BAKIM ELEMANI YETİŞTİRME VE GELİŞTİRME - Deneme Sınavı - 3

Bakım gerektiren bireylere girişimde sağlık personeli başta olmak üzere psikolog, sosyal hizmet uzmanı (sosyal çalışmacı), çocuk gelişimci, özel eğitimci ve ev ekonomisti de önemli sorumluluklar üstlenir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Ergoterapist; Hizmetten yararlananların belirlenen aktivite ve görevlerde performanslarını düzeltmeye, güçlendirmeye ve artırmaya çalışır, adaptasyon ve
üretkenlik için gerekli olan beceri ve fonksiyonları öğrenmelerine yardımcı olur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Sosyal Hizmet Uzmanı (Sosyal Çalışmacı); Meslek elemanları arasındaki koordinasyon ve eş güdümü sağlar. Sosyal inceleme ve değerlendirme raporunu hazırlar, vaka yöneticiliği yapar, ev ziyaretleri gerçekleştirir. Psiko-sosyal destek ve danışmanlık hizmeti verir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Özel eğitim gerektiren bireylerin tespiti amacıyla yapılacak taramalarda yer alır, uygun eğitim önlemleri alınmasını sağlar; özel eğitimde, ailelere yönelik çeşitli bilgilendirme ile rehberlik program ve çalışmalarını ilgili birim ve kurumların iş birliğiyle planlar, uygular, değerlendirir ve izler. Bununla birlikte, özel eğitim gerektiren öğrencilerin üst öğrenim kurumları ve mesleğe yönelmeleri konusunda gerekli çalışmaları ve eş güdümü de sağlar. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yaşlı, engelli ve hasta bireylere bakım hizmeti sunan informal ya da formal bakım
elemanının üstlendiği bu sorumluluğu gereği gibi yerine getirebilmesi bazı özelliklere sahip olmasını zorunlu kılmaktadır. Bu özellikler şu şekilde sıralanabilir:

Meslek ahlakına sahip
Profesyonel eğitim almış
Hizmet sunduğu ve birlikte çalıştığı bireyleri ziksel, psikolojik ve sosyal açıdan anlayabilen
Empati kurma bilgi ve becerisine sahip

Yazılı ve sözlü iletişim bilgisini geliştiren, anlama ve konuşma yeteneğine sahip, etkili ve güzel konuşan İnsan ilişkilerine önem veren
Sağlığın önemini kavramış
Programlı çalışmayı seven
Irk, din, renk, dil, mezhep, cins ayırt etmeden her türlü hastaya gerekli olan bakımı veren gibi. Doğru cevap E seçeneğidir.

Ölüm anında yanında olmak; yaşlı bakımı ve hasta bakımı elemanlarının görevlerinden birisidir. Doğru cevap B sçeneğidir.

Yaşlı, engelli ve hasta bireylere bakım hizmeti sunan informal ya da formal bakım
elemanlarının sorumluluk ve görevleri; “bakım gerektiren bireye yönelik görev ve
sorumluluklar”, “mesleki görev ve sorumluluklar” ve “ahlaki görev ve sorumluluklar” şeklinde sınıflandırılabilir. Doğru cevap A seçeneğidir

Bakım elemanı etiği, sadece bu meslek mensuplarına özgülenmiş bir meslek etiği olarak, bu meslek mensuplarının bakım hizmetlerini yürütürken nasıl davranmaları gerektiğini öngören mesleki ilkelerdir. Doğru cevap D seçeneğidir

Bakım elemanlarının yaptıkları işin gereği uymaları gereken etik ilkeler şu şekilde sıralanabilir:

Mesleki liyakat
Mesleki ilerleme
Mesleki istişare
Mesleki sorumluluk
Farkındalık sorumluluğu
Mesleğe ve bakıma muhtaçlara saygı
İnsan sevgisi
Ayrımcılık yapmama
Mahremiyet ve gizlilik
Maddi istismardan kaçınma
Psiko- sosyal istismardan kaçınma
Sağlıklı iş ilişkileri
Kurumsal sadakat

Doğru cevap E seçeneğidir

Bakım etiğinin bakım gerektiren bireyler açısından yararları:

• Güven duygusunun gelişmesine sebep olur.
• Kayıtların doğru tutulmasına neden olur.
• Tedavi ve bakımda kullanılan araç-gereç ve
donanım kaynaklarının, yetki, yetenek ve
yeterliliklerin eşitlik ilkesine uygun
dağılımını sağlar.
• Bakım eylemi sırasında karşılaşılabilecek
baskı ve ön yargıları engeller. 

Doğru cevap A seçeneğidir.

Bakım hizmetleri, başkasının yardımı olmaksızın günlük yaşamını sürdüremeyen bakıma muhtaç bireye kendi evinde ya da bir kurum bünyesinde sunulan fizyolojik, psikolojik, manevi ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik hizmetler bütünüdür.

Unsurları:

Bakıma muhtaç olmayı gerektiren bir hizmettir

Bakım hizmetleri profesyonel destek hizmetlerini kapsamaktadır

Bakım hizmetleri genel olarak kurumsal bakım ve evde bakım olarak ele alınmaktadır

Bakım elemanlarınca yürütülen bir hizmettir

Bakım hizmetlerini bakıma ihtiyaç duyan bireyin niteliğine, hizmetin sunum zamanına, hizmetin sunum süresine, hizmetin verildiği yere ve hizmeti sunan bireyin durumuna göre sınıflandırmak mümkündür.

Şekil 1.1 Bakım Hizmetlerinin Türleri

Şekil 1.3 Engelli Bireye Sunulan Bakım Hizmetleri

Şekil 1.3 Engelli Bireye Sunulan Bakım Hizmetleri

Şekil 1.4 Yaşlı Bireyler Açısından Bakım Hizmetleri Türleri

Evde bakım hizmetlerinde çalışanlardan günlük yaşam aktiviteleri kapsamında özellikle beklenen hizmetler şunlardır: 

• Ev İşleri: Temizlik, çamaşır, bulaşık, alışveriş gibi günlük işlerin yerine getirilmesi ve güvenli bir ev ortamı oluşturulması için evin ihtiyaca göre yeniden düzenlenmesidir.

• Kişisel Bakım ve Destek: Banyo ve tuvalet ihtiyacını gidermede destek olma, merdivenlerde destek olma, yatağa yatırma ve yataktan kaldırma, giyinme, diş fırçalama, istenmeyen tüylerin temizlenmesi, tıraş olma gibi hizmetlerin yerine getirilmesidir.

• Beslenme ve Sağlık Hizmetleri: Beslenme, ilaçların verilmesi, tansiyon, şeker kontrolü gibi sağlık durumu takibinin yapılmasıdır.

• Sosyal Destek ve Danışmanlık Hizmetleri: Resmî işlemler, ev onarımı işleri, finans, ulaşım ve fatura ödemeleri gibi işlemlerin takip edilmesi ve arkadaşlık, komşuluk ve yakınlarla olan ilişkilerin düzenlenmesidir.

• Hemşirelik Hizmetleri: Belli dönemlerle hemşire ziyareti yapılması ve 24 saat acil yardım hizmeti sağlanmasıdır.

Evde bakım hizmetlerinin kurumsal bakım hizmetleri ile karşılaştırıldığında yararları şu şekilde sıralanabilir:

Bireye Özerklik Hakkı Tanıması

Bakıma Muhtaçlıkla Başa Çıkmada Stresi Azaltıcı Etki

İhtiyaçların Karşılanmasından Duyulan Tatmin

Bakıma Muhtaç Bireyin Sosyal Onay ve Değerli Olma İhtiyacını Karşılaması

Sunumunun Kolay ve Maliyetinin Düşük Olması

Şekil 1.9 Türkiye’ de Bakım Hizmeti Veren Kurum ve Kuruluşlar