BAKIM ELEMANI YETİŞTİRME VE GELİŞTİRME I - Deneme Sınavı - 6

Bireyin yaşadığı stresi azaltmak, rahatlamasına ve kendini psikolojik olarak iyi hissetmesini sağlamak için yapılacaklar Bireyin yaşadığı sorunlarla ilgili konuşmak, Fiziksel aktivitelerde bulunmasını sağlamak, İnançlarıyla ilgili aktiviteleri yerine getirmesini sağlamak ve Gevşeme tekniklerini kullanmaktır. Bu nedenle doğru seçenek D’dir.

Bireyi rahatlatmak için kullanılan teknikler; Basit hareketler (yürüyüş, hafif tempolu koşu vb), Derin nefes alıp-verme ve Olumlu hayal kurmadır. Bu nedenle doğru seçenek E’dir.

Demans hastalığı (bunama), zihinsel becerilerin hastalık nedeniyle zayıflaması durumudur. Alzheimer hastalığı, beynin, öncelikle hafıza olmak üzere, tüm bilişsel fonksiyonlarında ilerleyici kayba neden olan en sık görülen demans tipidir. Bu nedenle doğru seçenek A’dır.

Dünya Sağlık Örgütünün uluslararası standart kabul edilen tanımına göre engellilik üç aşamalı bir süreçtir. Önce kişide herhangi bir hasar (impairment) oluşur, ardından işlevsel kısıtlılık/engellilik ortaya çıkar ve sonunda sosyal daralma/sosyal ortamlara az katılım meydana gelir. En uç durumda ise engelli, toplumdan soyutlanmış bir yaşam sürdürür.

Bilişsel beceriler zekâ, dikkat, öğrenme, bellek, dil, görsel yetiler, akıl yürütme gibi alanlardaki değişiklikleri; ruhsal davranış değişimleri ise duygudurumu, güdülenimler ve baş etme becerileri gibi çeşitli nitelikleri içermektedir.

Genel olarak bakıldığında yaşlıların uyum güçlüğü yaşamasına yol açan en önemli sorunlardan birisi demanstır. Ülkemizde yapılan bir araştırmada elde edilen bulgular, psikiyatrik hastaların %35’inin demans sorunuyla karşı karşıya olduğunu göstermektedir. Yaşlılık döneminde ayrıca bilinçte bulanıklık, alzheimer hastalığı, stres, uyku bozuklukları, kaygı bozuklukları sıkça görülmektedir. Yaşlılıkta psikolojik bağlamda en sık rastlanılan sorunlardan birisi de depresyondur. Yaşlılarda depresyonun yaygın olduğu bilinmektedir. Alzheimer hastalığı bir ruh hastalığı değildir ancak hastalığın seyrine psikiyatrik bulgular eklenir. Bu nedenle bir psikiyatri hastası ile benzerlikleri olabilir.

Hangi durumlarda doktora haber vermelisiniz?
• Gerçeği değerlendirme yeteneği bozulmuş, kendisine yardım etmek isteyenlere zarar
vermeye başlamışsa,
• Geçmiş kötü deneyimleri ile ilgili olarak sağlık personelinin yardım etmeye çalıştığına inanmıyorsa,
• Saldırgan ve şiddet davranışları gösteriyorsa,
• Alkol, madde ya da ilaç kullanımında ciddi artış olmuşsa,
• Kendisine, size ve çevresindekilere karşı şiddet eğilimi varsa,
hastanın doktoruna haber verilmeli ve psikiyatrik yardım alması sağlanmalıdır.

Empati, bir insanın, kendisini karşısındaki insanın yerine koyarak onun duygularını ve
düşüncelerini doğru olarak anlamasıdır.

Demans hastalığı (bunama), zihinsel becerilerin hastalık nedeniyle zayıflaması durumudur. Alzheimer hastalığı, beynin, öncelikle hafıza olmak üzere, tüm bilişsel fonksiyonlarında ilerleyici kayba neden olan en sık görülen demans tipidir.

Bakım vericilerin iyi ve sağlıklı bir iletişimi gerçekleştirebilmesi için yapılabilecekler aşağıda belirtilmiştir:

Tükenmişlik sendromu: Çalışanlarda kronik fiziksel yorgunluk, çaresizlik ve ümitsizlik duyguları, olumsuz bir benlik kavramının gelişmesi, mesleğe, genel olarak yaşama ve diğer insanlara yönelik olumsuz tutumlar ile belirginleşen fiziksel, duygusal ve zihinsel bir tükenme ile yorgunluk, hayal kırıklığı ve işi bırakma ile karakterize tükenme durumudur.

Demans hastalığı (bunama), zihinsel becerilerin hastalık nedeniyle zayıflaması durumudur. Alzheimer hastalığı, beynin, öncelikle hafıza olmak üzere, tüm bilişsel fonksiyonlarında ilerleyici kayba neden olan en sık görülen demans tipidir.

Yaşlılığın psikolojik yönü, genel olarak, bilişsel beceriler ve ruhsal davranış değişimleriyle ilgilidir. Yaşlılığın en önemli sorununun bilişsel bozulma olduğu bilinmektedir. Bilişsel beceriler zekâ, dikkat, öğrenme, bellek, dil, görsel yetiler, akıl yürütme gibi alanlardaki değişiklikleri; ruhsal davranış değişimleri ise duygudurumu, güdülenimler ve baş etme becerileri gibi çeşitli nitelikleri içermektedir.

Kendi kendine yeterli olabilme yetegine bazı durumlarda ve alanlarda hiçbir sekilde yerine getirememek kısmen bağımlı bireyin özelliklerinden biridir.

Ülkemizde yaklaşık 2 milyon engelli birey yaşamaktadır?

Engellilik; konuşma, görme, işitme bozuklukları, ortopedik sorunlardan, zihinsel engelliliğe kadar geniş bir yelpaze içinde çeşitlilik göstermektedir. Ancak kalp yetmezliği bir sağlık sorunudur, engel türü değildir.

Dünya Sağlık Örgütü'nün uluslararası standart kabul edilen tanımına göre, engellilik üç aşamalı bir süreçtir. Önce kişide herhangi bir hasar (impairment) oluşur, ardından işlevsel kısıtlılık/engellilik ortaya çıkar ve sonunda sosyal daralma/sosyal ortamlara az katılım meydana gelir. En uç durumda ise engelli, toplumdan soyutlanmış bir yaşam sürdürür.

Genç yetişkinleri etkileyen psikolojik durumlar ve/veya bozuklukların tümü yaşlı yetişkinler için de geçerlidir. Yaşlıların psikolojik sorunları genç yaşlarındaki deneyimlerinden kaynaklı psikolojik bozukluklar olabileceği gibi, yaşlanmaya bağlı gelişimsel stres kaynaklarının (eş ve yakınların kaybı, emeklilik, menopoz/andropoz, sosyal izolasyon, kronik hastalıklar, bağımlı kalma korkusu, ölüm korkusu vb.) neden olduğu yeni sorunlar da olabilir.

Krizde görülebilecek belirtiler şunlardır;

Bireyde aşırı kaygı, depresyon, öfke ve kendini suçlama duygularının varlığı,

• Aşırı sinirli ve etrafına zarar verici davranışlar sergilemesi,

• Saldırganlık,

• İntihar girişimleri,

• Kaygı; bireyde çarpıntı, terleme, boğulma hissi ve nefes alamama gibi bulgularla,

• Depresyon ise iştah azalması, kilo kaybı, uyku bozukluğu, hareketlerde yavaşlama gibi bedensel bulgularla kendini gösterebilir.

İntihar açısından bazı bireyler risk altında olabilir. Bunlar; genellikle erkek hastalar, ağır psikiyatrik hastalığı olan hastalar, alkol, madde veya ilaç bağımlısı olanlar, depresyon bulguları gösterenler, yaşlılar ve yalnız yaşayanlar, intihar fikirleri olan ve bunu ifade edenler ve daha önce intihar girişiminde bulunmuş olan kişilerdir.