BAKIM ELEMANI YETİŞTİRME VE GELİŞTİRME II - Deneme Sınavı - 18

Dikkat süresinde uzama

Denge egzersi: Düşmeyi önler

Gerekli durumlarda yürüme yardımcısı kullanmalıdır

Otizmi olan, “sosyal etkileşim, sözel ve sözel olmayan iletişim, ilgi ve etkinliklerdeki sınırlılığı erken çocukluk döneminde ortaya çıkan ve bu özellikleri nedeniyle özel eğitim ile destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan birey”dir. Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’ne göre otizmi olan bireyleri üç grup altında incelemek mümkündür:
• Ağır Düzeyde Otizmi Olan Birey: Sosyal etkileşim, sözel ve sözel olmayan iletişim, ilgi ve etkinliklerdeki sınırlılıkları nedeniyle yoğun özel eğitim ve destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan bireyi ifade eder (4/a).
• Orta Düzeyde Otizmi Olan Birey: Sosyal etkileşim, sözel ve sözel olmayan iletişim, ilgi ve etkinliklerdeki sınırlılıkları nedeniyle özel eğitim ile destek eğitim hizmetine yoğun şekilde ihtiyacı olan bireyi ifade eder (4/r).
• Hafif Düzeyde Otizmi Olan Birey: Sosyal etkileşim,sözel ve sözel olmayan iletişim, ilgi ve etkinliklerdeki hafif düzeydeki sınırlılığı nedeniyle özel eğitim ile destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan bireyi ifade eder (4/m).

Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’nde özel öğrenme güçlüğü olan birey, “dili yazılı ya da sözlü anlamak ve kullanabilmek için gerekli olan bilgi alma süreçlerinin birinde veya birkaçında ortaya çıkan ve dinleme, konuşma, okuma, yazma, heceleme, dikkat yoğunlaştırma
ya da matematiksel işlemleri yapma güçlüğü nedeniyle özel eğitim ve destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan birey” olarak tanımlanmıştır.

Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’ne göre işitme yetersizliği olan birey “işitme duyarlılığının kısmen veya tamamen kaybından dolayı konuşmayı edinmede, dili kullanma ve iletişimde yaşadığı güçlükler nedeniyle özel eğitim ve destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan birey”dir.

Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’nde dil ve konuşma güçlüğü olan birey, “dili kullanma, konuşmayı edinme ve iletişimdeki güçlük nedeniyle özel eğitim ve destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan birey” olarak tanımlanmıştır.

Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’nde süreğen hastalığı olan birey, “sürekli ya da uzun süreli bakım ve tedavi gerektiren hastalığı nedeniyle özel eğitim ve destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan birey” olarak tanımlanmıştır.

Yukarıda yer alan tanımlara bakıldığında "süreğen hastalığı olan birey" dışındaki yetersizlik türlerinin dilin kullanımında sorunları işaret ettiği görülmektedir. Bu nedenle doğru cevap C seçeneğidir.

İnsanlar doğdukları andan itibaren belirli deneyimler edindikleri bir yaşam sürecinin içine girerler. Bebeklikten yetişkinliğe kadar her gün, her an duyumlar aracılığıyla etraflarındaki yani dolayısıyla evrendeki nesneler, olgular, olaylar ve ilişkilere dair bilgileri alırlar, algılarlar. Kişi bir kere tecrübe ettiği bir durumu algılamıştır ve gelecekte de benzer nitelikte bir olayla, bir nesneyle, bir ilişkiyle karşılaştığında bir önceki algıladığı durum bu yeni durum için temel oluşturur. Deneyimler zihinde kayıt edilir, benzerliklerden ve farklılıklardan anlam çıkartılır, sonunda düşünce oluşur. Çevrede kullanılan dilin bu
yaşanılan sürece katılmasıyla sözcükler anlam kazanır, birbiriyle ilişkilendirilir. Böylece düşünce-dil ilişkisi doğmuş olur. Doğru cevap C seçeneğidir.

Zihinsel engellilik, “uyumsal ve aktüel davranışlardaki yetersizlik ve genel zekâ fonksiyonlarında ortalamanın altında olma hâlidir”.

Otistik özellikler gösteren bireyler göz teması kurmaktan kaçınırlar. Bu nedenle duygusal bağ kurmaları zordur. Dokunulmayı sevmezler ve isimleriyle seslenildiğinde dahi tepki vermeyebilirler. Nedensiz gülme ve ağlamalar, korkular gibi bazı duygusal tepkiler gözlemlenebilir, duyusal uyaranların bazılarına aşırı duyarlı tepkiler gösterip, bazılarına duyarsız kalabilirler. Otistik özellikler gösteren bireylerin en belirgin özelliklerinden biri iletişim becerilerinde gösterdikleri sınırlılıklardır. Tamamında olmamakla birlikte otizmli bireylerde genellikle sözel ve sözel olmayan iletişim, oyun ve sosyal ilişki güçlüğü gibi gelişimsel sorunlar görülmektedir. Otistik özellikler gösteren bireyler ifade edici dilin (anlatma, söyleme) yanısıra alıcı dil becerilerinde de (söyleneni anlama) güçlükler yaşamaktadırlar.

Bakım hizmeti verenlerin otistik özellikler gösteren bireylerle iletişim kurarken dikkat etmesi gereken hususlar;

İletişimi siz başlatın. Otistik özellikler gösteren bireyden iletişimi başlatmasını beklemeyin.

Otizmli bireyle konuşurken onun göz seviyesine inin. 

Kısa ve net cümleler kurun.

Kişinin başarılarını takdir edin.

İletişim kurarken, bireyin dikkatini dağıtacak kişi ya da nesnelerin olmamasına dikkat edin.

Kulaklarından birinde ya da her ikisinde doğuştan ya da sonradan herhangi bir nedenle oluşan bir durumdan dolayı çevresinden gelen sesleri az algılayabilen ya da algılayamayan bireyler işitme engelliler olarak tanımlanır.

Görsel bir dil olan işaret dili, işitme engelli bireylerin iletişim amaçlı el-kol hareketleri ve mimiklerinden oluşur. Her ülkenin kendi işaret dili, her işaret dilinin de kendine özgü bir yapısı vardır ve işaret dili de sözlü diller gibi erken yaşta daha kolay öğrenilir.

Bedensel engellilik durumuna yol açabilecek nedenler;

Serebral palsi (beyin hasarı sonucu ortaya çıkan bir tür duyu ve algı bozukluğu), merkezi sinir sistemini etkileyen hastalıklar (Down sendromu, panensefalit, Rett sendromu gibi), mental motor gerilik, doğuştan kol felci (doğum sırasında kola giden sinirlerin zedelenmesi), omurilik kapanma defektleri (spina bifida da denilmektedir, omuriliğin ve sıvısının dışarıya doğru kese şeklinde fıtıklaşması sonucu bacaklarda felce yol açabilmektedir), doğuştan kas hastalıkları, travmaya bağlı sinir sistemi yaralanmaları (trafik kazası, yüksekten düşme, silahla yaralanma vb.) ve süreğen hastalıklar (epilepsi, osteogenesis imperfekta gibi, doğuştan ya da sonradan olan, yaşam boyu devam eden ve kişinin hareketlerini etkileyebilen hastalıklar).

Dil ve konuşma bozukluklarının pek çok çeşidi vardır; bazı sesleri söyleyememe (sesletim/artikülasyon bozukluğu), akıcılık bozuklukları (kekemelik, hızlı-bozuk konuşma),
felç sonrası konuşamama (afazi) bunlardan bir kaç tanesidir.

Kötü duruşun özelliklerinden bir tanesi omuzların dışarı olmasıdır. İyi duruşta omuz geride olmalıdır.

Vücut mekaniğine uygun oturuşta baş dik, çene ileride, boyun hafifçe öne kavis yapmış, ayak tabanları yere tamamen temas etmiş durumdadır. Diz ve kalça 90 derece olmalıdır.

Hastalar 24 saat içinde 2 saatte bir sağ yan, sırt üstü ve sol yan olacak şekilde döndürülmelidir. Bazen 2 saatte bir döndürmek yeterli olmayabilir, bu nedenle hasta ihtiyacına göre döndürülmelidir.

Yüzüstü yatış pozisyonunun diğer adı "prone"dur.

Egzersizin amacına ulaşması için öncesi ve egzersiz sırasında sıvı alınmalıdır.

Obezite riskinde azalma düzenli egzersizin metabolizma ile ilgili yararlarındandır. Diğer seçenekler ise nöro-fizyolojik sağlık ile ilgili yararlardır.

Egzersiz şiddetini hesaplamak için en pratik ve güvenli yöntemlerden biri submaksimal kalp hızını bulmaktır. Öncelikle kişinin maksimum kalp hızı hesaplanır. Bireyler için maksimum kalp hızının % 60-80’ i güvenli egzersiz aralığıdır.