BAKIM ELEMANI YETİŞTİRME VE GELİŞTİRME

Bakım gerektiren bireylere girişimde görev üstlenen sağlık personeli; doktor, hemşire, dil ve konuşma terapisti, fizyoterapist, ergoterapist ve diyetisyendir.

Fizyoterapist:
Doktor tarafından tanısı konan bireylerin fizyoterapi ve rehabilitasyon programlarını planlar ve uygular. Engellilik ve yaşlanmaya bağlı olarak görülen yeti kayıpları ile eklem ve kas rahatsızlıklarının rehabilitasyonunda tıbbi tedaviye destek verir. Sağlıklı bireylerin özel egzersiz ve rehabilitasyon programları ile fiziksel uyumlarını artırarak, olası hastalık ve sakatlıkları önlemeye çalışır, verilen egzersizlerin kontrollü ve düzenli bir biçimde yapılmasını sağlar. Yaptığı çalışmalar hakkında doktoru düzenli olarak bilgilendirir.

Sosyal Hizmet Uzmanı (Sosyal Çalışmacı) Meslek elemanları arasındaki koordinasyon ve
eş güdümü sağlar.

Çocuk gelişimcinin temel hedefi; 0-18 yaş grubu normal, özel gereksinimi olan, hasta, korunmaya muhtaç ve risk altındaki çocukların gelişimlerini desteklemektir.

Bakım elemanı bakıma muhtaç ya da bakım gerektiren bireyin bakımında tıbbi hizmetler dışında kişisel bakımına, sosyal aktivitelerinin yaptırılmasına yardımcı olan ve bireysel gereksinimine uygun bakımını üstlenen ara meslek elemanıdır.

Yaşlı bakım elemanının sahip olması gereken beceriler şu şekilde sıralanabilir:

Psiko-Sosyal Destek Hizmetleri
• Bakıma muhtaç engelli birey ailesinin, engelli bireyi ve engel durumunu kabullenmesine ve bilgilendirilmesine yönelik olarak kişisel veya grup çalışması yöntemleriyle verilecek hizmetler
• Bakıma muhtaç engelli bireyin mevcut durumunu ve yerleştirildiği ortamı kabullenmesine, bilgilenmesine ve gelişim alanlarında desteklenmesine yönelik olarak kişisel ve grup çalışması yöntemleriyle verilecek hizmetler
• Bakıma muhtaç engelli birey ve ailesinin sosyal haklarını ve mevcut kaynaklarını etkin kullanmasına yönelik olarak kişisel ve grup çalışması yöntemleriyle verilecek hizmetler
• Bakıma muhtaç engelli bireyin bağımsız yaşama, sosyal hayata uyumuna ve katılımına yönelik sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif etkinlikler ile bu tür etkinliklere katılabilmesi için gerekli refakat hizmetleri
• Bakıma muhtaç engelli bireyin terk edilme, reddedilme, engellilik durumunu kabullenememe, ümitsizlik, intihar etme, yalnızlık ve sevgisizlik gibi olumsuz duygulardan kurtarılmasına, depresyon ve stres gibi durumların yaşanmasının engellenmesine yönelik olarak kişisel veya grup çalışması yöntemleriyle verilecek hizmetler

Bakım Elemanları Açısından:
• Bakım gerektiren bireye yönelik davranış ve sorumlulukların neler olduğunu belirler.
• Motivasyonu ve mesleki doyumu artırır.
• Davranışlarda tutarlılık sağlar.
• Mesleğin toplumsal değerini güçlendirir.
• Etik ve manevi olarak prensip sahibi olmayı sağlar.
• Karar verme özgürlüğü ve bağımsızlığını sağlar.

Ergoterapist:Hizmetten yararlananların belirlenen aktivite ve görevlerde performanslarını düzeltmeye, güçlendirmeye ve artırmaya çalışır, adaptasyon ve üretkenlik için gerekli olan beceri ve fonksiyonları öğrenmelerine yardımcı olur.

Hemşire:
Hizmetten yararlananların sağlık durumları hakkında doktora bilgi verir. İlaçların doğru ve düzenli bir biçimde alınmasını sağlar, ilaçların etki ve yan etiklerine ilişkin eğitim planlar ve uygular; pansuman, enjeksiyon, derece ve tansiyon ölçümü gibi temel düzeydeki sağlık hizmetlerinin ev ortamına götürülmesini sağlar. Bireyin sağlığının korunması ve geliştirilmesine ilişkin eğitim planlar ve uygular, bireyin birlikte yaşadığı kişileri bütüncül bir yaklaşımla tüm uygulama ve eğitimlere katar.

Ergoterapist:  Hizmetten yararlananların belirlenen aktivite ve görevlerde performanslarını düzeltmeye, güçlendirmeye ve artırmaya çalışır, adaptasyon ve üretkenlik için gerekli olan beceri ve fonksiyonları öğrenmelerine yardımcı olur.

Bu nedenle doğru yanıt E'dir.

Yaşlı bakım elemanının sahip olması gereken beceriler şu şekilde sıralanabilir:

İletişim yeterliliği

Temel sağlık ile ilgili yeterlilikler

Vücut mekaniği ile ilgili yeterlilikler

Yaşlının bakımı ile ilgili yeterlilikler

Bilim ve teknolojinin tüm verilerinden yararlanma

Çalıştıkları ortamlarda kendi sorumlulukların bilincinde olma

Yaşlılık hastalıklarının tedavisi yaşlı bakım elemanlarının sahip olması gereken becerilerden biri değildir. Doğrusu yaşlıların bakımı ile ilgili yeterlilikler olmalıdır.  

Bu nedenle doğru yanıt D'dir.

Sosyal Hizmet Uzmanı (Sosyal Çalışmacı) 

Meslek elemanları arasındaki koordinasyon ve eş güdümü sağlar. Sosyal inceleme ve değerlendirme raporunu hazırlar, vaka yöneticiliği yapar, ev ziyaretleri gerçekleştirir. Psiko-sosyal destek ve danışmanlık hizmeti verir.

Bu nedenle doğru yanıt C'dir.

Bakım elemanlarının mesleki, ahlaki ve bakım gerektiren bireylere yönelik olmak üzere üç boyutlu olarak değerlendirilebilen görev ve sorumlulukları şunlardır: 

- Bakım gerektiren bireyin sosyal ilişkilerinin devam etmesine, gerektiğinde, sosyal dayanışma mekanizmalarının harekete geçirilmesine özen göstermelidir.

- Bakıma muhtaç bireyin bireysel ihtiyaçlarına göre bakım planı hazırlamalı ve kişisel tercihlerini önemsemelidir.

- Bakıma muhtaç bireyi de hizmete katan bir yaklaşım sergilemelidir.

- İnsan sevgisi ve hoşgörüsü ile donanmış olmalıdır. 

- Sadece bakıma muhtaç bireyin değil, kendisinin de gereksinimlerini gözden kaçırmamalı, kendini değersiz görmemelidir.

Bu nedenle doğru yanıt C'dir.

Bakım etiğinin bakım gerektiren bireyler ve bakım elemanları açısından sunduğu yararlar vardır. Bu yararlar şu şekilde sıralanabilir: 

Bakım Elemanları Açısından: 

• Bakım gerektiren bireye yönelik davranış ve sorumlulukların neler olduğunu belirler. • Motivasyonu ve mesleki doyumu artırır. • Davranışlarda tutarlılık sağlar. • Mesleğin toplumsal değerini güçlendirir. • Etik ve manevi olarak prensip sahibi olmayı sağlar. • Karar verme özgürlüğü ve bağımsızlığını sağlar.

A, B, C ve D seçeneğindekiler bakım etiğinin "bakım gerektiren bireyler açısından" sağladığı faydalardır. 

Bu nedenle doğru yanıt E'dir.

Bakıma Muhtaç Engellilere Yönelik Resmî Kurum ve Kuruluşlar Bakım Merkezleri Yönetmeliği ile Bakıma Muhtaç Engelli Bireylere Yönelik Özel Bakım Merkezleri Yönetmeliği’ne göre bakım elemanı (bakıcı personel) sağlık meslek lisesi, liselerin çocuk gelişimi ve eğitimi, engelli veya yaşlı bakımı bölümü mezunu ya da bu lise ve bölümlerin ön lisans programları mezunu ya da Millî Eğitim Bakanlığı onaylı asgari 400 saatlik Engelli Bireyler İçin Bakım Elemanı Modül Programı veya yükseköğretim kurumlarının aynı amaçlı, eş değer eğitim programlarından sertifika alan kişiyi ifade etmektedir.

Bu nedenle doğru yanıt D'dir.

Merkezde görevli personel tanımlanan görevleri dışında kuruluş müdürü tarafından verilen diğer görevleri de yapmakla yükümlü ve kuruluş müdürüne karşı sorumludur.

Bu nedenle doğru yanıt A'dır.

Ölmek üzere olan hastanın bakımını üstelenen bakım elemanı şunları yapmalıdır:

Klinik ve biyolojik ölümü ayırt edebilmeli • Ölüm anında sağlık personelinin önerileri doğrultusunda yaşlı ve hastaya gerekli yardımı yapabilmeli • Durumdan sağlık personelini haberdar etmeli • Ölüm kesinleştikten sonra yapılması gerekenleri bilmeli • Din görevlisine haber vermeli • Hastanın ailesine ölümü açıklanırken ailede ruhsal ve bedensel olarak ölüm haberini en kolay kabullenecek olgunluğa sahip kişiyi belirleme konusunda doktora yardımcı olmalıdır.

Özel sektörde çalışan bakım elemanları 4857 sayılı İş Kanunu’na tabidir. İş Kanunu hükümlerine göre, özel sektörde çalışan diğer çalışanlar gibi bakım elemanlarının da işvereni ile kurdukları iş ilişkisi iş sözleşmesine dayanır. Bu bağlamda bakım elemanı ile işvereni arasında kurulan iş ilişkisinin boyutlarını, bu ilişkinin hukuksal dayanağını oluşturan iş sözleşmesi belirlemektedir.

Bu nedenle doğru yanıt B'dir.

Bakım Elemanı:

 Yaşlı, engelli veya hasta bakım gerektiren bireyin bakımında tıbbi hizmetler dışında kişisel bakımına (saçının yıkanması, tırnağının kesilmesi, yemeğinin yedirilmesi, tuvalete götürülmesi vb.) sosyal aktivitelerinin yaptırılmasına (basit zihinsel ve fiziksel aktivitelerin yaptırılmasına) yardımcı olan ve bireysel gereksinimine uygun bakımını üstlenen ara meslek elemanıdır. 

E seçeneği ise sosyal hizmet uzmanının görevidir. Bu nedenle doğru yanıt E'dir.