BAKIMA GEREKSİNİMİ OLAN ENGELLİ BİREYLER-I - Deneme Sınavı - 19

Doğum Öncesi Nedenler Doğum Sırası Nedenler Doğum Sonrası Nedenler:
Genetik bozukluklar
Kan uyuşmazlığı
Viral enfeksiyonlar,
Beyin felci,
Toksoplazma,
Hidrosefali,
Mikrosefali

Doğru cevap C'dir.

Uyuma becerisiyle ilgili uyarlama gerekliliği yetersizliği olanlardan farklı bir durum yansıtmaz. Doğru cevap B'dir.

Vücudundaki kas tonusu olması gerekenden daha sert/yumuşak mı? maddesi; 6 aydan 2 yaşa kadar olan çocukların taranması için kullanılabilcek kontrol listesi maddelerinden biridir. Sıralanan maddeler ise okul çağındaki bireylerin destek gereksinimlerini belirlemek için kullanılan kontrol listesi maddeleri arasında yer almaktadır. Doğru cevap B'dir.

Çoklu yetersizliğe neden olan etmenleri;(a) doğum öncesi nedenler, (b) doğum sırası nedenler ve (c) doğum sonrası nedenler olarak üç ayrı başlık altında toplamak mümkündür. Doğum öçncesi nedenler; genetik bozukluklar, kan uyuşmazlığı, viral enfeksiyonlar, beyin felci, toksoplazma, hidrosefali ve mikrosefali olarak sıralanabilir. Doğrum sırası nedenler; travmatik beyin hasarı, bebeğin beynine giden oksijen miktarının yetersiz kalması olarak sıralanabilir. Doğrum sonrası nedenler ise menenjit ve beyin iltihabı gibi çocukluk enfeksiyonları,kaza sonucu oluşan travmatik beyin zedelenmeleri, zehirlenmeler, olumsuz çevre koşulları ve ilaca reaksiyon gösterme olarak sıralanabilir. Buna göre Ayşe'nin doğum sonrası nedenlerden biri olan menenjit durumuna bağlı olarak çoklu yetersizliğe sahip olması mümkündür. Doğru cevap A'dır.

Çoklu yetersizliği olan birey için yardımcı/destekleyici teknolojilere örnek olarak, bilgisayar programları, braille alfabesi kullanılan cihazlar, dokunmatik iletişim sistemleri verilebilir. Doğru cevap D'dir.

Çoklu yetersizliği olan bireylerin öncelikli olarak dikkat çeken genel özellikleri çoğunlukla fiziksel ve zihinsel özelliklerinde görülür. Genel olarak öğrenmede güçlük yaşarlar, dolayısıyla sayısal düşünme güçlüğünün olup olmadığının gözlemlenmesi çok zordur. Doğru yanıt E'dir.

Sıralanan örneklerin hepsi çoklu yetersizliği olan bireylerin gereksinimlerini karşılamaya yönelik olsa da hareket yetisini destekleyici aparatlar öncelikli ve gerçekleştirilebilen gereksinimler arasındadır. Doğru yanıt D'dir.

Menenjit ve beyin iltihabı gibi çocukluk enfeksiyonları doğum sonrası nedenler arasında yer alırken diğerleri doğum öncesi nedenler arasında yer alır. Doğru yanıt A'dır.

Çoklu yetersizliği olan bireylerin birçoğu iletişim kurmak için konuşmayı kullanamazlar. Dolayısıyla iletişimsiz kalarak kendi haline bırakmak uygun bir davranış olmaz. Doğru yanıt C'dir.

Herhangi bir yetersizliğe ek olarak diğer yetersizlik türünü tanımlamak eksik ya da yanlış olur. Böyle bir tanımlama hem tanılamada hem de müdahaleye dönük değerlendirmede eksik ya da yanlış olmasına yol açar. Çoklu yetersizlikte birinin eksik kalmaması gereklidir. Bu nedenle en uygun tanım "eş tanılı birey" olarak belirtilir. Doğru yanıt E'dir.

Otizm spektrum bozukluğu zihinsel yetersizlik türünde olup bir cihaz kullanımına gereksinim duyulmamaktadır. Fakat diğerlerinde cihaz ya da protez kullanımı gerekmektedir. Doğru yanıt D'dir.

Çoklu yetersizlik en genel tanımıyla, “bir yetersizliğe başka bir yetersizliğin eşlik etmesi” durumudur.

İşitme yetersizliği

• Sesin kaynağına doğru dönmüyor/yüksek bir sesten rahatsız olmuyor mu?

• İletişim halindeyken aşırı jest/mimik kullanıyor mu?

• Hiç konuşmuyor veya kusurlu konuşuyor mu?

• Konuşulan dili anlamıyor mu?

Lokomotor yetersizlik

• Her iki kolunu da herhangi bir zorluk çekmeden tamamen kaldırması mümkün değil midir?

• Herhangi bir zorluk çekmeden nesneleri kavrayamaz mı?

• Ekstremitesinin herhangi bir bölümü bulunmuyor mu?

• Yürümesinde zorluk çekiyor mu?

• Sallanılmaktan veya dizde hoplatılmaktan hoşlanır mı? • Çevresindeki diğer çocuklarla ilgilenir/etkileşir mi? • Eşyalara (koltuk, kitaplık vb.) veya benzeri şeylere tırmanmayı sever mi? • Saklambaç ve ce-e (yüzünüzü elinizle kapatıp açarken ce-e demek) oyunlarından hoşlanır mı? • Hayali oyun oynar mı? (örneğin, telefonu alıp karşısında birisi varmış gibi konuşması veya oyuncak bebeğin altını temizliyormuş gibi yapması) • Ne olduğunu merak ettiği bir şeyi (sormak amacıyla) işaret parmağıyla gösterir mi? • Bir şeyin ilgisini çektiğini belirtmek için işaret parmağıyla gösterir mi? • Küçük oyuncakları ağzına almadan, fırlatıp atmadan veya elinde sallamadan (amacına uygun olarak) oynar mı? • Bazı şeyleri (eşyalar ve oyuncaklar gibi) göstermek için size getirir mi? • Karşısındaki kişiyle bir-iki saniyeden daha uzun süreli göz teması kurabilir mi? • Bazı seslerden aşırı derecede rahatsız olur mu? • Kendisine bakıldığında/gülündüğünde o da karşısındaki kişiye güler mi?

Otizm spektrum bozukluğu riskini değerlendirmek için; 18-36 aylık çocuklar için Değiştirilmiş Erken Çocukluk Dönemi Otizm Tarama Ölçeği (M-CHAT) kullanılmaktadır.

Büyük çoğunluğunda kendini uyarıcı davranışlar bulunmaktadır.

Çoklu yetersizliği olan bireylerin gereksinimleri, tipik gelişim gösteren bireylere oranla çeşitlilik ve yoğunluk olarak önemli farklılıklar göstermektedir. Bu gereksinimleri, a) fiziksel ve sağlıkla ilgili gereksinimler, b) eğitsel gereksinimler ve c) sosyal/ duygusal gereksinimler başlıkları altında toplamak mümkündür.

Doğum öncesi nedenler:

Genetik bozukluklar Kan uyuşmazlığı Viral enfeksiyonlar, Beyin felci, Toksoplazma, Hidrosefali, Mikrosefali

Hidrosefali:Çoklu yetersizliğin önemli nedenlerinden biri olan hidrosefali, bebekte beyin omurilik sıvısının vücutta emilmesi yerine beyin boşluğuna dolması nedeniyle beynin fazla büyümesi ile kendini göstermektedir. Zihinsel yetersizlikle birlikte görsel, işitsel ve nörolojik bozukluklara da neden olabilmektedir.