BAKIMA GEREKSİNİMİ OLAN ENGELLİ BİREYLER-II - Deneme Sınavı - 6

Cri-du-Chat Sendromu ilk olarak 1963 yılında tanımlanmıştır. Cri-du-Chat Sendromu 5. Kro­mozomdaki bir bozukluktan kaynaklandığı bilin­mektedir. Bu sendromun görülme sıklığı 20.000- 50.000’de 1’dir. Cri-du-Chat Sendromuna sahip çocuklar da genel olarak yeni doğduklarında düşük

doğum ağırlığına sahip oldukları, yutma ve emme problemlerinden kaynaklanan beslenme sorunları, aşırı salya, kedi miyavlaması şeklinde yüksek ve tiz sesli ağlamaları, mikrosefali, ağır zihinsel yeter­sizlik, özellikle küçük yaşlarda motor becerilerde yetersizlik, beslenme sorunları, geç yürüme, hipe­raktivite görülmektedir. Dil becerilerinde de ciddi yetersizlikleri bulunmakla birlikte bazı çocuklar kısa cümlelerle konuşmayı öğrenebilirken bazı ço­cuklar jest/mimik ve işaretlerle iletişimini sürdü­rebilmektedir. Az sayıda Cri-du-Chat Sendromlu çocukta ciddi organ yetmezlikleri de görülebilmek­tedir. Cri-du-Chat Sendromlu çocukların çoğu normal yaşam uzunluğuna sahiptir.

Rett Sendromu genel olarak kız çocuklarında görülen gelişimsel bir bozukluktur. Rett Sendromu ilk olarak 1960 yıllarında tanınmıştır. Rett Sendro­mu her 12.500’de 1 çocukta on iki yaşından önce görülmektedir. İlk 6 ila 18 ay arasında normal geli­şim gösterebilirler. Ancak genellikle 6 ila 30 ay ara­sında önemli derecede zihinsel yetersizlik, iletişim bozuklukları, takıntılı hareketler başlar. Yaşamları­nın 6-18 aylık döneminde tamamen normal ya da normale yakın gelişimsel özellikler gösterirken hızlı bir gerilemeyle daha önceden edindikleri becerileri unutmaya ve uzun bir duraksama dönemine gir­meye başlarlar. Rett Sendromlu çocuklar ilk doğ­duklarında normal boyutta bir baş çevresine sahip­tir. 3 ay ila 4 yaş arasında baş çevresinin büyümesi yavaşlamaya başlar. Çocuğun o güne dek kazandığı konuşma ve el becerileri geriler. 1-3 yaş aralığında el yıkama, el bükme, el çırpma, el sıkma, eli ağza götürme, elle vurma, elleriyle saçlarını elleme gibi takıntılı davranışlar ortaya çıkabilmektedir. 1-4 yaş arasında yürüme becerisinde aksamalar başlar ve ilerleyen zamanlarda Rett Sendromlu bireylerin %50’si yürüyemez. Yürümeye devam eden bireyler ise düşecekmiş gibi, geniş adımlarla ve bacakları kırmadan, parmak ucuna basarak yürürler. Telaşlı, sinirli ve üzgün zamanlarında gövdenin sallanması ortaya çıkabilir. Hastalığın ilerleyen zamanlarında neredeyse hiç sözel beceri görülmez.

işbirliği ilkeleri;
• İşbirliği gönüllülük esasına dayanır.
• İşbirliğinde eşitlik olmalıdır.
• İşbirliğinde ortak amaç olmalıdır.
• İşbirliğinde ortaya çıkacak ürünlerde ortak sorumluluk olmalıdır.
• İşbirliği kaynakların paylaşılmasını gerektirir

Çoklu disipliner model: Bu modelde ekip üyeleri birbirinden bağımsız çalışır ve engelli bireye sundukları hizmetleri de birbirlerinden bağımsız yürütürler. Ekip üyeleri arasında doğrudan bir işbirliği yoktur ama bir araya gelerek bilgi paylaşımında bulunabilirler.

Tablo 8.1. Ekip Modellerinin Güçlü ve Zayıf Yanları (Geçişli disiplinler zayıf yanları)

Her bir toplantı için bir amaç belirleyin ve amaç gerçekleştirilene kadar bu amaca sadık kalın.

İşbirliğine dayalı ekipler engelli bireye hizmet sunacak bütün kişilerden oluşmalıdır. Hizmet sunacak ekip üyeleri engelli bireyin ihtiyaçlarına göre değişiklik gösterebilir ancak genel olarak bakıldığında bu üyeler aileler, öğretmenler, engelli bireye hizmet sunacak diğer uzmanlar, paraprofesyoneller ve yöneticiler olarak sıralanabilir.

İletişimin amaçları şöyle sıralanabilir:
• Bilginin aktarılması ve belirsizliği gidermek,
• Duygu, düşünce ve istekleri başkalarına aktarmak,
• Sağlıklı iletişim ile toplumsal güveni sağlamak,
• İnsanın toplumsal rol ve sorumluluklarını yerine getirmek,
• Alıcıda etki ve davranış değişikliği yaratmak,
• İnsanın kendisini ve başkalarını tanımasını sağlamaktır.

Tablo 8.2 Sözel İletişim Becerileri (Yorumlama: Sizi doğru mu anladım?)

Ekip çalışmasının başarısını engelleyecek faktörler aşağıda sıralanmıştır:
• Ekip üyelerinin rollerini bilmemeleri
• Ailenin rolünü yerine getirmemesi
• Ekip üyeleri arasında rol dağılımın dengesizliği
• Yapılan hataların ekip üyeleri tarafından tolere edilmemesi
• Liderlik özelliğinin ve iletişim becerilerinin eksikliği
• Anlaşılır dil kullanmama ve toplantılara katılmama

Şekil 8.4 Ekip Çatışmalarının Çözümüne Öneriler (Karşındakinin görevine değil amacına
odaklan)

Paraprofesyonellerin rolleri engelli ya da normal gelişim gösteren öğrencilere bireyselleştirilmiş öğretim sunma, öğretici akranları destekleme, engelli bireyler ve diğerleri arasında arkadaşlık geliştirme, son teknolojileri kullanma, toplumsal ortamlarda öğretim yapma ve engelli bireylerin kişisel bakımlarına yardım etmedir.

Özel eğitim ile ilgili verilenlerden I ve II numaralı olanlar doğrudur. Doğru cevap D'dir.

İşbirliği ile ilgili olarakl verilenlerin hepsi doğrudur. Doğru cevap E'dir.

Verilenlerden I, II, IV numaralı olanlar doğrudur. Doğru cevap B'dir.

Bu model "Çoklu disipliner model"dir. Doğru cevap A'dır.

Verilenlerden I, III, IV numaralı olanlar "Geçişli disipliner model'e uygundur. Doğru cevap C'dir.

Sözü edilen soru "İşbirliği tatmin edici düzeyde mi?" sorusudur. Doğru cevap B'dir.

Verilenlerden III ve IV numaralı olanlar doğru eşleştirilmiştir. Doğru cevap D'dir.

Verilen açıklama "kaynak kodlama özelliğine sahip olmalıdır". ile ilgili bir ilkedir. Doğru cevap B'dir.