BAKIM ELEMANI YETİŞTİRME VE GELİŞTİRME I

Bakım elemanlarının yaşadıkları sorunlar, “sadece bakım elemanlarına özgü olmayıp tüm çalışanların yaşadıkları ortak sorunlar” ve “yapılan işin niteliğine bağlı olarak yaşanan sorunlar” şeklinde sınıflandırılabilir. Fiziksel, Sosyal ve Psikolojik sorunlar yapılan işin niteliğine bağlı sorunlar arasında yer almaktadır. Doğru cevap C'dir.

Bu sorunlardan özellikle bakım hizmetleri konusundaki eğitim eksikliği doğrudan bakım elemanlarına özgü bir sorundur. Doğru cevap E'dir.

• Kayıt dışı çalışma
• İş güvencesizliği
• Sigortasız çalıştırılma
• Çalışma sürelerinin uzun oluşu
• Dinlenme sürelerinin uzun oluşu
• Sosyal güvenlik haklarından mahrum olma
• Sosyal korumasızlık
• İş sağlığı ve güvenliği önlemlerinden yararlanamamam • Ücretlerin düşüklüğü
• Mesleki ilerleme fırsatlarının sınırlığı
• Psikolojik ve fiziksel taciz
• Örgütlenememe ortak sorunlar arsında yer alır. Doğru cevap B'dir.

Bakım elemanlarının; %20’sinin sosyal gü- vencesi olmadığını; %84’ünün asgari ücretle çalıştığını, yoksulluk sınırının altında bir ücretle çalıştıklarını ve karşılaştıkları birçok riske rağmen istenilen yaşam standardına kavuşamadıklarını, kendi ihtiyaçlarını karşılama noktasında sorunlar yaşadıklarını ortaya koymaktadır. Doğru cevap D'dir.

Öncelikle belirtmek gerekir ki ülkemizde çalı- şanların özellikle niteliksiz iş gücünün önemli bir çoğunluğu kayıt dışı çalışmakta ve bu duruma bağlı olarak güvencesizlik ve sigortasız çalıştırılma gelmektedir. Doğru cevap A'dır.

Bakım elemanlarının yaptıkları işin niteliğine bağlı olarak yaşadıkları fiziksel sorunlar; bulaşıcı hastalıklara yakalanma riski ve önemli bazı sağlık ve güvenlik riskleri şeklinde sınıflandırılabilir. Doğru cevap B'dir.

Bu nedenle çalıştıkları meslekte hastalık riskine karşı, hepatit aşısı olmaları ve çalışırken özel giysi, eldiven ve dezenfektan kullanılması, saçlarını toplamaları el ve ayak tırnaklarının temiz ve kısa olması, takı takılmaması, ayakkabılarının kaymayacak cinsten olması, erkeklerin tıraş olması gerekmektedir. Doğru cevap D'dir.

Bulaşıcı hastalıklara ilaveten bakım elemanları yaptıkları işle ilişkili olarak önemli bazı sağlık ve güvenlik risklerine de maruz kalabilmektedir. Bu riskler şu şekilde sıralanabilir:

• Enfeksiyona maruz kalmak

• Şiddete maruz kalmak

• İzole ortamlarda bulunan evlere özellikle de ge- celeri gidip gelirken karşılaşılabilecek tehlikeler

• Tehlikeli maddelere maruz kalma

• Pasif İçicilik: Hem kapalı hem de halka açık ortamlarda ve iş yerlerinde sigara kullanımı yasaklanmış olmakla birlikte evlerde sigara içmek serbesttir. Dolayısıyla evlerde çalışan bakım elemanları çalıştıkları evlerde sigara içiliyorsa pasif içiciliğe maruz kalmaktadırlar.

• Bakıma Muhtaç Olanları Taşımaya Bağlı Sakat- lık Riski: Bakım elemanlarının yaptıkları işin niteliğine bağlı olarak, bakım gerektiren bireyi taşıma, ağır yük kaldırma gibi yerine getirmek zorunda oldukları görevler, işin nerede yapıldı- ğına bakılmaksızın onların çalışma koşullarını ağırlaştırmaktadır. Bakım elemanlarının iş ye- rinde ağır kaldırma, öne eğilerek çalışma, bel ve vücudun yanlış pozisyonlarda kullanılması gibi riskli davranışlara maruz kalma ve uygun olmayan çalışma koşulları nedeniyle fiziksel sorunlar yaşadıkları görülmektedir. Doğru cevap A'dır.

Bakım elemanlarının yaşadıkları en belirgin psikolojik sorunlar; “tükenmişlik”, “stres”, “anksiyete” ve “depresyon” şeklinde sıralanabilir. Doğru cevap C'dir.

Sosyal çevrenin engelli bireye yönelik meraklı bakışları engellinin kendisinde olduğu gibi bakıcı aile bireylerinde de suçluluk, ayıplanma gibi pek çok karmaşık duygunun oluşmasına neden olmaktadır. Ayrıca toplumsal ön yargılar nedeniyle engelli bireyler ve aileleri sosyal izolasyon ve dışlanma sorunu ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Doğru cevap E'dir.

Bakım hizmetleri alanında yapılan araştırmalar, kurumlarda çalışan bakım elemanlarının; %20’sinin sosyal güvencesi olmadığını; %84’ünün asgari ücretle
çalıştığını, yoksulluk sınırının altında bir ücretle çalıştıklarını ve karşılaştıkları birçok
riske rağmen istenilen yaşam standardına kavuşamadıklarını, kendi ihtiyaçlarını karşılama noktasında sorunlar yaşadıklarını ortaya koymaktadır.

• Enfeksiyona maruz kalmak
• Şiddete maruz kalmak
• İzole ortamlarda bulunan evlere özellikle de geceleri gidip gelirken karşılaşılabilecek tehlikeler
• Tehlikeli maddelere maruz kalma
• Pasif İçicilik: Hem kapalı hem de halka açık ortamlarda ve iş yerlerinde sigara kullanımı yasaklanmış olmakla birlikte evlerde sigara içmek serbesttir. Dolayısıyla evlerde çalışan bakım elemanları çalıştıkları evlerde sigara içiliyorsa pasif içiciliğe maruz kalmaktadırlar.
• Bakıma Muhtaç Olanları Taşımaya Bağlı Sakatlık Riski: Bakım elemanlarının yaptıkları işin niteliğine bağlı olarak, bakım gerektiren bireyi taşıma, ağır yük kaldırma gibi yerine getirmek zorunda oldukları görevler, işin nerede yapıldığına bakılmaksızın onların çalışma koşullarını ağırlaştırmaktadır.

Bakım elemanlarının fiziksel sorunları denildiğinde, ilk akla gelen kas-iskelet hastalıklarıdır.

Bakım elemanlarının yaşadıkları en belirgin psikolojik sorunlar; “tükenmişlik”, “stres”, “anksiyete” ve “depresyon” şeklinde sıralanabilir.

Tükenmişlik bireyde ruhsal ve fiziksel açıdan enerjinin tükenmesi olarak ifade edilebilir.

Depresyon: Kelime anlamıyla “çöküş” anlamına gelen depresyon, üzüntü duygusuna bireyin etkinliğini ve günlük yaşamını etkileyen duygusal, zihinsel ve davranışsal belirtilerin eşlik ettiği bir durumdur.

Anksiyete: Dışardan gelen herhangi bir uyarana karşı oluşturulan normali aşan korku duygusudur.

Stres:Organizmanın fiziksel ve ruhsal sınırlarının tehdit edilmesi ile ortaya çıkan bir durumdur.

Anksiyetenin belirtileri arasında korku, kaygı, endişe, panik duygusu, aşırı tedirginlik, huzursuzluk, yorgunluk, uykusuzluk, konsantrasyon güçlüğü, nefes almakta güçlük, baş ağrısı, huzursuzluk, göğüste ağrı veya sıkıntı hissi bulunmaktadır (Arslantaş, 2013: 99).

Çalıştıkları meslekte hastalık riskine karşı, hepatit aşısı olmaları ve çalışırken özel giysi, eldiven ve dezenfektan kullanılması, saçlarını toplamaları el ve ayak tırnaklarının temiz ve kısa olması, takı takılmaması, ayakkabılarının kaymayacak cinsten olması, erkeklerin tıraş olması gerekmektedir.