BAKIM ELEMANI YETİŞTİRME VE GELİŞTİRME - Deneme Sınavı - 5

Bakıma İhtiyaç Duyma Nedenlerine Göre Bakım Hizmetleri; 
• Engelli Bireyler Açısından Bakım Hizmetleri
• Kişisel Bakım Hizmetleri
• Psiko-Sosyal Destek Hizmetleri
• Yaşlı Bireyler Açısından Bakım Hizmetleri
• Barınmaya İlişkin Hizmetler
• Gündüz Bakımı ve Destek Hizmetleri
• Boş Zaman Değerlendirmeye Yönelik Hizmetler
• Çalışma Yaşamı ve Ekonomik Sorunlara İlişkin Hizmetler

Bakım hizmetine gereksinim duyan birey bir yaşlı ise yaşlıların özellikleri dikkate alınarak sunulması gereken bakım hizmetleri “barınmaya ilişkin hizmetler”, “gündüz bakımı ve destek hizmetleri”, “boş zaman değerlendirilmesine yönelik faaliyetler”, “çalışma yaşamı ve ekonomik sorunlara ilişkin hizmetler” şeklinde kategorize edilebilir.

Sunulduğu yere göre bakım hizmetleri, “evde bakım hizmetleri”, “kurumsal bakım hizmetleri” ve “toplum temelli bakım hizmetleri” olmak üzere üçe ayrılır.

Ülkemizde ev ortamında aile bireyi bakıcılar (enformel bakıcılar) tarafından sunulan evde bakım hizmeti, 2006 yılından itibaren finansal açıdan desteklenmektedir.

Sosyal Destek ve Danışmanlık Hizmetleri: Resmî işlemler, ev onarımı işleri, finans,
ulaşım ve fatura ödemeleri gibi işlemlerin takip edilmesi ve arkadaşlık, komşuluk ve
yakınlarla olan ilişkilerin düzenlenmesidir.

Hukuki Niteliğine Göre Bakım Hizmeti Veren Kurum ve Kuruluşlar
Türkiye’ de bakım hizmeti veren kuruluşlar, hukuki açıdan genel olarak “kamu kurumlarına bağlı kuruluşlar”, “yerel yönetimlere bağlı kuruluşlar”, “sivil toplum örgütlerine bağlı kuruluşlar” ve “özel sektöre ait kuruluşlar” şeklinde dört ayrı başlık altında incelenebilir.

Özel Gereksinimli Birey/Gruplara Göre Bakım Hizmeti Veren Kurum ve Kuruluşlar
Bakım hizmeti veren kuruluşlar, özel gereksinimli kişi/gruplarına göre “engellilere yönelik bakım hizmeti veren kuruluşlar”, “yaşlılara yönelik bakım hizmeti veren kuruluşlar”, “süreğen hastalığı olanlara yönelik bakım hizmeti veren kuruluşlar” ve “çocuklara yönelik bakım hizmeti veren kuruluşlar” şeklinde dört ayrı başlık altında incelenebilir.

Huzurevi ve Yaşlı Bakım Merkezi: Sağlıklı yaşlılar ile özel bakım yaşlılarına, aynı binanın
farklı bölümlerinde yirmi dört saat yatılı hizmet veren en az yirmi kapasiteli sosyal hizmet
kuruluşudur.

Çok Amaçlı Sosyal Hizmet Kuruluşları:
Aynı yerleşkede ve/veya binada, birden çok sosyal hizmet kuruluşunun tek yönetim ve
denetim altında kurulmasına ve çalışmasına imkân tanıyan sosyal hizmet kuruluşlarıdır

Huzurevleri: İhtiyacı olan yaşlı kişileri (60 yaş ve üzerindeki) huzurlu bir ortamda korumak ve bakmak, sosyal ve psikolojik ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kurulan yatılı
sosyal hizmet kuruluşlarıdır.

Bakıma muhtaç bireylerin gereksinimlerini bağımsız olarak karşılama olanaklarının bulunmaması hâli, sosyal risk olarak değerlendirilmektedir.

Yaşlanma; “biyolojik yaşlanma”, “ekonomik yaşlanma”, “patolojik yaşlanma”, “psikolojik yaşlanma” ve “sosyal yaşlanma” şeklinde çok çeşitli
şekillerde tanımlanabilir. Biyolojik yaşlanma, zamana bağlı olarak bireyin
anatomi ve fizyolojisindeki değişimlerdir. Ekonomik yaşlanma ise parasal koşullardaki değişikliklerin etkisiyle yaşlı kişinin yaşam tarzının değişmesidir. Patolojik yaşlanma, yoksulluğa ya da alışkanlığa bağlı olarak ya da beslenme, sağlık ve diş bakımı
yetersizliği, orta zenginlikte ya da zenginlikte aşırı beslenme, hareket eksikliği gibi ömür boyu süren etmenler nedeniyle ortaya çıkan bir yaşlanma türüdür. Psikolojik yaşlanma ise bireyin davranışsal uyum yeteneğindeki yaşa bağlı değişimlerdir. Son olarak sosyal yaşlanma, zaman akışı içinde edinilen sosyal davranış ve sosyal konumun ve bireyin sosyal rollerinin değişmesi anlamına gelir.

Engellilik, bedensel, akli ve ruhsal yapıdaki bozulmalar sonucu doğal yaşama yetilerinin kısıtlanması ya da bu yetilerden tamamen yoksun kalınması durumudur.

Enstrümantal Günlük Yaşam Aktiviteleri

• Telefon Kullanma
• Alışveriş
• Yemek hazırlama
• Ev Koruması
• Ulaşım
• Medikasyonlar
• Finans

Engelli bireylerin genel olarak temel gereksinimleri şu şekilde belirtilmiştir.

• Özel Eğitim Programları
• Kentsel Alan Düzenlemeleri
• Özel Eğitim Hizmeti
• Destek Eğitim Hizmeti
• Yaşam Boyu Bakım ve Gözetim Hizmeti

Evde internet bağlantısı gerekli olan bireyler de elbette vardır fakat bunu temel ihtiyaçlar arasıda değil daha çok özel ihtiyaçlar arasında yer alabilir.

Adil Gelir ve Sosyal Güvenlik Hakkı: Her insanın onuruna yakışır bir yaşam sürdürebilmesi için ekonomik güvenceye sahip olması gerekmektedir. Bu bağlamda, her yurttaş gibi yaşlıların da emeklilik maaşı ya da yaşlılık/yaşlı aylığı şeklindeki
gelirlerinin kendi yaşam standartlarına uygun, başka bir deyişle beslenme, barınma, giyim gibi temel gereksinimlerini karşılamak ve sağlık bakımından
yararlanmak için yeterli ve sürekli olması gerekir. Ayrıca yaşlılar değinilen gereksinimlerini karşılayabilmek için ailelerinden ve toplumun her kesiminden destek almalıdır.

İş yerinde diğer çalışanlara göre yüksek maaş talep etme ayrımcılık ya da kayırmacılık talep etme söz konusu olacağından her türlü ayrımcılığı değil eşitliği talep etme hakkına sahiptir.

Eğitim ve Kültür Hakkı Bakımından Engellilere Sağlanan Kolaylıklar

Hastane ve Bakım Merkezi Kurallarına Uyma

• Bakım gerektiren birey, başvurduğu sağlık kuruluşunun ve bakım
kuruluşunun kural ve uygulamalarına uymalıdır.
• Bakım gerektiren birey, Sağlık Bakanlığı, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler
Bakanlığı ve diğer sosyal güvenlik kurumlarınca belirlenen sevk zincirine
ve yönlendirme kurallarına uymalıdır.
• Bakım gerektiren birey tedavi, randevulu hizmet veren bir sağlık tesisinden
yararlanıyorsa randevunun tarih ve saatine uymalı ve değişikliği ilgili yere
bildirmelidir.
• Bakım gerektiren birey sağlık ve bakım personelinin diğer bakım
gerektiren bireylerin ve ziyaretçilerin haklarına saygı göstermelidir.
• Bakım gerektiren birey hastane ve bakım merkezinin malzemelerine
verdiği zararları karşılamak zorundadır

Birleşmiş Milletlerin kabul ettiği yaşlı ilkeleri arasında  Ötenazı yer almaz.