuz
ve dalyanlarda, enstantif ve yarı enstantif yetiştiriciliği yapılmaktadır.

Biseksüellik: Gonokorizm olarak da bilinen ayrı eşeylilik durumudur. Balık yetiştiriciliğinde en yaygın olarak uygulanan üreme yöntemidir. Buna göre doğru cevap B seçeneğidir.

Balık sağımında iki yöntem kullanılır. Bunlardan birincisi kuru yöntem diğeri ise yaş yöntemdir. Yaş yöntemde elde edilen yumurtaların 5 dakika içerisinde, kuru sağım yönteminde ise bir saat içerisinde döllenmeleri gerekir. Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.

Balık beslenmesinde mikropartikül yemler olarak ifade edilen karma yemler kullanılır. Karma yemler %50-60 protein, %10-20 yağ, aminoasit ve balıklar için önemli mineralleri içermelidir. Buna göre doğru cevap E seçeneğidir.

Levrek balıkları Akdeniz’ de ocak-mart ayları arasında yumurta bırakırlar. Buna göre doğru cevap C seçeneğidir.

Postlarval dönem beşinci günün sonunda başlar. Bu dönemde ağız ve anüs açılmaya başlamıştır. Bu dönemde su sıcaklığı 15-16°C olmalıdır. Bu dönemde çene kasları, çene kıkırdakları, bağırsak hücreleri, sindirim kanalı ve phanin dişleri oluşmuş olur. Gözlerde renklenme oluşumu ise prelarval dönemde gerçekleşir. Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.

Anodrom Balıklar: Denizlerde beslenme ve büyümelerini gerçekleştiren,
cinsi olgunluğa eriştikten sonra yumurtlamak için tatlı sulara göç eden ve orada yumurtlayan, yavruları hayatlarının bir kısmını iç sularda geçiren ve daha
sonra denizlere göç eden balıklardır.Çipuralar yumurtlamak için tatlı sulara göç etmezler. Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.

Somon balıkları Salmo ve Oncorhynchus olmak üzere iki cins altında toplanır.

Alevin: Yumurtadan yeni çıkmış somon larvalarına denir. 

Parr: Somon yavrularının Tatlı sularda yaşadıkları
son dönemdir.
Smolt: Denizlerde yaşayabilmelerine uyum sağlamak amacıyla gerekli fizyolojik değişimleri geçiren (smoltifikasyon) yavru somon balıklarıdır. Bu dönemde balık gümüşümsü bir renk alır.
Grilse: Denizel yaşamının birinci yılının sonunda cinsi olgunluğa erişen somonlardır. Bu dönemde balıkların ağırlıkları artar, sırtları yüksek olur ve yanlarında beneklenmeler başlar.

Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.

Yetiştiriciliği en çok yapılan somon türü Atlantik somonudur. Buna göre doğru cevap E seçeneğidir.

Sarıağız: Dış görünüş olarak levrek balıklarına benzer. Okyanuslar, sıcak ve ılıman denizlerde bulunur. Doğu Atlantik, Norveç, Kongo, Cebelitarık Boğazı, Akdeniz ve Karadeniz’de yayılış gösteren bir türdür. Süveyş Kanalı’ndan Kızıldeniz’e göç eder. Maksimum 230 cm boya, yaygın olarak 150 cm boya ve 103 kg ağırlığa ulaşabilir. Buna göre doğru cevap C seçeneğidir.

Semelparus balıklar, pasifik somonu gibi yaşamı boyunca sadece bir defa yumurta bırakan balıklardır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Karnın yarılması yoluyla yumurta alınmasında, hareketsiz hâle getirilen anaç balıkların anüsünden yumurtaların dökülmesini engellemek için anüse tampon yapılır. Balıklar operasyon odasına alınır. Balıklar anestezik madde ile bayıltılır. Balığın solungaç yarıkları zedelenmeden ağız ve solungaç yarıklarının üst kısmına geçirilen kuvvetli bir iple, baş yukarıda olacak şekilde balık askıya alınır. Oluşan kanamaların balığın başından aşağı su dökülerek yıkanması sağlanır. Anüsten gırtlağa kadar kesilerek yumurtalar alınır. Genellikle mersin balıklarından bu yöntemle yumurta alınır. Doğru cevap C seçeneğidir.