BAKIM ELEMANI YETİŞTİRME VE GELİŞTİRME III - Deneme Sınavı - 3

Şeker hastalığı bol ve sık sık idrara çıkma (poliüri), aşırı susama duygusu ve sıvı alımında aşırı artış (polidipsi) ve çok yemeye neden olan beilrgin iştah artışına (polifaji) yol açmaktadır.

Özel cihazlar kullanarak (hemodiyaliz) ya da karın boşluğuna sıvı verilip alınarak, zararlı maddelerin ve fazla sıvının kandan uzaklaştırılması işlemine "diyaliz" adı verilir.

Üriner inkontinans, idrar kaçırma ve tutamama şeklinde kendini gösteren, yeterli önlemler alınmadığı zaman kaygı, utanma, öz güven sarsılması, başkaları ile birlikte olmaktan ve sosyal aktivitelerden kaçınma durumudur.

“Amaçları, beklentileri, standartları ve ilgilerini göz önüne alarak bireylerin içinde yaşadıkları kültür ve değerler sisteminde kendi konumları ile ilgili algıları” na yaşam kalitesi adı verilir.

Aile, akraba ve arkadaş çevresi dediğimiz sosyal çevresinden aldığı doyum, kendi sağlık durumundan duyduğu memnuniyet, kısaca yaşamından aldığı doyum gibi faktörler yaşam kalitesi göstergelerinden psikolojik göstergeleri kapsamaktadır.

Yaşlının yaşam kalitesi ve yaşamını bağımsız olarak sürdürmesi fiziksel performans, kas gücü, denge, yürüme hızı ile çok ilişkilidir.

Kas kütlesinde azalma, şişmanlık, kalp-damar hastalıkları, zihinsel işlevlerde azalma, osteoporoz, hipertansiyon, zayıflık, denge bozukluğu, enfeksiyona yatkınlık, ve diyabet yaşlılıkta beslenme ile ilgili sorunlar arasında yer almaktadır.

Yüksek tansiyon, tedavi edilmediğinde kalpte, böbreklerde, beyinde hasara sebep olabilen, ölüme yol açabilen ve yaşam kalitesini ciddi şekilde azaltabilen sağlık sorunudur.

Fekal İnkontinans, anal sfinkter (makat kasları) mekanizması ile katı ve/veya sıvı dışkı ve gaz eliminasyon (gaz çıkarma) kontrol yeteneğinin azalması ya da kaybı sorunu olarak tanımlanmaktadır.

Dünya Sağlık Örgütünün sağlığı fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden iyilik olarak tanımlamasından bu yana, sağlık durumunu değerlendirme hastalık olup olmaması ile değil hastaların yaşam sürelerini ve kalitelerini geliştirmek üzerine odaklanmaktadır. Kaliteye Ayarlı Yaşam Yılı (QALY) yöntemi ile farklı hastalık ve sağlık durumları için hastaların sağlıklılık algılarının derecelendirildiği ve kaliteli yaşam indeksinin belirlenir.

Yaşlılık döneminde bireyin sağlık davranışları, bağımsızlık düzeyi, sosyal katımı, üreticiliği, kişiler arası ilişkileri birçok diğer faktörden de etkilenmektedir ve yaşam kalitesini azaltabilmektedir. Sosyal ağda daralma yaşlıkta yaşam kalitesini olumsuz etkileyen bir faktördür. Doğru cevap A'dır.

Yaşlılıkta yaşam kalitesinin göstergelerini, farklı araştırmacıların açıklamaları çerçevesinde dört kategoride değerlendirmek mümkündür. Bunlar Ekonomik göstergeler, Psikolojik göstergeler, Sosyal göstergeler ve Sağlık göstergeleridir. Politik göstergeler bu kategoriler arasında yer almaz. Doğru cevap B'dir.

Yaşlı nüfusta “yaşam kalitesinin korunması” esastır. Yaşlılık döneminde yaşam kalitesinin korunması için yaşlının kapsamlı değerlendirilmesi önemlidir. Yaşlının kapsamlı değerlendirmesinde; biyolojik, psikolojik, ekonomik ve sosyal sorunlar tanımlayıcı ve çözüm üretici bir şekilde ele alınması gerekmektedir.Doğru cevap C'dir.

Yaşlanma ile birlikte hareket becerisindeki gerileme, düşmeleri de beraberinde getirmektedir. Yaşlıda hareket sorunlarına bir de görme sorunları eklendiğinde düşmeler fazlalaşmakta ve sonucunda da yaşam kalitesinin azalmasına yol açmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Yaşlılıkta yaşam kalitesinde artış sağlamak amacıyla işitme cihazlarının kullanımı önerilmekte ancak işitme cihazlarının gürültülü olması ve frekanslarının karışması nedeniyle verimli şekilde kullanılamamaktadır. Doğru cevap A'dır.

Zayıflık, denge bozukluğu, enfeksiyona yatkınlık, kas kütlesinde azalma, şişmanlık, kalp damar hastalıkları, zihinsel işvelerde azalma, osteoporoz, hipertansiyon ve diyabet gibi rahatsızlıklar yaşlılıkta beslenme ile ilgili yaşanan sorunlar sonucunda ortaya çıkmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Fekal İnkontinans: Anal sfinkter (makat kasları) mekanizması ile katı ve/veya sıvı dışkı ve gaz eliminasyon (gaz çıkarma) kontrol yeteneğinin azalması ya da kaybıdır. Doğru cevap D'dir.

Yaşlılık döneminde sağlık sorunlarının halledilmesi bireysel ve toplumsal açıdan önemlidir. Bu açıdan yaşlı sağlığını koruma, sürdürme, geliştirme ve yaşlının yaşamına kalite katmak için yaşlı sağlığı ile ilgili bilgi ve deneyime sahip sağlık personellerine büyük ihtiyaç duyulmakta.

Yaşlıların yaşam kalitelerinin artırılmasında sağlanacak hizmetler sağlığın geliştirilmesi, kamu hizmetleri, sosyal hizmetler ve hastane hizmetleri başlıkları altında toplanmaktadır. Kişisel bakım hizmetleri bireysel düzeyde yapılması önerilen uygulamalardandır. Doğru cevap E'dir.

Kamu ve Sosyal Hizmetler, yaşlıların evlerinde bakımlarının sağlanması ve gereksiz hastane kullanımlarının engellenmesi için önemlidir. Doğru cevap B'dir.