BAKIM ELEMANI YETİŞTİRME VE GELİŞTİRME III

Yaşlılar için kabul edilen beden kitle indeksi 27 dir.

Sağlıklı beslenme, homeostaziyi korur, büyümeyi ve üremeyi sağlar, bağırsak hareketlerini düzenler.

Besin tüketimi ve enerji sarfiyatının saptanması, beden kitle endeksini belirler. Sağlıklı beslenme ise, antropometrik ölçümlerle saptanır.

Açlığı göstergesi, kan şekeri düşüklüğüdür. Kandaki şeker düzeyi ölçümü eksik bir anlatımdır.

Kuruyemiş, İncir tatlısı,Üzüm suyu ve Lahana sarması seçeneğinde yer alan besinlerden muhallebi dışındakiler bitkisel oldukları için posa içerirler.

1 gram proteinin içinde yer alan kalori miktarı 7dir.

Omega 3 ve su enerji veren besinler değildir. Yağ, karbonhidrat ve protein karşılaştırıldığında ise en yüksek enerji yağdadır.

Sözü edilen besin maddelerinin hepsinde yağ vardır, ancak, elzem yağ asitlerince zenin olan besin, balıktır.

Kalsiyum bakımından en zengin gıda süt ve süt ürünleridir.

Yaşlılık döneminde gereksinim duyulan miktar 25 gr’dır.

Dünyada ve ülkemizde; doğum oranlarının düşmesi, tıbbi bakım, sanitasyon (hijyen koşullarının sağlanması), beslenme ve aşılama gibi koruyucu sağlık hizmetlerinin desteği, erken ölümlerin önlenmesi gibi nedenlerle yaşlı nüfusu artış göstermektedir.

Birinci grup besinler: Et ve et ürünleridir. Protein kaynağı ve B vitamini deposudur. Demir ve çinko içerir. Vücutta yapım ve onarımdan sorumludur. İkinci grup besinler: Süt ve süt ürünleridir. Protein kaynağıdır. Kalsiyum içerir. A ve B2 vitaminlerini sağlar. Üçüncü grup besinler: Tahıl ve tahıl ürünleridir. Karbonhidrat sağlar. Vücudun enerji kaynağıdır. B vitamini ve posa açısından önemlidir. Dördüncü grup besinler: Meyve ve sebzelerdir. C vitamini açısından zengindir. Genel sağlığın korunmasında yeri önemlidir. Posa sağlar. Beşinci grup besinler: Katı ve sıvı yağdan oluşur. Dikkatli tüketilmelidir. Sıvı yağlar, E vitamini, tereyağı da A vitamini açısından önemlidir. Altıncı grup besinler: Şekerden oluşur. Boş enerji olarak bilinir. Dikkatli tüketilmelidir.

Yetişkinlerde cinsiyet farkı gözetmeksizin, kalori gereksinimi 51-65 yaş arası bireyler için 1800/2200, 65 yaş üstü için 1700/1900 olarak öngörülmektedir. Enerji hesaplaması 30kalori/kg olarak ya da en az 1200 kalori/gün olarak hesaplanmaktadır.

Bazı gıdaların protein bilgisi aşağıdaki gibidir (100 g protein miktarı): Kuru baklagiller (mercimek, nohut, vb.) 20-25 g; Et-tavuk-balık 30-35 g; Peynir 15-25 g; Süt 3-4 g; Yumurta 12-15 g; Tahıllar (buğday, yulaf, vb.) 8-12 g.

Yağ Gereksinimi: Günlük enerjinin % 25’ini oluşturur. Balıkta bulunan omega 3 yağı hariç hayvansal gıdalarda bulunan yağlar insan vücudunda üretilebilir ancak bitkisel yağlar insan vücudunda üretilmez. Sağlık açısından bir kısıtlama yoksa günde 35-40 g yağ tüketilmesi gerekmektedir (% 50 bitkisel, % 50 zeytinyağı). Omega 3 önemli bir yağdır. Kalp ve damar sağlığını koruması açısından, kanın pıhtılaşmasını önlemesi açısından faydalıdır. Ayrıca bağışıklık sistemini kuvvetlendirir ve eklemlerde iltihap olmasını önler. Balık ve deniz ürünleri, semizotu, fındık/ceviz omega 3 açısından zengindir.

Yaşlılar için beslenme ilkeleri kısaca aşağıda özetlenmektedir:Yaşlılar için beslenme ilkeleri kısaca aşağıda özetlenmektedir:Yaşlıların günlük beslenmeleri 4 temel besin grubunu mutlaka içermelidir (et/et ürünleri, yağı azaltılmış süt/süt ürünleri, sebze-meyve ve tahıllar),Günde 3 ana öğün, 3 ara öğün olmalıdır,Posa miktarı yüksek tahıllar içermelidir,Sıvı alımı 1.5-3 litre (30mL/kg/gün) olmalıdır,Izgara tercih edilmelidir,Sodyum içeriği yüksek gıdalar minimal alınmalı ya da hiç tüketilmemelidir (turşu, salamura, vb.).Balık haftada 2 kez tüketilmelidir (omega 3 açısından),Asitli içecekler azaltılmalı, sigara ve alkol kullanılmamalıdır.

Malnütrisyonun Organizma Üzerindeki Etkileri (Birincil (primer) Etkileri): İmmun sistemin yetersiz tepkisi; Enfeksiyona eğilimin artması; Yara iyileşmesinde gecikme; Hipoproteinemi (Kanda protein düzeyinin normalin altına düşmesi); Bağırsak hareketliliğinde azalma; Kemik iliği depresyonu.

Aşağıda belirtilen durumlar yutma bozukluğu ile ilgili olabilir:Aşağıda belirtilen durumlar yutma bozukluğu ile ilgili olabilir:Yemek yerken yorgunluk, nefes darlığı Lokmayı ağızda gereğinden fazla tutma ya da çiğneme ihtiyacı; zorlanarak çiğneme Lokmayı yutabilmek için birkaç defa yutkunma ihtiyacı hissetme Yemek yerken tıkanma ya da çabuk doyma Katı ya da sıvı yiyecekleri yerken, yedikten hemen sonra öksürme Yemekten sonra ve/veya yemek sırasında salya akıtma, ağız suyunun akması Yutma işleminden sonra ağızda artık kalması Yemek yedikten sonra ses ıslaklığı Açıklanamayan kilo kaybı Yemekten sonra 30 dakika-1 saat içerisinde ateşin yükselmesi Sık sık zatürre, üst solunum yolu enfeksiyonu geçirme Göğüs ağrısı (kronik akciğer enfeksiyonuna bağlı olmayan)Öğünlerde yemek yeme süresinin uzun olması Anlaşılmaz konuşma da yukarıdaki belirtilere eşlik edebilir.

Düşük Gİ: barbunya, nohut, kuru fasulye, mercimek, fındık, elma, portakal (çoğu meyve ve sebze), makarna, kepekli ekmek. Normal Gİ: esmer pirinç, şeker kamışı, çavdar ekmeği, muz (fazla olgunlaşmamış), dondurma, fırında patates. Yüksek Gİ: patates, beyaz ekmek, beyaz pirinç, beyaz şeker, işlenmiş meyve suları, muz (olgun), karpuz, krakerler, mısır cipsi, mısır gevreği.

Yaşamı sürdüren anabolik ve katabolik uyaranlar:Yaşamı sürdüren anabolik ve katabolik uyaranlar:Anabolik uyaranlar (gıda alımını tetikleyen uyaranlar): Açlık: Kaloriye karşı genel bir ihtiyacı ortaya koyar. İştah: Belirli bir yiyeceğe karşı bilinçli bir arzuyu oluşturan istek, tat, koku vb.Katabolik uyaranlar (gıda alımını durduran uyaranlar): Tatmin: Tıka basa doygunluk hissi sağlar. Tokluk: Yeni bir yiyeceğin istenmesi gereksinimini durdurur.