Aof Panel

Soru 1

“Anne karnında bebeğin omuriliğini oluşturan omurların tam kapanmaması nedeniyle ortaya çıkan bu fiziksel yetersizlikte; Omuriliğin kapanmaması nedeniyle omurilik ve omurilik sıvısı bebeğin sırt ya da bel bölgesinde dışarı doğru bir kese oluşturmakta ve sonuçta bebeğin kol ve bacaklarında hareket sınırlılıkları oluşmasına neden olmaktadır.” Doğumsal anomalilerin en sık rastlanılanı olan bu yetersizlik aşağıdaki seçeneklerden hangisinde yer almaktadır?

Soru 2

Aşağıda yer alan fiziksel yetersizlikleri olan bireylerin özelliklerinden hangisi bireyin doğrudan zihinsel alanda yaşadığı zorluklardan biri olarak sayılabilir?

Soru 3

Aşağıdakilerden hangisi fiziksel yetersizliği olan bireylerle çalışan/çalışacak olan personele yapılacak uygun bir öneri değildir?

Soru 4

Çoklu yetersizlikle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenemez?

Soru 5

Çoklu yetersizliği olan bireylerin yaygınlık oranlarına ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?

Soru 6

Aşağıdakilerden hangisi çoklu yetersizliği olan bireylerin işitmeyle ilgili yaşadıkları sorunlardan biri değildir?

Soru 7

Aşağıdakilerden hangisi çoklu yetersizliği olan bireylerin yaşayabileceği “kendini uyarıcı davranışlar” arasında sayılabilir?

Soru 8

“Her çoklu yetersizliği olan birey birbirinden farklıdır. Ancak; çoklu yetersizliğe sahip olan bireylerin grup olarak bazı benzer özellikleri bulunmaktadır.” Yukarıdakilerden hangisi/hangileri bu duruma örnek olarak verilebilir?

Soru 9

Aşağıdakilerden hangisi çoklu yetersizliğin doğum sırası nedenlerden biridir?

Soru 10

“Annenin gebelik sırasında çiğ et tüketmesi, bu mikrobu taşıyan kedilere ya da kedi dışkısına temas etmesiyle bulaşır ve bebeğe geçer. Bebekte gelişimsel yetersizliklere ya da epilepsiye neden olabilmektedir.” Sözü edilen hastalık aşağıdaki seçeneklerden hangisinde verilmektedir?

Soru 11

Çoklu yetersizliği olan bireylerin günlük yaşamlarını kolaylaştırmak amacıyla yapılabilecek uyarlamalara ilişkin aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?

Soru 12

Çoklu yetersizliğe sahip bireylerin günlük yaşamlarında daha bağımsız olabilmeleri için; bakım personelleri tarafından desteklenmeleri gerekmektedir. Aşağıdakilerden hangisi bunlardan biri değildir?

Soru 13

Çoklu yetersizliğe sahip bireylerin günlük yaşamlarında daha bağımsız olabilmeleri için; bakım personelleri tarafından desteklenmeleri gerekmektedir. Yukarıdakilerden hangisi/hangileri bunlar arasında sayılabilir?

Soru 14

I. Normal görme gücünün 1/10 ‘lik görme keskinliğine sahip olması

II. Cisimleri gözlerine yaklaştırdıklarında görebilmesi

III. Altı metreden görülebilen bir cismi 60 cm'den görebilmesi

IV. Görme yetisini öğrenme etkinliklerinde kullanamaması

V. Büyüteç kullanarak yazıları, şekilleri ve renkleri görebilmesi

Yukarıdakilerden hangileri "az gören" bir bireyin özellikleri arasında yer almaktadır?

Çözüm Açıklaması

Yasal Tanımlar

Görme yetersizliği olan bireylerin yasal hakla- rından uygun biçimde faydalanması için yasal tanıma uygun bir tanı almaları gerekmektedir. Yasal tanıma göre “Kör’’ ve “Az gören’’ olarak iki farklı sınıflama yapılmaktadır. Tanımlar açıklanmadan önce görme keskinliği ve görme alanı terimlerinden bahsetmek tanımların anlaşılması bakımından önemli olacaktır. Görme keskinliği bireyin belirli bir mesafeden gördüğü cisme ilişkin ayrıntıları ayırdedebilmesi; görme alanı ise bireyin başını ve gözlerini hareket ettirmeden görebildiği tüm alan olarak tanımlanmaktadır. Normal görme alanının 160 ile 180 derece arasında olduğu bilinmektedir.

Yasal tanıma göre kör gerekli tüm düzeltmeler yapıldıktan sonra normal görme gücünün 1/10 ‘lik görme keskinliğine sahip olan ya da görme alanı (normal görme alanı 160 derece) 20 derece olan bireylere denir. Diğer bir ifadeyle normal görme gücündeki bir bireyin 200 ayak mesafesinden gördüğü bir cismi görme yetersizliği olan bireyin yalnızca 20 ayak mesafesinden (yani onda bir oranında) görebilmesi ya da normal görme gücündeki bir bireyin altı metreden görebildiği bir cismi görme yetersizliği olan bireyin 60 cm mesafeden görebilmesi olarak açıklanabilir. Tanımda belirtilen 20 derece ifadesi ise bireylerin normal görme keskinliğine sahip olmalarına karşın yalnızca çok dar yerlerden (Örn. anahtar deliği) baktıklarında görebilmeleri olarak ifade edilmektedir.

Yasal tanıma göre az gören ise bütün düzeltmeler yapıldıktan sonra, görme keskinliğinin 20/70 ile 20/200 oranları arasında olan bireyler için kullanılmaktadır. Diğer bir ifadeyle normal görme gücün- deki bir kişinin 200 ayak mesafesinden gördüğü bir cismi. görme yetersizliği olan bireyin 70 ile 20 ayak arasındaki mesafeden görebilmesi olarak açıklanabilir. Az gören bireyler çevrelerindeki cisimlere yaklaştıklarında ya da cisimleri gözlerine yaklaştırdıklarında görebilmektedirler. Görme yetersizliğine ilişkin olarak belirlenen yasal tanımlara göre kör olarak kabul edilen bireylerin çok büyük bir kısmı belirli oranda görme yetisine sahiptir. Yasal tanımlar bu açıdan bakıldığında görme yetersizliği olan bireylerin eğitim ortamlarında görme yetilerini nasıl kullanabileceklerini açıklayamamaktadır. Bu durumun yasal tanım için bir sınırlılık olduğu düşünülmüş bu nedenle görme yetersizliğine ilişkin eğitsel tanımlara da gereksinim duyulmuştur.

Eğitsel Tanımlar

Eğitsel tanıma göre kör (fonksiyonel kör) görme yetisini öğrenme etkinliklerinde kullana- mayan ya da görsel öğrenmeye olanak veren araçgereçlerden faydalanamayan kişidir. Diğer bir deyişle eğitsel etkinlikler sırasında işitsel ve dokunsal araç gereçlere ihtiyaç duyma durumudur. Okuma becerisi için bireylerin kabartma yazıları kullanmaları yani okuyabilmek için gözleri yerine dokunma duyularını kullanmaları bu duruma örnek olarak verilebilir. Eğitsel tanıma göre az gören ise görsel araç gereçleri kullanarak normal ve büyük puntolu yazıları okuyabilen kişidir. Az gören bireyler bu tanıma göre büyüteç kullanarak yazıları, şekilleri ve renkleri görebilmektedirler.

Ülkemizde 2006 yılında yayınlanan Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’nde kör ya da az gören şeklinde farklı tanımlar yerine görme yetersizliği olan birey terimi kullanılmış ve görme gücünün kısmen ya da tamamen kaybından dolayı özel eğitim ve destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan birey şeklinde tanımlanmıştır.

Soru 15

I. Cisimleri takip edememe

II. Cisme bakmama

III. Cisme arkasını dönme

IV. Göz doktoruna gitme

V. Yazıları göze yakınlaştırma

Çocukların görme yetersizliğine ilişkin belirtileri yukarıdakilerden hangilerinde doğru olarak verilmiştir?

Soru 16

I. Diğer bir adı sert tabakadır. II. Konik hücreler bu tabakadadır. III. Kornea bu tabakada yer alır. IV. Damar tabaka da denir . V. Gözü besleyen kısmıdır. Yukarıdakilerden hangilerinde gözün orta tabakasının özellikleri yer almaktadır?

Soru 17

Sarı benekten gelen görüntüyü beyne iletilmesi gözün hangi bölümünde gerçekleşmektedir?

Soru 18

I. Görme retinada başlar. II. Işık ışınları gözün saydam tabakasından, göz sıvısından, göz bebeği ve göz merceğinden geçer. III. Işınlar koni ve çubuk hücrelerle elektrik tepkilerine dönüşür. IV. Göz bebeği ışının yoğunluğuna göre büyüyüp küçülür. V. Optik sinirler aracılığıyla beyinde yer alan görme merkezine gönderilir. Yukarıda karışık sırada verilen görme aşamaları aşağıdakilerden hangisinde doğru sırada verilmiştir?

Soru 19

I. Doğumun zor olması II. Annenin yanlış ilaç kullanımı III. Çocuğun diyabet olması IV. Kuvözde verilen fazla oksijen V. Çocukluktaki bulaşıcı hastalıklar Yukarıdakilerden hangileri görme yetersizliğinin doğum öncesi nedenleri arasında yer almaktadır?

Soru 20

Kan uyuşmazlığının görme yetersizliğine neden olması aşağıdakilerden hangisinin sonucu oluşur?

Çözüm Açıklaması

Kalıtımsal Nedenler

Görme yetersizliğinin en yaygın nedenlerinden birisi kalıtımsal nedenlerdir. Kalıtsal nedenlerden kaynaklı görme yetersizliği oluşumu ülkemizde gelişmiş ülkelere göre daha fazla görülmektedir. Kalıtsal olarak görme yetersizliğinin görülmesi için yetersizliğin hem anne hem de babada görülmesi gerekmektedir. Ayrıca kalıtımsal rolü olan başka hastalıklar da ek olarak görme yetersizliğine sebep olabilmektedir.

Doğum Öncesi Nedenler

Görme yetersizliğine neden olan faktörlerin en yaygını doğum öncesi nedenlerdir. Annenin gebelik döneminde geçirdiği ateşli ve bulaşıcı (örn. bulaşıcı) hastalıklar, ilaç kullanımı, yanlış beslenme, ya da geçirdiği ciddi bir kaza da bebekte görme bozukluğuna yol açabilmektedir.

Annenin gebelikte rubellaya (kızamıkçık) yakalanması bebekte görme kusuruna yol açabilmektedir. Ancak günümüzde gebelik dönemindeki pek çok kadının kızamıkçığa karşı bağışıklığının olması bu hastalığa bağlı görme kusurlarının sıklığını da azaltmıştır.

Doğum Sırasındaki Nedenler

Görme yetersizliğinin görülmesinde bir diğer önemli faktör de doğum sırasında meydana gelen durumlardır. Erken, geç ya da zor doğumlar ve bu süreçlerde bebeğin beyninde ve görme sinirlerinde yaşanacak bir zedelenme, normal doğum mümkün olmadığında bebeğin forsebsle çekilmesi ve bu süreçte bir hata yapılması, bebeğe göbek bağı kordonunun dolanması ve bebeğin oksijensiz kalması gibi durumlar bebekte görme yetersizliğine neden olabilmektedir.

Doğum Sonrasındaki Nedenler

Gebelikle birlikte bebeğe geçen ve doğrudan görme ile ilgili olmayan kalıtsal başka hastalıklar da doğum sonrasında bebekte görme yetersizliğinin görülmesine neden olabilir. Bunlardan birisi de kan uyuşmazlığıdır. Annenin kan grubu Rh (-) negatif, bebeğin ise Rh (+) pozitif olması kan uyuşmazlığı- na neden olmakta tedavi edilmediğinde bu durum dolaylı olarak körlüğe neden olabilmektedir. Erken doğumlarda bebeğin küvözde fazla oksijene maruz kalması, sarılık tedavisi sırasında gözünün zarar görmesi, ve yaşamın ilk üç yılında bebeğin kötü beslenmesi A vitamini eksikliği yaşaması da görme yetersizliğine neden olabilmektedir.

Diğer Nedenler

Görme yetersizliğine neden olan diğer faktör- ler bu grubun yaklaşık % 35 ini oluşturmaktadır. Diabet, damar hastalıkları, menenjit, ateşli diğer hastalıklar, kazalar, zehirlenmeler, yaralanmalar ve nedeni bilinmeyen daha bir çok faktör de doğrudan körlü oluşturmasa da görme kusurlarına neden olan faktörler arasındadır.

BAKIMA GEREKSİNİMİ OLAN ENGELLİ BİREYLER-I - Deneme Sınavı - 15