BAKIMA GEREKSİNİMİ OLAN ENGELLİ BİREYLER-II

DSM-IV-TR ye göre otizm spektrum bozukluğu olan bireyler beş grupta incelenmektedir; Otizm ya da otistik bozukluk, Asperger Sendromu, Rett Sendromu, Çocukluğun Dezintegratif Bozukluğu, Atipik Otizm

Bireylerde görülen iletişim ve sosyal etkileşim kurma sorunları, uyaranlara karşı aşırı ve alışılmadık tepkiler verme, rutinlerde ısrarcı olma, değişikliklere uyum sağlayamama ve anlamsız hareketleri tekrar etme gibi sorunlar, halen OSB ile anılan temel yetersizliklerdir.

OSB belirtileri erken dönemden (36 ay ve daha öncesi) kendini göstermeye başlamakta ve bireyle beraber bakımı üstlenen kişilerin de günlük yaşamı önemi ölçüde etkilemektedir.

OSB sıklıkla çocuk çağı şifrozenisi karıştırılmaktadır. Belirtileri arasında benzerlikler bulunmasına karşın OSB bir ruh hastalığı değildir. Sıklıkla karşılan yaygın gelişimsel bozukluk (YGB) tanısı ve OSB birbirlerinden farklı bozukluklar değildir. YGB ve OSB eşanlamlıdır.  OSB, erken çocukluk döneminden itibaren sınırlı/yinelenen davranış örüntüleri, sosyal iletişim ve etkileşim sınırlılıklarıyla kendini gösteren, yaşam boyu süren karmaşık bir nöro-gelişimsel bozukluktur. Otizmde cinsiyet ayrımı yoktur. Nedeni tam olarak bilinmemektedir.

Çocukluğun Dezintegratif Bozukluğu: Bu bozukluğun bilinen en önemli ayırıcı özelliği, iki yaşına kadar normal süren gelişimin, iki yaşından sonra geriye gitmesi ve bireyin edindiği beceri ve davranışları yıkıcı olarak kaybetmesidir. Çocukta karşılaşılan gerileme sıklıkla dil becerilerinde gerilikler, oyun becerilerinde gerilikler, sosyal etkileşim becerilerinde gerilikler ve bağırsak mesane kontrolünün kaybedilmesi biçimindedir.

DSM-V’de otizm spektrum bozukluğunun tanılamasında sendrom odaklı yaklaşımdan, destek odaklı yaklaşıma geçildiği görülebilmektedir. Otizmin tanımlanmasında ve ölçütlerinde meydana gelen değişikliğin, otizme olan yaklaşımların temelini oluşturmaktadır.

OSB’nin normal beynin gelişiminde çok erken bozulmaların bir sonucu olabileceğini düşündürmektedir. Bu bozulmalar, beyin gelişimini kontrol eden ve beyin hücrelerinin birbirleri ile nasıl iletişim kurduğunu düzenleyen genlerdeki kusurların bir sonucu olabilir. Bunun yanı sıra ağır metal zehirlenmeleri, glüten ve kasein proteinlerine geliştirilen alerjiler, folik asit içeren besinler ya da antibiyotik ve vitaminlerin gereksiz kullanımı gibi farklı bir çok çevresel etmen OSB için risk faktörü olarak düşünülmektedir.

OSB'nin en bilinir özelliklerinden birisi olan yalnızlığı tercih etme sosyal etkileşim sorunlarından birisidir. Bağlam dışı konuşma, Mekanik ses tonu, Sınırlı sayıda sözcük kullanımı ve Dilin amaçlı kullanımında zorluklar ise iletişim sorunları arasında yer almaktadır.

OSB’li bireylerin özelliklerinden birisi de çevresindeki ses, doku, koku gibi duyusal uyaranlara aşırı duyarlı olması ve normal dışı tepkiler vermesidir. Dışarıdan bakıldığında bu durum sesleri düzenleme sorunu gibi görünmesine karşın OSB’li bireylerden, “duyusal entegrasyon bozukluğu” (veya duyusal işleme bozukluğu) adı verilen daha büyük bir sorunun parçasıdır.

Bakım personeli ve danışmalar tarafından yapılması gerekenler;
• OSB’li birey geleneksel yollarla iletişim kurmasa bile, basit ve sade cümlelerle bireye sorular sorulmalıdır.
• Bakım personeline, tüm davranışların bir iletişim şekli olduğunu ve tüm insanların iletişim kurduğunu hatırlatılmalıdır.
• Sağlık ve psikolojik destek ekibi, yaygın tıbbi ve psikososyal nedenler de dahil olmak üzere tam ayırıcı tanıları düşünmelidir.
• Psikiyatrik hastalık, saldırganlığın veya problem davranışın olası nedenlerinden yalnızca biridir. Psikiyatri servislerine başvuran pek çok bireyin sıklıkla teşhis edilmemiş veya tedavi edilememiş tıbbi durumları vardır. Bu nedenle birey davranışlarının kökeni iyi incelenmeli, doğrudan farmakolojik müdahale için psikiyatri servislerine yönlendirilmemelidir.

OSB sıklıkla çocuk çağı şifrozenisi karıştırılmaktadır. Belirtileri arasında benzerlikler bulunmasına karşın OSB bir ruh hastalığı değildir. Doğru cevap D'dir.

Çocukluğun Dezintegratif Bozukluğu: Bu bozukluğun bilinen en önemli ayırıcı özelliği, iki yaşına kadar normal süren gelişimin, iki yaşından sonra geriye gitmesi ve bireyin edindiği beceri ve davranışları yıkıcı olarak kaybetmesidir. Doğru cevap C'dir.

OSB 68 bireyden birinde görülmektedir. Bununla beraber erkek çocuklarda kız çocuklarına oranla görülme sıklığı 4-5 kat fazladır. Doğru cevap D'dir.

OSB’ye rastlanma sıklığının artmasının nedeni olarak, OSB’ye ilişkin tanı ve tanılama araçlarının yaygınlaştırılması, eğitim hizmetlerinin ulaşılabilir hale gelmesi ve toplumsal farkındalığın artışı gösterilmektedir. Doğru cevap E'dir.

İfade edici dil becerileri açısından incelendiğinde, OSB’li bireylerin yaklaşık yarısı konuşmayı hiç öğrenememektedir. Konuşmayı öğrenen bireylerin önemli bir kısmında ise,
• Bağlam dışı konuşma
• Mekanik ses tonu
• Daha önce radyo ve televizyondan dinlediği sesleri ilgisi ortamlarda tekrar etme (vokal sterotipi)
• Dilin amaçlı (nesne ve hizmet isteme) kullanımında zorluklar
• Sınırlı sayıda sözcük kullanımı
• Dil bilgisi kurallarına uygun konuşama
• Kendi ilgileri doğrultunda konuşma gibi sorunlar gözlenmektedir

Doğru cevap D'dir.

OSB’li bireyler yaklaşık %40 (yüzde kırk) yaşamı boyunca konuşma öğrenemeyebilir.

Üstün zekalı OSB’li bireyler savant olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap A'dır

OSB alanında dünyada en fazla kabul gören tanılama ve sınıflama sistemi Amerikan Psikiyatri Birliği tarafından yayınlanan Ruhsal Bozukluklar Tanılama ve İstatistik El Kitabında(DSM-V) belirtilen sınıflamadır. Bugün bu el kitabının yayınlanan beşinci sürümünde otizm spektrum bozukluğu, (a) hafif düzeyde destek gereksinimi olan otizmli birey, (b) orta düzeyde destek gereksinimi olan otizmli birey ve (c) ağır düzeyde destek gereksinimi olan otizmli birey olarak sınıflandırılmaktadır

DSM-IV-TR ye göre otizm spektrum bozukluğu olan bireyler beş grupta incelenmektedir.

Çocukluğun Dezintegratif Bozukluğu: Bu bozukluğun bilinen en önemli ayırıcı özelliği, iki yaşına kadar normal süren gelişimin, iki yaşından sonra geriye gitmesi ve bireyin
edindiği beceri ve davranışları yıkıcı olarak kaybetmesidir.